Yeni inşaat projelerine kur ve maliyet artışı pürüzü

Smug

Active member
İNDER Lideri Nazmi Durbakayım, “Sektörün en değerli meselelerinden biri dizginlenmesi giderek güçleşen maliyet artışı. Bir başkası, inşaat müddetlerinde yaşanan gecikmeler” dedi. İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği İktisat Danışmanı Can Fuat Gürlesel ise, “Kurda 8 liralardan 14 liralara o kadar süratli geldik ki bu durum şu anda epey yıpratıcı olmaya başladı” diye konuştu.

Türkiye iktisadının temel dinamiklerinden inşaat dalında son üç ayda yüzde 40’ları bulan maliyet artışları ve kur tesiri mevcut projelerde yavaşlamayı, yeni projelerde ise ertelemeleri birlikteinde getirdi.

Maliyet hesaplaması yapamayan dalın daha öngörülebilir bir ortam için yatırımlarda beklemeye geçmesiyle inşaat kesiminin yılı daralmayla tamamlaması beklenirken, bu durum dal istihdamı için de risk yaratıyor.

ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE YÜZDE 6.7 KÜÇÜLDÜ

Türkiye iktisadının yaklaşık yüzde 5’ini oluşturan ve evvelki senelerda büyümenin itici güçlerinden olan inşaat bölümü, ekim ayında açıklanan son datalara göre 1.9 milyon direkt istihdamla Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 6.3’ünü sağlıyor.

İnşaat bölümü üçüncü çeyrekte yüzde 6.7 küçülürken bunun büyümeye negatif tesiri ise 0.43 puan oldu. Dal birinci dokuz ayı yüzde 0.1 küçülme ile tamamlamıştı.

İNDER: EN KIYMETLİ SORUN MALİYET ARTIŞI

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Sektörün en kıymetli problemlerinden biri dizginlenmesi giderek güçleşen maliyet artışı. Bir öbür değerli husus, bozulan finansman yapılarından kaynaklanan ve inşaat müddetlerinde yaşanan gecikmeler” dedi. Durbakayım, kesimin aşmaya çalıştığı bir öbür sorunun da yüksek faiz yükü olduğunu söylemiş oldu.

TÜİK bilgilerine nazaran, üretici enflasyonu kasımda yıllık yüzde 54.62’ye yükseldi.

TÜİK’in deklare ettiğı son bilgilere bakılırsa, inşaat maliyet endeksindeki artış ise ekimde yıllık yüzde 41.9 olarak gerçekleşti.

Fakat biroldukça ekonomist ve iş dünyası temsilcisine nazaran, fiyat artışları gerçek olarak, resmi bilgilerin hayli üzerinde seyrediyor.

RESMİ BİLGİLERLE ÖRTÜŞMÜYOR

“Resmi datalar inşaat maliyetlerinde son bir yılda yüzde 42 oranında artış gösteriyor. Gerçekte ise geçtiğimiz periyottaki maliyet artışı yüzde 100’ün üzerinde gerçekleşti” diyen Durbakayım’ın verdiği bilgiye nazaran, inşaatların en değerli maliyet kalemlerinden nervürlü inşaat demiri meblağları eylülden bu yana yüzde 70, hazır beton ise yüzde 44 artış kaydetti.

Çimento, alüminyum profil, membran, seramik üzere eserlerde de son üç ayda yüzde 22-84 ortası fiyat artışları yaşandı.

Lira dün dolar karşısında 14.99’a kadar yükselerek yeni doruğunu görürken; TL’nin dolar karşısındaki bu yılki kıymet kaybı 14.99 rekoruna göre yüzde 50’yi aştı. TL’deki kayıpların yüzde 45 ile büyük kısmı eylül ayı başından beri, yani TCMB’nin birinci faiz indirimi sinyalinden itibaren gerçekleşti.

6 AYDA METREKARE MALİYET ARTIŞI YÜZDE 60’A ULAŞTI

Maliyetlerdeki öngörülemezlik ve niçiniyle Halkalı’da planladıkları konut projesini 2022’nin ikinci çeyreğine ertelediklerini söyleyen Babacan Holding İdare Heyeti Lideri İbrahim Babacan, “Tahminlerimiz alaşağı oldu. Son altı ayda metrekare maliyetlerde yüzde 60-70 düzeylerinde artış yaşandı. Bu hiç bir matematiği kaldırmıyor” dedi.

Babacan, Beylikdüzü’nde altı ay evvel başladıkları bir öteki projedeki tüm fizibilite çalışmaları ile yatırım öngörüsünün de altüst olduğunu belirterek, “Projeyi başlattık lakin olağanüstü maliyet artışları zorluyor. Fizibilite çalışmamızda 1 milyar liralık yatırım öngörüsü yapmıştık. Yatırım maliyetimiz altı ay ortasında 1.6 milyar liraya geldi” dedi ve ekledi:

“Gerek dövizdeki artış, gerek beton, çimento, demir üzere mamullerdeki artışlar niçiniyle %60 maliyet artışı yaşadık. Şu anda piyasanın hazmetmesini bekliyoruz. Fakat belirsizlik devam ederse ya meblağları artıracağız ya projeyi yavaşlatacağız.”

Babacan, maliyet artışlarının tamamının fiyatlara yansıtılması durumunda ise vatandaşın alım gücünün bir öteki pürüz olarak kesimin karşısına çıkacağını belirtti.

İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği İktisat Danışmanı Can Fuat Gürlesel ise, son gelişmelerin akabinde inşaat bölümünün son çeyrekte daralma kaydetmesinin beklendiğine işaret etti.

“(Kurda) 8 liralardan 14 liralara o kadar süratli geldik ki bu durum şu anda fazlaca yıpratıcı olmaya başladı” diyen Gürlesel, TL’nin pahasının 2022’de de belirleyici olacağını söylemiş oldu. Gürlesel, taban fiyatta beklenen yüzde 35 civarındaki artış başta olmak üzere maliyetlerdeki artışların da süreceğine işaret etti.

‘2022’DE DE İNŞAATLARI OLUMSUZ ETKİLEYECEK’

Gürlesel, “2022’de yüksek enflasyon ve faizler inşaat dalını negatif etkilemeye devam edecek. Yüksek inşaat maliyetleri yeni inşaat başlangıçlarını değerli ölçüde olumsuz etkilemeye devam edecek” dedi.

birebir vakitte, hükümetin seçim iktisadına yönelik atacağı birtakım adımların bölüme bir ölçü takviye verebileceğine işaret eden Gürlesel, “Seçime yaklaştığımız bir yıl olduğu için muhtemelen inşaat dalı iktisat idaresi tarafınca desteklenecek bir alan olacaktır. Kamu bankaları yeni kredi paketleri, faiz indirimleri, yeni kamu dayanakları, vergi ve harç indirimleri nazaranbiliriz” diye konuştu.

sözcü.com
 
Üst