Recep Erçin: Aksi köşe faiz indirimi, enflasyon ve krediler

Smug

Active member
FİYATLAMALAR SİL BAŞTAN

Eylül ayı başında dolar kuru 8.20 TL seviyesindeydi. Daha evvelki devirlerde TL’deki süratli paha kaybı süreci dikkate alındığında önümüzdeki aylarda fiyatlamaların 9.50 TL seviyesinden yapılacağı aşikar. Enflasyondaki atalet uyarınca döviz kuru kaynaklı yeni bir fiyat hareketinin çarşı pazara yansıması görülecek. Geçen yıl hatırlanacağı üzere kur ve enflasyondaki hareket uyarınca bir daha sonbaharda Merkez Bankası’nın faiz artırması bekleniyordu. O devir iktisat kurmaylarının Külliye’ye durumu izah ettiği fakat olur alamadığı daha sonradan kulislere yansıdı.

Faiz artmayınca kurda sıçrama yaşandı, dolar 8.50’yi gördü. Evvel Merkez Bankası Lideri Murat Uysal vazifeden alındı, akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak misyondan affını istedi. Bu süreçte Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğündeki iş insanları heyeti Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşerek, süratli kur artışı kaynaklı rahatsızlıklarını ilettiler ve Naci Ağbal devrinde evvel para siyaseti sadeleştirildi akabinde faiz artırım süreci başladı ve bahar aylarında faiz yüzde 19’a kadar çekildi. Bundan daha sonra Merkez Bankası Lideri bakılırsavden alınana kadar kurda kısmen bir dengelenme ve rezervlerde artış yaşandı.

TIPKI SÜRECİ YAŞAR MIYIZ?

Bugün gelinen noktada geçen yılki krizli süreçte yüzde 15 olan fiili siyaset faizi bugün yüzde 16’da, 7.9 TL olan kur ise 9.5 TL’ye dayanmış durumda. Ekim 2020’den Ekim 2021’e tablo bu türlü ve bundan daha sonra TL’yi bekleyen öteki tehlike FED’in mümkün varlık azaltımına başlaması. Olumsuz senaryoda dolar kurunun çift hanelere yanlışsız yönelmesi ihtimal dahilinde. Marks’ın Louis Bonaparte’in 18 Brumaire’i” isimli yapıtında belirttiği üzere, “Tarihte olaylar her vakit iki defa tekerrür eder. Birincisinde trajedi, ikincisinde güldürü olarak.” Bu manada iki süreç birbirinin hayli az farklı yineı üzere.

Bundan daha sonra artan girdi maliyetleri niçiniyle eser fiyatlarına artırım yapmak zorunda kalacak, çarşı pazara yansıyan pahalılık yüzünden personel fiyatlarında düzeltme yapma muhtaçlığı duyacak, tedarik sağladığı firmalardan gelecek fiyat baskılarına maruz kalacak imalatçıların rahatsızlıklarını direkt Külliye’ye iletip iletmeyeceği merak konusu. Hakikaten birinci sinyal dün İstanbul Sanayi Odası’ndan geldi. İSO Lideri Erdal Bahçıvan, Twitter hesabından şu bildirisi paylaştı: “Merkez Bankası, bugünkü sonucuyla enflasyonu önemsemediğini ve dikkate almadığını ortaya koydu.”

METİNDEKİ O KISIM BOŞA DÜŞTÜ

Erdal Bahçıvan’ın da işaret ettiği üzere Merkez Bankası idaresi enflasyon konusundaki siyasetini değiştirmiş oldu. Şu biçimde dün açıklanan metnin sonunda yer alan, “TCMB, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir” sözleri manasını yitirmiş bulunuyor. Zira bir daha Merkez Bankası’nın çeşitli raporlarıyla da sabit olduğu üzere piyasada fiyatlamalar faizden çok döviz kuru düzeyinden yapıldığından, negatif gerçek faiz siyaseti ile özgür kur rejiminde yapılan devalüasyonun fiyatlar genel seviyesini üst çekeceği aşikar.

BANKALAR KREDİ VEREBİLİR Mİ?

bir daha geçen ay yapılan 100 baz puanlık ve bu ay yapılan 200 baz puanlık indirime münasebetin “Parasal duruşun sıkılığı ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı tesir yapmaya başlamıştır” tespiti olduğu anlaşılıyor. Buna göre Merkez Bankası’nın gerçek kesimi yani üretimi ve imalatı desteklemek için ticari kredi faizlerinin aşağı çekilmesi için faiz indirimine gittiği söylenebilirdi. Lakin bankacılık bölümünde TL kredi/mevduat makasının durumu ortada. Mevduatlarda dolarizasyon düzeyi yüzde 50’ler mertebesinde. Şu biçimde faizler indirilse dahi döviz tarafındaki hareketten ötürü finansal bölümün bilgili siyaset faizinden ek kredi açma istediği ve kapasitesinin ne ölçüde olduğu tahlil edilmeli. Hakikaten bankacılık kesiminin ticari kredilerdeki isteksizliği faizden değil kurdaki meçhullükten ileri geliyor. Öte yandan Şura metnini okuduğumuzda faiz indirimi için geçen aykinden farklı ek bir açıklama, izahat görülmedi.

tıpkı vakitte metinde, “Kurul, para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri değerlendirmiştir. Bu çerçevede siyaset faizi 200 baz puan indirilerek yüzde 16 olarak belirlenmiştir. tıpkı vakitte, arz taraflı arızi ögelerden kaynaklı olarak siyaset faizinde yapılan aşağı istikametli düzeltme için yıl sonuna kadar hudutlu bir alan kaldığı Şura tarafınca değerlendirilmiştir” tabiri yer aldı. Buna göre yılsonuna kadar bir ölçü daha faiz indirimi yapılacağı işareti verildi. Kasım ve aralık aylarındaki indirimlerin ne seviyede “sınırlı” olacağı ise merak konusu.

Bankacılık bilgileri: Kredi büyümesi yavaşlıyor

Doç.Dr.Ata Özkaya: Faiz sonucu ve para siyaseti geleceği

YORUM: Faizleri düşürmek, kredileri hızlandıracak mı?
 
Üst