Gebelik devri bayanlarda beslenmenin en kıymetli olduğu dönemlerdendir. Gebelik periyodunda annenin beslenmesi hem kendi sıhhati tıpkı vakitte bebeğinin sıhhati için kıymetlidir. Gebelik öncesinde ve gebelik periyodundaki beslenme formu; bebeğin doğum tartısı, beyin gelişimi ve genel sıhhati üzerinde kıymetli bir tesire sahiptir.
Gebelik devrinde anne adayının günlük güç ve besin ögeleri gereksinmi; yaş, gebelik öncesi beden tartısı (kilo), besin depolarının yeterlilik derecesi ve fizikî aktivite üzere biroldukca etmene bağlıdır. bu vakitte güç gereksinimi ve kimi vitamin ve minerallerin ihtiyacı artmaktadır. Gebelik devrinde güç ve besin ögelerinin kâfi seviyede alınması, bebeğin büyümesi, gelişmesi ve annenin sıhhatinin korunması için kıymetlidir.
Gebelerin günde ortalama 300 gram ek güç alması gerekir. Lakin artan güç muhtaçlığı yüksek güçlü abur cubur besinler yerine sağlıklı besinlerden (süt ve süt eserleri, et/tavuk/balık, yumurta ve kuru baklagiller, tam tahıllar, zerzevat ve meyveler) karşılanmalıdır.
Gebelik Devrinde İhtiyacı Artan Birtakım Besin Ögeleri;
Protein; Gebelik devrinde protein muhtaçlığı artmaktadır. Gebeninyumurta, et, tavuk, balık, süt eserleri üzere hayvansal kaynaklı protein alımı yüksek ise 8-10 gr kadar ek protein alımı kafidir. Lakin bitkisel yüklü beslenen hamilelerde 20 gr kadar ek protein alımı gerekmektedir. 8-10 gram kadar ek protein 1 köfte boyutunda et/tavuk/balık ve yaklaşık 1 bardak süt ile karşılanabilir. Ek bitkisel proteini karşılamak için ise 1 avuç kuruyemiş ve 1 porsiyon kuru baklagil yemeği tüketilebilir.
Kalsiyum; Kâfi kalsiyum alımı annenin mevcut depolarının korunmasını sağlar ve ileriki yaşlarda osteoporozdan korunmak için de kıymetlidir. Yetişkin bayanlarda kalsiyum ihtiyacı 1000 mg iken, hamile bayanlarda bu ölçü 1300 mg’dır. Bu ölçüsü karşılayabilmek için yaklaşık 1-2 su bardağı süt, 1-2 kase yoğurt, avuç içi kadar peynir, 3-4 porsiyon yeşil yapraklı zerzevat tüketimi gerekmektedir.
Demir; Gebelik periyodunda beden tarafınca çarçabuk emilen kırmızı et üzere güzel demir kaynağı besinler tercih edilmelidir. Kuru baklagiller, pekmez, kuru meyveler üzere bitkisel demir kaynakları tüketilecekse emilimi artırmak için C vitamininden varlıklı besinlerle (taze meyve ve sebzeler, bol limonlu salata gibi) bir arada tüketilmelidir. Ayrıyeten yemekten daha sonra çay/kahve içilmek isteniyorsa demir emiliminin engellenmemesi için 30-45 dakika kadar beklenmelidir.
Gebelikte Kullanılması Gereken En önemli Besin Destekleri ; Folik asit, demir ve D vitaminidir. olağan olarak bu desteklerin ve vakit içindemasının hekim denetiminde yapılması gerekir. Ayrıyeten eksiklik durumunda öbür besin destekleri de tabip denetiminde kullanılabilir.
Gebelik periyodunda nizamlı balık tüketiminin sağlanması kâfi omega-3 alımı için değerlidir. Haftada 1-2 kere 1 porsiyon (yaklaşık 100-150 gram) yağlı balık (somon, alabalık üzere ) tüketimi önerilmektedir. Lakin balık tüketiminin haftada 350 gramı aşmamasına dikkat edilmelidir. Konserve ton balığı tüketimi haftada 180 gr’dan az olmalıdır. Yüksek civa içeren kılıçbalığı, köpekbalığı ve kabuklu deniz eserleri tüketilmemelidir.
Gebelikte değerli bir öteki husus da sıvı alımıdır. bu vakitte sıvı gereksinmesi artmaktadır ve günlük kâfi sıvı alımının sağlanması kıymetlidir. Sıvı kaynağı olarak; su, süt, ayran ve kan şekeri ile ilgili bir sorun yoksa taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir fakat kafein içeren çay, kahve üzere içecekler ve hazır meşrubatlar tercih edilmemelidir. Hamile bayanlarda 3-4 bardak kadar ek sıvı alınması önerilir. Günlük kafein alımı 3-4 bardak çay ve 1 bardak kahve ile sonlandırılmalıdır.
Gebelik Periyodunda Tüketilmesi Önerilen Besin Kümeleri ve Yaklaşık Porsiyonları
Gebelerin dikkat etmeleri gereken en değerli noktalardan biri besin çeşitliliğinin sağlanmasıdır. Her besin kümesinden kâfi ölçülerde tüketmek, anne adayının alması gereken besin ögelerinin sağlanması açısından kıymetlidir. Burada porsiyonların bireye has belirlenmesi gerektiğinin altını çizmekte yarar var fakat fikir vermesi açısından yaklaşık porsiyon ölçülerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.
Gebelik Periyodunda Sağlıklı Tartı Kazanımı
Gebelik periyodunda sağlıklı bir tartı kazanımı istenmesindeki emel, bebeğin gebelik haftasına bakılırsa uygun gelişmenini sağlamak, anneyi gereksiz kilo alımından koruyarak en ülkü kilo ile doğuma gitmesini sağlamak ve gebelik komplikasyonu gelişme riskini azaltmaktır. bununla birlikte anne adayının doğumdan daha sonra en kısa müddette olağan kilosuna dönmesi amaçlanmaktadır.
Gebelik periyodundaki sağlıklı yük kazanımı hanımın, gebelik öncesi vücut kütle indeksi (BKI)’ine bakılırsa belirlenmektedir. BKI; beden yükünün (kg), boyun metre cinsinden karesine bölünmesi ile edilir. Bu hesap kararı zayıf, olağan kilolu, kilolu yahut obez olduğunuz belirlenir.
Zayıf olan bayanlarda (BKIp>
Normal kilolu bayanlarda (BKI 18,5-24,9) 11,5-16 kg yük kazanımı
Kilolu bayanlarda (BKI 25-29,9) 7-11,5 kg tartı kazanımı
Obez bayanlarda (BKI>30) 5-9 kg tartı kazanımı hedeflenmektedir.
Ayrıca gebelik haftasına nazaran tartı kazanımı hedeflenmesi de kıymetlidir.
Gebelik devrinde anne adayının günlük güç ve besin ögeleri gereksinmi; yaş, gebelik öncesi beden tartısı (kilo), besin depolarının yeterlilik derecesi ve fizikî aktivite üzere biroldukca etmene bağlıdır. bu vakitte güç gereksinimi ve kimi vitamin ve minerallerin ihtiyacı artmaktadır. Gebelik devrinde güç ve besin ögelerinin kâfi seviyede alınması, bebeğin büyümesi, gelişmesi ve annenin sıhhatinin korunması için kıymetlidir.
Gebelerin günde ortalama 300 gram ek güç alması gerekir. Lakin artan güç muhtaçlığı yüksek güçlü abur cubur besinler yerine sağlıklı besinlerden (süt ve süt eserleri, et/tavuk/balık, yumurta ve kuru baklagiller, tam tahıllar, zerzevat ve meyveler) karşılanmalıdır.
Gebelik Devrinde İhtiyacı Artan Birtakım Besin Ögeleri;
Protein; Gebelik devrinde protein muhtaçlığı artmaktadır. Gebeninyumurta, et, tavuk, balık, süt eserleri üzere hayvansal kaynaklı protein alımı yüksek ise 8-10 gr kadar ek protein alımı kafidir. Lakin bitkisel yüklü beslenen hamilelerde 20 gr kadar ek protein alımı gerekmektedir. 8-10 gram kadar ek protein 1 köfte boyutunda et/tavuk/balık ve yaklaşık 1 bardak süt ile karşılanabilir. Ek bitkisel proteini karşılamak için ise 1 avuç kuruyemiş ve 1 porsiyon kuru baklagil yemeği tüketilebilir.
Kalsiyum; Kâfi kalsiyum alımı annenin mevcut depolarının korunmasını sağlar ve ileriki yaşlarda osteoporozdan korunmak için de kıymetlidir. Yetişkin bayanlarda kalsiyum ihtiyacı 1000 mg iken, hamile bayanlarda bu ölçü 1300 mg’dır. Bu ölçüsü karşılayabilmek için yaklaşık 1-2 su bardağı süt, 1-2 kase yoğurt, avuç içi kadar peynir, 3-4 porsiyon yeşil yapraklı zerzevat tüketimi gerekmektedir.
Demir; Gebelik periyodunda beden tarafınca çarçabuk emilen kırmızı et üzere güzel demir kaynağı besinler tercih edilmelidir. Kuru baklagiller, pekmez, kuru meyveler üzere bitkisel demir kaynakları tüketilecekse emilimi artırmak için C vitamininden varlıklı besinlerle (taze meyve ve sebzeler, bol limonlu salata gibi) bir arada tüketilmelidir. Ayrıyeten yemekten daha sonra çay/kahve içilmek isteniyorsa demir emiliminin engellenmemesi için 30-45 dakika kadar beklenmelidir.
Gebelikte Kullanılması Gereken En önemli Besin Destekleri ; Folik asit, demir ve D vitaminidir. olağan olarak bu desteklerin ve vakit içindemasının hekim denetiminde yapılması gerekir. Ayrıyeten eksiklik durumunda öbür besin destekleri de tabip denetiminde kullanılabilir.
Gebelik periyodunda nizamlı balık tüketiminin sağlanması kâfi omega-3 alımı için değerlidir. Haftada 1-2 kere 1 porsiyon (yaklaşık 100-150 gram) yağlı balık (somon, alabalık üzere ) tüketimi önerilmektedir. Lakin balık tüketiminin haftada 350 gramı aşmamasına dikkat edilmelidir. Konserve ton balığı tüketimi haftada 180 gr’dan az olmalıdır. Yüksek civa içeren kılıçbalığı, köpekbalığı ve kabuklu deniz eserleri tüketilmemelidir.
Gebelikte değerli bir öteki husus da sıvı alımıdır. bu vakitte sıvı gereksinmesi artmaktadır ve günlük kâfi sıvı alımının sağlanması kıymetlidir. Sıvı kaynağı olarak; su, süt, ayran ve kan şekeri ile ilgili bir sorun yoksa taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir fakat kafein içeren çay, kahve üzere içecekler ve hazır meşrubatlar tercih edilmemelidir. Hamile bayanlarda 3-4 bardak kadar ek sıvı alınması önerilir. Günlük kafein alımı 3-4 bardak çay ve 1 bardak kahve ile sonlandırılmalıdır.
Gebelik Periyodunda Tüketilmesi Önerilen Besin Kümeleri ve Yaklaşık Porsiyonları
Gebelerin dikkat etmeleri gereken en değerli noktalardan biri besin çeşitliliğinin sağlanmasıdır. Her besin kümesinden kâfi ölçülerde tüketmek, anne adayının alması gereken besin ögelerinin sağlanması açısından kıymetlidir. Burada porsiyonların bireye has belirlenmesi gerektiğinin altını çizmekte yarar var fakat fikir vermesi açısından yaklaşık porsiyon ölçülerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.
Besin grupları | Alınması önerilen porsiyon | Belirtilen porsiyonu karşılayacak besinler |
Süt ve süt ürünleri | 2-3 porsiyon | 1 su bardağı süt ve 2 kase yoğurt |
Et/ yumurta/ Kuru baklagil | 3-4 porsiyon | 1 adet yumurta, 1 porsiyon et/tavuk/balık ve 1 porsiyon kuru baklagil yemeği |
Sebze ve meyve | 5-7 porsiyon | 3-4 porsiyon zerzevat (2-3 porsiyonu çiğ sebze) ve 2-3 porsiyon meyve |
Ekmek ve tahıl | 3-8 porsiyon | 1 kase çorba 3-4 dilim tam tahıllı ekmek Yarım yahut 1 porsiyon bulgur/ makarna/ pirinç pilavı |
Gebelik Periyodunda Sağlıklı Tartı Kazanımı
Gebelik periyodunda sağlıklı bir tartı kazanımı istenmesindeki emel, bebeğin gebelik haftasına bakılırsa uygun gelişmenini sağlamak, anneyi gereksiz kilo alımından koruyarak en ülkü kilo ile doğuma gitmesini sağlamak ve gebelik komplikasyonu gelişme riskini azaltmaktır. bununla birlikte anne adayının doğumdan daha sonra en kısa müddette olağan kilosuna dönmesi amaçlanmaktadır.
Gebelik periyodundaki sağlıklı yük kazanımı hanımın, gebelik öncesi vücut kütle indeksi (BKI)’ine bakılırsa belirlenmektedir. BKI; beden yükünün (kg), boyun metre cinsinden karesine bölünmesi ile edilir. Bu hesap kararı zayıf, olağan kilolu, kilolu yahut obez olduğunuz belirlenir.
Zayıf olan bayanlarda (BKIp>
Normal kilolu bayanlarda (BKI 18,5-24,9) 11,5-16 kg yük kazanımı
Kilolu bayanlarda (BKI 25-29,9) 7-11,5 kg tartı kazanımı
Obez bayanlarda (BKI>30) 5-9 kg tartı kazanımı hedeflenmektedir.
Ayrıca gebelik haftasına nazaran tartı kazanımı hedeflenmesi de kıymetlidir.