Erol Taşdelen: HALK FAKİRLEŞİRKEN BANKALAR HORMONLU BÜYÜME YAŞIYOR

Smug

Active member
Firmaların kredi maliyeti üç kat arttı

Hisarcıklıoğlu katiyetle haklı. Ticari firmalar bırakın 1 yıl vadeli 3 ay vadeli Spot Kredi bulamaz hale geldi. Spot Krediler %47-55 içinde değişiyor. Günlük faiz işleyen Rotatif / BCH dediğimiz kredilerin Kamu Bankaları haricindeki bankalarda %45 altı faiz ile kredi bulmak nerede ise sıkıntı. Buna inanmayan 2-3 banka şubesini arayıp Ticari Kredi Rotatif / Spot faiz oranını sorması kâfi. 2022’de piyasada kullandırılan krediler yüklü Kısa Vadeli. Bu da firmaların Finansal faiz yükü artarak devam ediyor manasına gelir. Bankadan %18’den 1 milyon TL Kredi alan bir firma aylık 15.000.-TL Faiz, 750.-TL BSMV ile 15.750.-TL maliyete katlanıyordu. Bugün %50’den Kredi alan bir firma tıpkı 1 milyon TL için aylık 43.750.-TL maliyete katlanıyor. Öbür bir söz ile firmanın maliyeti üç kat artarken bankaların karlılığı üç kat artmış demektir.

Orta uzun vade krediler neden durdu?

Bankalar enflasyonu düşünerek bir noktadan daha sonra faizlerin de yükseleceğini var sayarak orta uzun vade kredilerini durma noktasına getirdi. Çünkü bilhassa son bir yıldır firmalar kredilerini Orta / Uzun vadeye yayamadı ve kısa vadeli kredilerde sıkıştı. Bu da firma rasyolarını olumsuz etkiliyor. Artan kredi faizleri günlük direkt başta Endüstrici olmak üzere tüm kredi kullanan firmaların maliyetlerine yansıyor. Piyasada şimdilik pek dillendirilmiyor ama Sanayiciye, Güç, Döviz kurlarından kaynaklı Hammadde maliyetlerinden daha sonra en çok maliyet yaratan öge Kredi Faizlerinden kaynaklanan Finansal Maliyetler olmaya başladı. Konutun camını çerçevesini değiştirseniz esnaf döviz üzerinden günlük fiyat veriyor. ÜFE’nin % 138 çıkmasında Kredi Faiz oranlarındaki artış maliyetinin katkısı büyük.

Bu oranlar ile yatırım olur mu?

Diğer Taraftan Yatırım Kredisi bulmak nerede ise imkansız hale geldi. Leasing firmaları bile UAD-EUR Döviz Kredilere %12-17 üzere ödenemeyecek oranlar verirken, yatırım maksatlı 12 aylık TL Kredi faiz oranları bile % 47’lerden başlıyor. Bu ortamda kimse yatırım yapamaz. Endüstride ANİ DURUŞ (SUDDEN STOP) yaşanırsa kimse şaşırmasın. Emtia fiyat artışı ve kurlardaki belirsizlik sebebi ile önemli bir hammadde stok yapılan İmalat Endüstride “Talep Daralması” sebebi ile Mamul Stokları da bir yıl önceye nazaran ortalama üç katına çıktı. Parite fikir girdilerinin kıymetli bir kısmını USD olan ve Avrupa’ya EUR olarak yapılan ihracatçıların karı da gitti.

Bankalar karlarını beşe katladı

2021 birinci yarısına bakılırsa bankalar Toplam Varlıklarını %30 büyütürken; karlılıklarını beşe katladı. Geçen yıl birinci yarıda 4,1 milyar TL kar eden AKBANK’ın 2022 birinci yarı net karlılığı beş kat artarak 21,1 milyar TL; 5,7 milyar TL Net karlılık yapan GARANTİ BBVA’nın karlılığı 4 kat artarak 21 milyar TL; 5 milyar TL olan YAPI KREDİ’nin karlılığı iki kat artarak 10,5 milyar TL; 1,5 milyar TL olan QNBFİNANSBANK’ın karlılığı beş kat artarak 7,6 milyar TL; TEB yedi kat artırarak 4,7 milyar TL olarak belirtildi.

2022 birinci yarısında Bankalar 2021’e nazaran karlarını beşe katladığı görülüyor. “Bu karlılık nereden geliyor” diye birinci yarı bilançolarını açıklayan bankalara baktığımızda evvelki birebir periyoda göre Faiz Gelirleri ikiye katlandı. GARANTİ BBVA %89; TEB %94; YAPI KREDİ %113; QNB FİNANSBANK %120; AKBANK %128 Faiz Gelirlerini artırmış durumda. çabucak hemen Bilançolarını açıklamayan öbür bankalarda da durumun farklı olacağını düşünmüyorum.

Bankalarda kar patlaması nereden geliyor?

senelerdır Sarı Sendika diye suçlanan TÜRK-İŞ Sendikası Temmuz ayı prestijiyle aylık Açlık Sonunun 9.839 lira; Yoksulluk Hududunun da 22.278 lira olarak deklare etti. Halk yoksullaşırken; firmalar kredilere ulaşmakta zorlanırken; kredili yatırımlar durma noktasına gelirken nasıl oluyor da bankalar kar patlaması yapıyor. Birisi çıkıp bunu açıklasın. Krizi fırsata çeviren bankaların kıymetli bir geliri de Haziniçin aldıkları yüksek faizli Tahviller ve Türev eserlerden gelen karlar, olarak görülüyor, birtakım bankalarda kur karlarında patlama yaşandı. KKM ile mevduat faizini en çok %17’de bastırırken Kamu otoritesi Kredi faiz oranlarına bu biçimde bir hudut koymadı bu da bankaların işine geldi, itiraz da etmediler esasen. Tıpkı şey kredi faizlerinde olsa ortalığı ayağa kaldırır Özgür Piyasa lafları ederleri, iş mevduat faizinde olunca sesleri çıkmadığı üzere sevindiler. KKM faizleri sabitlenmese faiz oranları %25-33 olmuştu en az. Ortadaki maliyet Hazine ve Merkez Bankasınca karşılandı. Ek Bütçeden KKM için 40 milyar TL gitti. Bu halkın parası sonuçta. 22 Temmuz prestijiyle KKM’ler 1,1 trilyon TL’yi aştı. Toplam Vadeli Mevduat 3,5 trilyon TL olduğu ortamda bunu üçte biri kadar KKM’lerde vadeli birikti. Bankalar için önemli avantaj ve düşük maliyetli kaynak demektir. Bankaların kar patlamasında KKM’lerin hissesi büyük. Halk fakirleşirken Bankalar hormonlu bir biçimde büyüyor. Yoksul fukaraya girmesi gereken Toplumsal Transfer kaynakları Bankalara ve bankada parası olanlara gitti. EYT’li küme yıllardır emekleri ile Devlete kaynak sağladılar, kaynak yok diye hak edilmiş paraları verilmezken Haziniçin bankalara ve parası olana para aktarılması Toplumsal Barışı bozar.

Halkın ana tüketim unsurları son bir yılda ekmek % 154, Şeker % 269, Yumurta % 250, Peynir % 138, Un % 156 artmış; Akaryakıt %187, Konut fiyatları % 145 artmış ancak Bankalar karlılıklarını 5’e katlamış. Bu işin sonu toplumsal huzursuzluk demek. Toplumsal Barış süratli bir biçimde bozuluyor. İktisat yalnızca sayılardan oluşmuyor lakin sayılar da her bölümü rahatsız eder hale gelmiş durumda. İktisat kurmayların bunu hedeflediklerini düşünmüyorum lakin önümüzdeki tablo maalesef bu. Uygulanan İktisat Siyasetlerin gerçekçi olduğunu düşünmüyorum. Piyasada tartışılmadan, piyasa aktörlerinin görüşleri alınmadan masa başında alınan ani kararlar piyasayı olumsuz etkiliyor ve olan her krizde olduğu üzere Vatandaşa oluyor.

Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com

Sanayicilerle TCMB Lideri içinde gerginlik

PAGDER: ‘Döviz Cinsinden Çeklere İmkan Sağlanmalı’

Çimsa’nın varlık satışı 110 milyon Euro karşılığı 2 Milyar TL bedelle tamamlandı
 
Üst