A
admin
Guest
İhsan Dindar – milliyet.com.tr / [email protected]
Düzenlenip düzenlenmeyeceği konusunda bir süre soru işaretlerinin bulunduğu Tokyo 2020 pandeminin sarsıcı tesiri gölgesinde ve izleyicisiz bir biçimde geride kaldı. Çağdaş Olimpiyatlar tarihinde yalnızca Birinci Dünya Savaşı ve İkinci dünya Savaşı devrinde iptal edilen olimpiyat oyunları ağır tedbirler yardımıyla birebir akıbete uğramaktan kurtuldu. Birincisi 1896 yılında Yunanistan’ın başşehri Atina’da gerçekleştirilen çağdaş olimpiyatlar periyodun ruhunu yansıtan bir özelliğe de sahipti. 19. yüzyıl boyunca Avrupa’da tesirli olan romantizm akımı ve Antik Çağ merakı bir fazlaca Batılı sanatçıyı, maceracıyı ve gezgini Ege’nin her iki yakasına taşımıştı. Ege kıyılarında antik kentlerin izini sürüp hafriyatlar yapanlar kadar binlerce yıldır unutulmuş olan olimpiyat oyunlarını da canlandırmayı düşünenler bugünün en hayli izlenen spor aktifliğinin de temelini atmış oldu.
Spor, şiir ve tiyatro bir ortada
Fransız pedagog ve tarihçi Pierre de Coubertin’in öncülük ettiği çağdaş olimpiyatlar Antik Çağ’da spor karşılaşmalarının fazlaca ötesinde bir kıymete sahipti. Bilinen birinci olimpiyatlar milâttan evvel 766 yılında gerçekleştirilmişti. Spor karşılaşmalarının yanı sıra şiir ve tiyatro etkinliklerinin de gerçekleştirildiği ve dört senede bir gerçekleştirilen olimpiyatlar milâttan evvel 3. yüzyıldan itibaren de Antik Yunan’da vakti belirlemede temel öge olarak kullanılmaya başlandı. Yani birisi “altı olimpiyat evvel doğmuşum” dediğinde bunun günümüz hesabıyla yaklaşık 24 yıl öncesi bir tarihe tekabül ettiğini biliyoruz.
Vücut hoşluğunun ruh hoşluğunun ayrılmaz bir modülü olarak değerlendirildiği Antik Yunan’da erkekler, hayli genç yaştan itibaren gymnasionlarda sıkı bir eğitime tâbi tutuluyordu. Koşu, uzun atlama, boks, güreş ve maraton üzere branşlarda yalnızca erkek sportmenler uğraş etmekteydi. Olimpiyatlar müddetinde Yunan Kent Devletleri içindeki tüm hasımlıklar, savaşlar bir kenara bırakılır tam manasıyla bir barış ortamı oluşurdu. En ünlüsü bugünkü Yunanistan’ın güneyindeki Mora yarımadasında bulunan Olympia olmak üzere Pythia, Isthmos ve Nemea’da da olimpiyatlar gerçekleştiriliyordu. Lakin Olympia’da gerçekleştiren ve bu etkinlikler bütününe de ismini veren çabalar stadion, yüzme havuzu ve hipodromda gerçekleştirilmekteydi. Tüm bu yapıların ortasında kutsal zeytin ağacı, Zeus Tapınağı ve Altarı bulunmaktaydı.
Bayanların izlemeleri yasak
Antik Çağ’da gerçekleştirilen olimpiyatlarda bayanların çaba etmesi muhakkak yasaktı. Lakin birebir vakitte kimi kaynaklarda bayanların da kendi ortalarında karşılaşmalar düzenlediği yer almakta. Erkek atletlerin çıplak bir halde gayret ettiği olimpiyat oyunlarında bayanların izleyici olarak da katılması yasaktı.
Roma devrinde pagan geleneği diye yasaklanıyor
Günümüz dünyasında genel manada “Olimpiyat Oyunları” tabiri tercih edilse de Antik Yunan’da bu olgu “Olympiakoi Agones” yani Olimpiyat Uğraşı formundaki kullanmasıyla karşılık buluyordu. Milâttan evvel beşinci yüzyılda hayatış olan Pindaros, olimpiyatların Zeus’un onuruna düzenlendiğini ve birinci gayretin de Pelops’un Pisa Hükümdarı Oinomaos içindeki otomobil yarışıyla başladığını tabir eder. Homeros olimpiyatlar hakkında hiç bahsetmezken bunun yerine Akhilleus’un (Aşil) de katıldığını belirtir.
Bilinen birinci olimpiyatlar olan milâttan evvel 776 yılından milâttan evvel 217 yılına kadarki gayretlerin tüm galiplerinin isimleri kayıt altına alınmış ve korunmuştur. daha sonraki devirlerde de büyük bir ilgiyle takip edilen olimpiyatlar, Roma İmparatoru Teodosius tarafınca pagan geleneği olduğu için milâttan daha sonra 393 yılında yasaklanır. bu biçimdece insanlık bu kıran kıran gayret için 1500 yıl geçmesini beklemek zorunda kalır.
Düzenlenip düzenlenmeyeceği konusunda bir süre soru işaretlerinin bulunduğu Tokyo 2020 pandeminin sarsıcı tesiri gölgesinde ve izleyicisiz bir biçimde geride kaldı. Çağdaş Olimpiyatlar tarihinde yalnızca Birinci Dünya Savaşı ve İkinci dünya Savaşı devrinde iptal edilen olimpiyat oyunları ağır tedbirler yardımıyla birebir akıbete uğramaktan kurtuldu. Birincisi 1896 yılında Yunanistan’ın başşehri Atina’da gerçekleştirilen çağdaş olimpiyatlar periyodun ruhunu yansıtan bir özelliğe de sahipti. 19. yüzyıl boyunca Avrupa’da tesirli olan romantizm akımı ve Antik Çağ merakı bir fazlaca Batılı sanatçıyı, maceracıyı ve gezgini Ege’nin her iki yakasına taşımıştı. Ege kıyılarında antik kentlerin izini sürüp hafriyatlar yapanlar kadar binlerce yıldır unutulmuş olan olimpiyat oyunlarını da canlandırmayı düşünenler bugünün en hayli izlenen spor aktifliğinin de temelini atmış oldu.
Spor, şiir ve tiyatro bir ortada
Fransız pedagog ve tarihçi Pierre de Coubertin’in öncülük ettiği çağdaş olimpiyatlar Antik Çağ’da spor karşılaşmalarının fazlaca ötesinde bir kıymete sahipti. Bilinen birinci olimpiyatlar milâttan evvel 766 yılında gerçekleştirilmişti. Spor karşılaşmalarının yanı sıra şiir ve tiyatro etkinliklerinin de gerçekleştirildiği ve dört senede bir gerçekleştirilen olimpiyatlar milâttan evvel 3. yüzyıldan itibaren de Antik Yunan’da vakti belirlemede temel öge olarak kullanılmaya başlandı. Yani birisi “altı olimpiyat evvel doğmuşum” dediğinde bunun günümüz hesabıyla yaklaşık 24 yıl öncesi bir tarihe tekabül ettiğini biliyoruz.
Vücut hoşluğunun ruh hoşluğunun ayrılmaz bir modülü olarak değerlendirildiği Antik Yunan’da erkekler, hayli genç yaştan itibaren gymnasionlarda sıkı bir eğitime tâbi tutuluyordu. Koşu, uzun atlama, boks, güreş ve maraton üzere branşlarda yalnızca erkek sportmenler uğraş etmekteydi. Olimpiyatlar müddetinde Yunan Kent Devletleri içindeki tüm hasımlıklar, savaşlar bir kenara bırakılır tam manasıyla bir barış ortamı oluşurdu. En ünlüsü bugünkü Yunanistan’ın güneyindeki Mora yarımadasında bulunan Olympia olmak üzere Pythia, Isthmos ve Nemea’da da olimpiyatlar gerçekleştiriliyordu. Lakin Olympia’da gerçekleştiren ve bu etkinlikler bütününe de ismini veren çabalar stadion, yüzme havuzu ve hipodromda gerçekleştirilmekteydi. Tüm bu yapıların ortasında kutsal zeytin ağacı, Zeus Tapınağı ve Altarı bulunmaktaydı.
Bayanların izlemeleri yasak
Antik Çağ’da gerçekleştirilen olimpiyatlarda bayanların çaba etmesi muhakkak yasaktı. Lakin birebir vakitte kimi kaynaklarda bayanların da kendi ortalarında karşılaşmalar düzenlediği yer almakta. Erkek atletlerin çıplak bir halde gayret ettiği olimpiyat oyunlarında bayanların izleyici olarak da katılması yasaktı.
Roma devrinde pagan geleneği diye yasaklanıyor
Günümüz dünyasında genel manada “Olimpiyat Oyunları” tabiri tercih edilse de Antik Yunan’da bu olgu “Olympiakoi Agones” yani Olimpiyat Uğraşı formundaki kullanmasıyla karşılık buluyordu. Milâttan evvel beşinci yüzyılda hayatış olan Pindaros, olimpiyatların Zeus’un onuruna düzenlendiğini ve birinci gayretin de Pelops’un Pisa Hükümdarı Oinomaos içindeki otomobil yarışıyla başladığını tabir eder. Homeros olimpiyatlar hakkında hiç bahsetmezken bunun yerine Akhilleus’un (Aşil) de katıldığını belirtir.
Bilinen birinci olimpiyatlar olan milâttan evvel 776 yılından milâttan evvel 217 yılına kadarki gayretlerin tüm galiplerinin isimleri kayıt altına alınmış ve korunmuştur. daha sonraki devirlerde de büyük bir ilgiyle takip edilen olimpiyatlar, Roma İmparatoru Teodosius tarafınca pagan geleneği olduğu için milâttan daha sonra 393 yılında yasaklanır. bu biçimdece insanlık bu kıran kıran gayret için 1500 yıl geçmesini beklemek zorunda kalır.