Vitra
New member
Yüzde 7 seçim barajının bilinmeyenleri Bir referans ile başlayalım. Halktv.com.tr‘deki 29 Temmuz 2021 tarihindeki yazımda, seçim barajı kulislerini aktarmış ve muhtemel değişikliğe karşın bir yıl ortasında seçime gidebilmenin “yasal” ve “zorlayıcı” yollarını iki deneyimli hukukçuya sormuştum.
Emekli yargıç Ömer Faruk Eminağaoğlu, “Seçim sistemi değişse de bir yıl ortasında uygulamanın yolu var mı?” formunda soruma “YSK’nın alacağı tavır daima süreci belirledi” derken, Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu “Anayasayı değiştirecek Meclis sıklıkları yok. Milletvekili sayıları karar kâfi sayısına yetmiyor. Cumhurbaşkanı Meclis’i fesh etse, tekrar aday olamıyor ve fesihle seçime gidildiği için yeni seçim yasası bir daha bir yıl ortasında uygulanamıyor” demişti.
Anlaşılan yeni seçim sistemini 1 yıl ortasında uygulamanın ne yasal ne zorlama yolu yoktu. Tıpkı yazı için konuştuğum iktidar partisi kaynakları ise bu tarafta bir teşebbüsün kulislerde hiç konuşulmadığına işaret etmiş, “Seçim sistemi değişikliği, Erdoğan’ın siyasi ömrünü basitçe uzatmanın da bir yolu” demişlerdi.
bu biçimde artık bu ihtimali “şimdilik” bir kenara bırakmak ve MHP başkanı Bahçeli’nin katılaştırdığı Cumhur İttifakı sonucuna dönmek gerekiyor. Yüzde 7 seçim barajı nedir, ne içindir, neye tesir eder, neleri bilmiyoruz?
Geçmişte birfazlaca siyasi ve toplumsal kuruma danışmanlık yapan MAK Danışmanlık Şirketi Lideri, araştırmacı Mehmet Ali Kulat‘a ulaştım.
Birinci kelamı “Bu bir seçim barajı indirme adımı değil” oldu.
sebebini de şöyleki deklare etti…
“Artık esasen ittifaklar var, ittifaklarla seçime giriliyor. Bu barajın ittifaklar için bir manası yok. Madem manası yok görünüyor, bu biçimde öteki bir şey var burada…“
Kastettiği, düzenlemenin seçim barajının yüzde 7’ye çekilmesiyle sonlu kalmayacağı…
“Bu adım ittifak içi baraj düzenlemesinin bir kesimi üzere görünüyor” kelamlarını kullanıyor.
İttifak içine dahil olmuş partilere de farklı bir seçim barajı konulması ihtimaline işaret ediyor. Yani yeni bir partinin, ittifaklardan birine katılsa dahi bir daha de yüzde 5 yahut yüzde 7 üzere bir oy oranını geçmek zorunda kalacağı ihtimal. Birkaç aydır kulislerde hayli konuşulmuştu.
Şöyle açıyor mevzuyu…
“Bu durumda oy potansiyeli olarak yeni partiler… Örneğin; Deva ve Gelecek partileri. İttifak içine de bir baraj gelirse; bu partiler evvelde bir ittifaka girmek durumundayken, bu sefer tahminen de bir partiye katılmak zorunda kalabilirler. Öbür bir partinin listesinden seçime girme mecburiliği oluşabilir“
Pekala Cumhur İttifakı’nın, ittifak içi baraj düzenlemesindeki amacı ne olabilir?
“Eli öbür partiye gitmeyen fakat AK Parti’den kopan seçmenler var. DEVA yahut Gelecek partilerine gidebilecek seçmenler… O seçmen kümesi, bu yeni partilerdeki siyasetçilerin CHP yahut UYGUN Parti listesinden seçime girme ihtimalinden rahatsızlık duyabilir“
bir daha de bir şerh düşüyor Kulat.
“Hatırlatmak isterim. YETERLİ Parti’yi seçime sokmama uğraşı da vardı. CHP milletvekili verdi. bir daha buna emsal bir durum, bir tahlil arayışı oluşur mu görmek lazım.“
Kulat özetle ittifak içi seçim barajının tasarlandığını düşünüyor. Kulisler de bilakis işaret etmiyor.
Eldeki somut dataya dönelim. Bahçeli’nin ittifak görüşü olarak resmileştirdiği yüzde 7’lik seçim barajı geldiğinde, HDP’ye “emanet” yahut “barajı geçsin diye” verildiği söylenen oylar etkilenir mi?
“HDP ile AK Parti içindeki geçişgenlik neredeyse sıfırlanmış durumda. HDP seçmeninin epey büyük kısmı artık barajı aşsın diye oy veren bir seçmen değil, parti için o veriyorlar” diyor.
Kulat açıklanan yüzde 7 barajına ait bir de kulis veriyor.
“Şayet baraj yüzde 7 olarak resmileşirse, DEVA ve Gelecek’in tek parti olarak seçime girme ihtimali de gündeme gelebilir. Bu mevzuya Ahmet Davutoğlu daha sıcak, birleşmenin faydalı olacağını düşünüyor” cümlelerini kullanıyor.
Oy ihtimallerine dair ise şunları söylüyor…
“Kendi başlarına yüzde 3’er oy alabileceklerini var iseyalım. Birleşince bu oylar sıradan bir toplama hesabıyla yüzde 6 olarak düşünülebilir fakat o denli olmaz. Bileşen tesiriyle yüzde 7-8-9’un görülmesi olası. AKP’den kopan seçmenin daha fazla oyunu alabilirler“
Kulat son olarak, AKP’den DÜZGÜN Parti, DEVA ve GELECEK’e oy geçişi olduğunu, DEVA ve Gelecek partilerinin birfazlaca vilayet teşkilatında AKP’den kopan isimlerin bakılırsav aldığını hatırlatıyor.
İktidar partisinden konuştuğum kaynaklar da “Seçim barajı tamam artık ittifak barajı ve milletvekili dağılımını belirleyecek seçim sistemi değişikliği beklenmeli” demekten sakınmıyor.
En erken bir yıl daha sonrasının seçim takvimi şimdiden işlemeye başlamış görünüyor.
Not: Yazının başında atıf yaptığım “Seçim sistemi değişse de 1 yıl ortasında seçime gidilebilir mi?” yazısına buradan ulaşabilirsiniz
Emekli yargıç Ömer Faruk Eminağaoğlu, “Seçim sistemi değişse de bir yıl ortasında uygulamanın yolu var mı?” formunda soruma “YSK’nın alacağı tavır daima süreci belirledi” derken, Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu “Anayasayı değiştirecek Meclis sıklıkları yok. Milletvekili sayıları karar kâfi sayısına yetmiyor. Cumhurbaşkanı Meclis’i fesh etse, tekrar aday olamıyor ve fesihle seçime gidildiği için yeni seçim yasası bir daha bir yıl ortasında uygulanamıyor” demişti.
Anlaşılan yeni seçim sistemini 1 yıl ortasında uygulamanın ne yasal ne zorlama yolu yoktu. Tıpkı yazı için konuştuğum iktidar partisi kaynakları ise bu tarafta bir teşebbüsün kulislerde hiç konuşulmadığına işaret etmiş, “Seçim sistemi değişikliği, Erdoğan’ın siyasi ömrünü basitçe uzatmanın da bir yolu” demişlerdi.
bu biçimde artık bu ihtimali “şimdilik” bir kenara bırakmak ve MHP başkanı Bahçeli’nin katılaştırdığı Cumhur İttifakı sonucuna dönmek gerekiyor. Yüzde 7 seçim barajı nedir, ne içindir, neye tesir eder, neleri bilmiyoruz?
Geçmişte birfazlaca siyasi ve toplumsal kuruma danışmanlık yapan MAK Danışmanlık Şirketi Lideri, araştırmacı Mehmet Ali Kulat‘a ulaştım.
Birinci kelamı “Bu bir seçim barajı indirme adımı değil” oldu.
sebebini de şöyleki deklare etti…
“Artık esasen ittifaklar var, ittifaklarla seçime giriliyor. Bu barajın ittifaklar için bir manası yok. Madem manası yok görünüyor, bu biçimde öteki bir şey var burada…“
Kastettiği, düzenlemenin seçim barajının yüzde 7’ye çekilmesiyle sonlu kalmayacağı…
“Bu adım ittifak içi baraj düzenlemesinin bir kesimi üzere görünüyor” kelamlarını kullanıyor.
İttifak içine dahil olmuş partilere de farklı bir seçim barajı konulması ihtimaline işaret ediyor. Yani yeni bir partinin, ittifaklardan birine katılsa dahi bir daha de yüzde 5 yahut yüzde 7 üzere bir oy oranını geçmek zorunda kalacağı ihtimal. Birkaç aydır kulislerde hayli konuşulmuştu.
Şöyle açıyor mevzuyu…
“Bu durumda oy potansiyeli olarak yeni partiler… Örneğin; Deva ve Gelecek partileri. İttifak içine de bir baraj gelirse; bu partiler evvelde bir ittifaka girmek durumundayken, bu sefer tahminen de bir partiye katılmak zorunda kalabilirler. Öbür bir partinin listesinden seçime girme mecburiliği oluşabilir“
Pekala Cumhur İttifakı’nın, ittifak içi baraj düzenlemesindeki amacı ne olabilir?
“Eli öbür partiye gitmeyen fakat AK Parti’den kopan seçmenler var. DEVA yahut Gelecek partilerine gidebilecek seçmenler… O seçmen kümesi, bu yeni partilerdeki siyasetçilerin CHP yahut UYGUN Parti listesinden seçime girme ihtimalinden rahatsızlık duyabilir“
bir daha de bir şerh düşüyor Kulat.
“Hatırlatmak isterim. YETERLİ Parti’yi seçime sokmama uğraşı da vardı. CHP milletvekili verdi. bir daha buna emsal bir durum, bir tahlil arayışı oluşur mu görmek lazım.“
Kulat özetle ittifak içi seçim barajının tasarlandığını düşünüyor. Kulisler de bilakis işaret etmiyor.
Eldeki somut dataya dönelim. Bahçeli’nin ittifak görüşü olarak resmileştirdiği yüzde 7’lik seçim barajı geldiğinde, HDP’ye “emanet” yahut “barajı geçsin diye” verildiği söylenen oylar etkilenir mi?
“HDP ile AK Parti içindeki geçişgenlik neredeyse sıfırlanmış durumda. HDP seçmeninin epey büyük kısmı artık barajı aşsın diye oy veren bir seçmen değil, parti için o veriyorlar” diyor.
Kulat açıklanan yüzde 7 barajına ait bir de kulis veriyor.
“Şayet baraj yüzde 7 olarak resmileşirse, DEVA ve Gelecek’in tek parti olarak seçime girme ihtimali de gündeme gelebilir. Bu mevzuya Ahmet Davutoğlu daha sıcak, birleşmenin faydalı olacağını düşünüyor” cümlelerini kullanıyor.
Oy ihtimallerine dair ise şunları söylüyor…
“Kendi başlarına yüzde 3’er oy alabileceklerini var iseyalım. Birleşince bu oylar sıradan bir toplama hesabıyla yüzde 6 olarak düşünülebilir fakat o denli olmaz. Bileşen tesiriyle yüzde 7-8-9’un görülmesi olası. AKP’den kopan seçmenin daha fazla oyunu alabilirler“
Kulat son olarak, AKP’den DÜZGÜN Parti, DEVA ve GELECEK’e oy geçişi olduğunu, DEVA ve Gelecek partilerinin birfazlaca vilayet teşkilatında AKP’den kopan isimlerin bakılırsav aldığını hatırlatıyor.
İktidar partisinden konuştuğum kaynaklar da “Seçim barajı tamam artık ittifak barajı ve milletvekili dağılımını belirleyecek seçim sistemi değişikliği beklenmeli” demekten sakınmıyor.
En erken bir yıl daha sonrasının seçim takvimi şimdiden işlemeye başlamış görünüyor.
Not: Yazının başında atıf yaptığım “Seçim sistemi değişse de 1 yıl ortasında seçime gidilebilir mi?” yazısına buradan ulaşabilirsiniz