Ağırlık Döngüsü Nedir?
Gün geçtikçe artan obezite prevelansı, obeziteye karşı tahlil arama yollarını birlikteinde getirmektedir. Obez bireylerde yağ dokusunu azaltmak için sağlanan kilo kaybının azalmış hastalık riskleriyle kuvvetli bir alakası olduğu öne sürülmektedir. Buna rağmen sağlanan kilo kaybını uzun bir süre koruma etme mümkünlüğü da pek azdır. Koruma edilemeyen kilo bir daha yük kazanımlarına yol açmaktadır. bu türlü yenidenlanan kilo verme ve kiloyu bir daha kazanma periyotları, tartı döngüsü olarak bilinen bir model oluşturmaktadır. Tartı döngüsü birinci vakit içinderda Yale Üniversitesinden Kelly D. Brownell tarafınca ‘kilonun kaybedilmesi ve bir daha kazanılması döngüsü’ olarak tanımlanmıştır. Bir bireyin yük döngüsünde olduğunu anlamak için kullanılan ortak bir teşhis kriteri bulunmamaktadır. tıpkı vakitte farklı teşhis kriterlerinden birkaçı şöyledir;
1 yahut daha fazla olmak üzere 5 kg ve üzerinde tartı kaybı ve tekrar kazanımı,
3 kere yahut daha fazla 4,5 kg ve üzerinde tartı kaybı ve tekrar kazanımı
Ağırlık döngüsü prevelansı pek geniş bir aralıkta dağılmaktadır. çabucak hemen ortak bir teşhis kriteri bulunmaması durumunun prevelansı etkilediği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar genel populasyonda yük döngüsü prevelansının çeşitli sonuçları (%20-24) olduğunu belirtmektedir. Bedeller erkekler için %20-35 aralığında iken bayanlar için %20-55 dir.
Ağırlık Döngüsü niçinleri
Ağırlık döngüsünün sebebi olarak en yaygın tartışılan durum biyolojik regülasyonlardır. Beden yükü biyolojik, çevresel ve davranışsal baskılardan etkilenmekte ve bu baskılar da doğal olarak genetikten etkilenmektedir. Bu baskılar birbirleriyle etkileşim halindedir ve bütünleşik tesirleri yetişkinlerde bir “kararlı denge” yükü oluşturur. Beşerler, bu baskıların her birindeki değişkenlik ve bunların altında yatan genetik çeşitlilik niçiniyle geniş bir yük aralığı stantlar. Baskılardan rastgele birindeki değişiklik ise ‘kararlı denge’ yükünü değiştirebilir. Biyolojik, çevresel ve davranışsal baskıların, destek noktası altta yatan genetik eğilim olan bir istikrar üstüne konumlandığı düşünülmektedir. Rastgele bir baskı değişiminde istikrar bozulmakta ve kilo alma yahut kilo verme tarafına hakikat kaymaktadır. Biyolojik baskı olarak isimlendirilen bileşen (homeostatik basınçlar), çevresel yahut davranışsal baskılar değiştiğinde bir istikrarın bir daha kurulmasından, organizmanın tükenmesini yahut sonsuza kadar kilo almasını önlemekten sorumludur. Son senelerda artan obezite ile birlikte obezojen bir etrafa sahip olma oranını da arttırmıştır. Obezojen etraf çevresel ve davranışsal baskıları harekete geçirerek güç depolanmasına niye olur. Metabolizma bu duruma daima kilo alımını önelemek için adapte olur ve birçok insan için bu biyolojik adaptasyonlar obezojenik basınçlarla bir daha bir istikrar kurar ve yeni, daha yüksek bir ‘kararlı denge’ durumu meydana gelir. Bu kararlı durumu değişen yağlanma oranlarına adapte olabilmek için daima olarak bir daha ayarlanmaktadır. Diyete son derece lezzetli ve ödüllendirici bileşenler eklemek, beyindeki hedonik sistemleri daha fazla yemek için harekete geçirir ve istikrarlı bir durumu adapte etmek ve bir daha kurmak için homeostatik sistemleri daha da zorlaştırır. En yaygın diyet tertipli idmanın eşlik ettiği az yağlı yiyeceklerin tüketildiği ve genel besin tüketimimi kısıtlandığı diyettir. Çevresel ve davranışsal baskılardaki kısıtıayıcı diyete yönelik değişiklikler başlangıçta kilo kaybına niye olmak için biyolojik adaptasyonlarla ahenk ortasında çalışarak daha düşük bir tartıda ‘kararlı denge’ sağlanır. Fakat bu istikrar durumunda kilo verme süreçlerinde de güzel bilinen bir durum olarak ‘duvara çarpma’ ile karşılaşılır; daha fazla kilo vermek için çevresel ve davranışsal stratejiler bir adım öteye taşınmalıdır. Azaltılmış yükü korumak için, bu kilo verme stratejileri süresiz olarak sürdürülmelidir. Zira homeostatik sistem bu düşük ağırlığık istikrarına gelindiğinde sıfırlanmamaktadır. Ne yazık ki, birçok insan kilo verme programını ömür biçimlerinde ve beslenme alışkanlıklarında süreksiz bir değişiklik olarak görmekte yahut kilo vermek için yaptıkları değişiklikleri sürdürmekte zorluk yaşamaktadır. Stratejiler sürdürülmediğinde ise biyolojik adaptasyonlar (homeostatik denge) kilo alımı için itici bir güç haline gelmektedir.
Hormonal faktörler de tartı döngüsünün niçinleri içinde gösterilmektedir. Hipotalamus etraftan gelen biroldukca sinyali yemenin başlaması-sonlandırılması ve sıklığının düzenlenmesi için birleştirir. Tartı kaybını sağlamak için yapılan güç kısıtlaması kararında yiyecek alımının homeostatik olarak düzenlendiği bu düzenekte kuvvetli bir iç yeme dürtüsü görülmektedir. İnsülin ve leptin bu sistemde var iseyılan oyunculardır ve Anoreksijenik peptitlerin(POMC, CART…) ekspresyonlarını; Oreksijenik peptitlerin (nöro-peptit Y, AgRP..) inhibisyonunu sağlarmaktadırlar. Tartı kazanımı sırasında yağ dokusunun artması ile dolanımda leptin ve insülin ölçüsü artmaktadır ve teorik olarak bu durumun kilo alımını sınırlaması gerektirdiği düşünülmektedir lakin artışın fazlalığından dolayı bu hormonlara hücresel direnç gelişir ve fonksiyonlarını gerçekleştiremezler. Bu niçinle kaybedilen kiloların korunması zorlaşırken, kilo alımı kolaylaşmaktadır. Beden tartısı diyet müdahelesi ile azaltıldığında leptin ve insülin süratle azalarak besin alımının artmasına ve güç harcanmasının azalmasına yol açar. Yağ kütlesindeki azalma göz önüne alındığında bu beklenen bir durumdur. birebir vakitte, dolanımdaki leptinde görülen azalma ölçüsü, kaybedilen yağ kütlesi ile kıyaslandığında fazlaca daha fazla olarak değerlendirilmiştir. Bu durumun tartı döngüsündeki bireylerin bir daha kilo almasında temel itici güçlerden biri olabileceği düşünülmektedir. Tartı döngüsünde rol aldığı düşünülen ghrelin hormonunda görülen yükselme durumunun ise tartı kaybının bedendeki yağ depolarını başlangıç seviyelerine döndürme teşebbüsü için güç alımını arttırmasına yönelik olarak tasarlanmış telafi edici bir sistem olduğu düşünülmektedir. Mevcut datalar, kilo kaybına eşlik eden ve kilo muhafaza fazına devam eden bireylerde dolanımdaki grelindeki artışın, artan açlığa ve güç açığına katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Öteki anoreksijenik peptitlerin (kolesistokinin, peptit YY, amilin, pankreas polipeptidi ve glukagon gibisi peptit-1) bir kısmı bağırsaklardan salınır ve beslenmeye cevap olarak sirkülasyonda artar, bu ondan sonrasında besin alımını sonlandırmak, tokluğu arttırmak ve öğünler içindeki doygunluğu artırmak için hipotalamus ile bağlantı kurar. Diyetle indüklenen kilo kaybına karşılık olarak anoreksijenik sinyallerde daima ve uzun vadeli bir azalma olduğuna dair artan ispatlar vardır. Bu çeşit fizyolojik değişikliklerin kilo vermeyi takiben bir daha kilo almayı kolaylaştıran metabolik bir ortamla sonuçlanabileceği düşünülmektedir.
Sonuç olarak; bireylerde yük döngüsü varlığının tespit edilmesi son derece değerlidir. Lakin bununla ilgili çabucak hemen ortak bir teşhis kriteri bulunmamaktadır. Yük döngüsünün neticelerina nazaran varlığının tespit edilmesi değerlidir, bu niçinle ortak bir teşhis kriteri geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada tartı döngüsünün beden kompozisyonuna tesirleri tartışılmıştır. Yağ kütlesinde bariz artış, yağ hücrelerinin viseral bölgede bir daha dağılımı ve kas kütlesinde kayıplar görülmesi gözlemlenen esas etkilerdendir. Fakat bu tesirlerin görülmediği kimi çalışmalar da mevcuttur. Aksi sonuçların varlığının beden kompozisyonunu ölçmek için kullanılan araçların farklılığından ve ortak bir teşhis kriteri bulunmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Tartı döngüsünün beden kompozisyonu üzerine tesirlerinin farkında olunması diyet süreci idaresi ve olumsuz metabolik sonuçlardan korunmak ismine pek değerlidir.
Gün geçtikçe artan obezite prevelansı, obeziteye karşı tahlil arama yollarını birlikteinde getirmektedir. Obez bireylerde yağ dokusunu azaltmak için sağlanan kilo kaybının azalmış hastalık riskleriyle kuvvetli bir alakası olduğu öne sürülmektedir. Buna rağmen sağlanan kilo kaybını uzun bir süre koruma etme mümkünlüğü da pek azdır. Koruma edilemeyen kilo bir daha yük kazanımlarına yol açmaktadır. bu türlü yenidenlanan kilo verme ve kiloyu bir daha kazanma periyotları, tartı döngüsü olarak bilinen bir model oluşturmaktadır. Tartı döngüsü birinci vakit içinderda Yale Üniversitesinden Kelly D. Brownell tarafınca ‘kilonun kaybedilmesi ve bir daha kazanılması döngüsü’ olarak tanımlanmıştır. Bir bireyin yük döngüsünde olduğunu anlamak için kullanılan ortak bir teşhis kriteri bulunmamaktadır. tıpkı vakitte farklı teşhis kriterlerinden birkaçı şöyledir;
1 yahut daha fazla olmak üzere 5 kg ve üzerinde tartı kaybı ve tekrar kazanımı,
3 kere yahut daha fazla 4,5 kg ve üzerinde tartı kaybı ve tekrar kazanımı
Ağırlık döngüsü prevelansı pek geniş bir aralıkta dağılmaktadır. çabucak hemen ortak bir teşhis kriteri bulunmaması durumunun prevelansı etkilediği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar genel populasyonda yük döngüsü prevelansının çeşitli sonuçları (%20-24) olduğunu belirtmektedir. Bedeller erkekler için %20-35 aralığında iken bayanlar için %20-55 dir.
Ağırlık Döngüsü niçinleri
Ağırlık döngüsünün sebebi olarak en yaygın tartışılan durum biyolojik regülasyonlardır. Beden yükü biyolojik, çevresel ve davranışsal baskılardan etkilenmekte ve bu baskılar da doğal olarak genetikten etkilenmektedir. Bu baskılar birbirleriyle etkileşim halindedir ve bütünleşik tesirleri yetişkinlerde bir “kararlı denge” yükü oluşturur. Beşerler, bu baskıların her birindeki değişkenlik ve bunların altında yatan genetik çeşitlilik niçiniyle geniş bir yük aralığı stantlar. Baskılardan rastgele birindeki değişiklik ise ‘kararlı denge’ yükünü değiştirebilir. Biyolojik, çevresel ve davranışsal baskıların, destek noktası altta yatan genetik eğilim olan bir istikrar üstüne konumlandığı düşünülmektedir. Rastgele bir baskı değişiminde istikrar bozulmakta ve kilo alma yahut kilo verme tarafına hakikat kaymaktadır. Biyolojik baskı olarak isimlendirilen bileşen (homeostatik basınçlar), çevresel yahut davranışsal baskılar değiştiğinde bir istikrarın bir daha kurulmasından, organizmanın tükenmesini yahut sonsuza kadar kilo almasını önlemekten sorumludur. Son senelerda artan obezite ile birlikte obezojen bir etrafa sahip olma oranını da arttırmıştır. Obezojen etraf çevresel ve davranışsal baskıları harekete geçirerek güç depolanmasına niye olur. Metabolizma bu duruma daima kilo alımını önelemek için adapte olur ve birçok insan için bu biyolojik adaptasyonlar obezojenik basınçlarla bir daha bir istikrar kurar ve yeni, daha yüksek bir ‘kararlı denge’ durumu meydana gelir. Bu kararlı durumu değişen yağlanma oranlarına adapte olabilmek için daima olarak bir daha ayarlanmaktadır. Diyete son derece lezzetli ve ödüllendirici bileşenler eklemek, beyindeki hedonik sistemleri daha fazla yemek için harekete geçirir ve istikrarlı bir durumu adapte etmek ve bir daha kurmak için homeostatik sistemleri daha da zorlaştırır. En yaygın diyet tertipli idmanın eşlik ettiği az yağlı yiyeceklerin tüketildiği ve genel besin tüketimimi kısıtlandığı diyettir. Çevresel ve davranışsal baskılardaki kısıtıayıcı diyete yönelik değişiklikler başlangıçta kilo kaybına niye olmak için biyolojik adaptasyonlarla ahenk ortasında çalışarak daha düşük bir tartıda ‘kararlı denge’ sağlanır. Fakat bu istikrar durumunda kilo verme süreçlerinde de güzel bilinen bir durum olarak ‘duvara çarpma’ ile karşılaşılır; daha fazla kilo vermek için çevresel ve davranışsal stratejiler bir adım öteye taşınmalıdır. Azaltılmış yükü korumak için, bu kilo verme stratejileri süresiz olarak sürdürülmelidir. Zira homeostatik sistem bu düşük ağırlığık istikrarına gelindiğinde sıfırlanmamaktadır. Ne yazık ki, birçok insan kilo verme programını ömür biçimlerinde ve beslenme alışkanlıklarında süreksiz bir değişiklik olarak görmekte yahut kilo vermek için yaptıkları değişiklikleri sürdürmekte zorluk yaşamaktadır. Stratejiler sürdürülmediğinde ise biyolojik adaptasyonlar (homeostatik denge) kilo alımı için itici bir güç haline gelmektedir.
Hormonal faktörler de tartı döngüsünün niçinleri içinde gösterilmektedir. Hipotalamus etraftan gelen biroldukca sinyali yemenin başlaması-sonlandırılması ve sıklığının düzenlenmesi için birleştirir. Tartı kaybını sağlamak için yapılan güç kısıtlaması kararında yiyecek alımının homeostatik olarak düzenlendiği bu düzenekte kuvvetli bir iç yeme dürtüsü görülmektedir. İnsülin ve leptin bu sistemde var iseyılan oyunculardır ve Anoreksijenik peptitlerin(POMC, CART…) ekspresyonlarını; Oreksijenik peptitlerin (nöro-peptit Y, AgRP..) inhibisyonunu sağlarmaktadırlar. Tartı kazanımı sırasında yağ dokusunun artması ile dolanımda leptin ve insülin ölçüsü artmaktadır ve teorik olarak bu durumun kilo alımını sınırlaması gerektirdiği düşünülmektedir lakin artışın fazlalığından dolayı bu hormonlara hücresel direnç gelişir ve fonksiyonlarını gerçekleştiremezler. Bu niçinle kaybedilen kiloların korunması zorlaşırken, kilo alımı kolaylaşmaktadır. Beden tartısı diyet müdahelesi ile azaltıldığında leptin ve insülin süratle azalarak besin alımının artmasına ve güç harcanmasının azalmasına yol açar. Yağ kütlesindeki azalma göz önüne alındığında bu beklenen bir durumdur. birebir vakitte, dolanımdaki leptinde görülen azalma ölçüsü, kaybedilen yağ kütlesi ile kıyaslandığında fazlaca daha fazla olarak değerlendirilmiştir. Bu durumun tartı döngüsündeki bireylerin bir daha kilo almasında temel itici güçlerden biri olabileceği düşünülmektedir. Tartı döngüsünde rol aldığı düşünülen ghrelin hormonunda görülen yükselme durumunun ise tartı kaybının bedendeki yağ depolarını başlangıç seviyelerine döndürme teşebbüsü için güç alımını arttırmasına yönelik olarak tasarlanmış telafi edici bir sistem olduğu düşünülmektedir. Mevcut datalar, kilo kaybına eşlik eden ve kilo muhafaza fazına devam eden bireylerde dolanımdaki grelindeki artışın, artan açlığa ve güç açığına katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Öteki anoreksijenik peptitlerin (kolesistokinin, peptit YY, amilin, pankreas polipeptidi ve glukagon gibisi peptit-1) bir kısmı bağırsaklardan salınır ve beslenmeye cevap olarak sirkülasyonda artar, bu ondan sonrasında besin alımını sonlandırmak, tokluğu arttırmak ve öğünler içindeki doygunluğu artırmak için hipotalamus ile bağlantı kurar. Diyetle indüklenen kilo kaybına karşılık olarak anoreksijenik sinyallerde daima ve uzun vadeli bir azalma olduğuna dair artan ispatlar vardır. Bu çeşit fizyolojik değişikliklerin kilo vermeyi takiben bir daha kilo almayı kolaylaştıran metabolik bir ortamla sonuçlanabileceği düşünülmektedir.
Sonuç olarak; bireylerde yük döngüsü varlığının tespit edilmesi son derece değerlidir. Lakin bununla ilgili çabucak hemen ortak bir teşhis kriteri bulunmamaktadır. Yük döngüsünün neticelerina nazaran varlığının tespit edilmesi değerlidir, bu niçinle ortak bir teşhis kriteri geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada tartı döngüsünün beden kompozisyonuna tesirleri tartışılmıştır. Yağ kütlesinde bariz artış, yağ hücrelerinin viseral bölgede bir daha dağılımı ve kas kütlesinde kayıplar görülmesi gözlemlenen esas etkilerdendir. Fakat bu tesirlerin görülmediği kimi çalışmalar da mevcuttur. Aksi sonuçların varlığının beden kompozisyonunu ölçmek için kullanılan araçların farklılığından ve ortak bir teşhis kriteri bulunmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Tartı döngüsünün beden kompozisyonu üzerine tesirlerinin farkında olunması diyet süreci idaresi ve olumsuz metabolik sonuçlardan korunmak ismine pek değerlidir.