Smug
Active member
Bir kez olsun, yapıcı gazeteciliğin ne olmadığıyla başlayabiliriz: Yapıcı habercilik, çılgınca olumlu haberler aramak, dünyaya pembe bir perde çekmek, olmadığı yerde iyi bir ruh halini zorlamak anlamına gelmez. Aksine, yapıcı gazetecilik gerçekçi bir dünya görüşünü teşvik eder.
Bu okuma bazılarını şaşırtabilir. Savaş, iklim krizi, her yerde serbest bırakılan kapitalizm – daha fazla gerçeklik mümkün değil mi? Ancak daha yakından bakarsanız, ters giden şeyler ile en azından makul ölçüde iyi çalışan şeyler arasındaki ilişkinin, medyanın genellikle ilettiğinden çok farklı olduğunu göreceksiniz.
Yapıcı gazetecilik insanlığın çözümlerine bakar
Her gün milyarlarca insan hayatta zarar görmeden ilerliyor, komşulara ve yabancılara yardım ediyor, politikacılar ortak çıkar için müdahil oluyor, şirketler sağlıktan küresel beslenmeye ve iklimin korunmasına kadar zamanımızın acil sorunlarına çözümler geliştiriyor.
Çoğu durumda bunlar mesaj değildir ve olması da gerekmez. Gazetecilik, etkili olana göz kulak olmak, gücün kötüye kullanıldığını ifşa etmek gibi önemli bir görev tarafından yönlendirilir. Sadece medyanın çizdiği imaj, insanların kendilerine olan güvenlerini ve olayların gidişatını etkileme yeteneklerini doğrudan etkiler. Ve sahipler.
Diğer türlerin aksine, insanlar bir gelecek tasavvur edebilir, planlayabilir ve hedeflere ulaşmak için birlikte çalışabilir. Our World in Data tarafından yayınlananlar gibi uzun vadeli veri analizleri, bunların açlık, yoksulluk veya anne ölümleri gibi muazzam zorlukların üstesinden gelmede o kadar da kötü olmadığını gösteriyor. İlerleme asla doğrusal olarak gelişmez ve bazı planlar yoldan çıkar. Ancak gelişme mümkündür.
Beklentileri aramak için
Yapıcı gazetecilik tam olarak bu yaklaşımı benimsiyor. Dünyayı siyah ve beyaz olarak resmetmek, oyuncuları iyi ve kötü olarak ayırmak yerine, grinin tonlarını da aydınlatıyor. Her şeyden önce, perspektifler ve olası çözümler arar. Bu, iklim krizi gibi zorluklarla uğraşırken özellikle önemlidir.
Avrupa Yayın Birliği tarafından yaptırılan uluslararası iklim gazeteciliği üzerine güncel bir rapor, yapıcı formatların işe yaradığını gösteriyor. Ancak savaş bile yapıcı bir şekilde rapor edilebilir. Bu, kendisini Almanya’da yapıcı gazeteciliğe adamış olan Bonn Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma ile incelenmiştir.
Ancak, yapıcı gazetecilik için evrensel bir tarif yoktur. Bu imajla kalmak istiyorsanız, o zaman daha çok, gazeteciliğe belirli bir tat vermesi, sindirilebilir ve ilginç hale getirmesi gereken farklı tarifler ve malzemeler içeren bir yemek kitabı gibi. Konsept, son on yılda Danimarka’nın Aarhus kentindeki Konstrüktif Enstitü’nün kurucusu Ulrik Haagerup liderliğindeki bir ekip tarafından geliştirildi.
ABD’de 2013’te kurulan Solutions Journalism Network ile benzer bir hareket var. Çözüm gazeteciliği, yapıcı gazetecilikten biraz daha dar bir şekilde sorunların üstesinden gelme stratejilerine odaklanıyor. New York Üniversitesi’nde profesör olan Jay Rosen gibi akademisyenler, gazeteciliğin varoluş sebebini perspektifler ve olası çözümler sunmakta giderek daha fazla bulacağını söylüyor.
Yapıcı gazeteciliğin görevi nedir?
Peki yapıcı gazeteciliği karakterize eden nedir? İşte bir kontrol listesi denemesi:
Elbette her zaman var olmuş olsa da, yapıcı gazeteciliğe pek çok umut bağlanmıştır. Herkes sizi üzen, korkutan, hayal kırıklığına uğratan veya sıkılanlardan ziyade sizi düşündüren, meraklandıran, aydınlatan ve hatta ilham veren parçaları hatırlayacaktır.
Ancak gazetecilik, etkileriyle daha sistematik ve stratejik bir şekilde ilgilenmek zorundadır. Aksi takdirde, aşırı bilgi ve fikir arzı olan bir dünyada önemsizliğe düşebilir. Ve bu demokrasi için dramatik olurdu. Çünkü insandaki yapıcıya ve toplumun gücüne dayanır.
Bu okuma bazılarını şaşırtabilir. Savaş, iklim krizi, her yerde serbest bırakılan kapitalizm – daha fazla gerçeklik mümkün değil mi? Ancak daha yakından bakarsanız, ters giden şeyler ile en azından makul ölçüde iyi çalışan şeyler arasındaki ilişkinin, medyanın genellikle ilettiğinden çok farklı olduğunu göreceksiniz.
Yapıcı gazetecilik insanlığın çözümlerine bakar
Her gün milyarlarca insan hayatta zarar görmeden ilerliyor, komşulara ve yabancılara yardım ediyor, politikacılar ortak çıkar için müdahil oluyor, şirketler sağlıktan küresel beslenmeye ve iklimin korunmasına kadar zamanımızın acil sorunlarına çözümler geliştiriyor.
Çoğu durumda bunlar mesaj değildir ve olması da gerekmez. Gazetecilik, etkili olana göz kulak olmak, gücün kötüye kullanıldığını ifşa etmek gibi önemli bir görev tarafından yönlendirilir. Sadece medyanın çizdiği imaj, insanların kendilerine olan güvenlerini ve olayların gidişatını etkileme yeteneklerini doğrudan etkiler. Ve sahipler.
Diğer türlerin aksine, insanlar bir gelecek tasavvur edebilir, planlayabilir ve hedeflere ulaşmak için birlikte çalışabilir. Our World in Data tarafından yayınlananlar gibi uzun vadeli veri analizleri, bunların açlık, yoksulluk veya anne ölümleri gibi muazzam zorlukların üstesinden gelmede o kadar da kötü olmadığını gösteriyor. İlerleme asla doğrusal olarak gelişmez ve bazı planlar yoldan çıkar. Ancak gelişme mümkündür.
Beklentileri aramak için
Yapıcı gazetecilik tam olarak bu yaklaşımı benimsiyor. Dünyayı siyah ve beyaz olarak resmetmek, oyuncuları iyi ve kötü olarak ayırmak yerine, grinin tonlarını da aydınlatıyor. Her şeyden önce, perspektifler ve olası çözümler arar. Bu, iklim krizi gibi zorluklarla uğraşırken özellikle önemlidir.
Avrupa Yayın Birliği tarafından yaptırılan uluslararası iklim gazeteciliği üzerine güncel bir rapor, yapıcı formatların işe yaradığını gösteriyor. Ancak savaş bile yapıcı bir şekilde rapor edilebilir. Bu, kendisini Almanya’da yapıcı gazeteciliğe adamış olan Bonn Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma ile incelenmiştir.
Ancak, yapıcı gazetecilik için evrensel bir tarif yoktur. Bu imajla kalmak istiyorsanız, o zaman daha çok, gazeteciliğe belirli bir tat vermesi, sindirilebilir ve ilginç hale getirmesi gereken farklı tarifler ve malzemeler içeren bir yemek kitabı gibi. Konsept, son on yılda Danimarka’nın Aarhus kentindeki Konstrüktif Enstitü’nün kurucusu Ulrik Haagerup liderliğindeki bir ekip tarafından geliştirildi.
ABD’de 2013’te kurulan Solutions Journalism Network ile benzer bir hareket var. Çözüm gazeteciliği, yapıcı gazetecilikten biraz daha dar bir şekilde sorunların üstesinden gelme stratejilerine odaklanıyor. New York Üniversitesi’nde profesör olan Jay Rosen gibi akademisyenler, gazeteciliğin varoluş sebebini perspektifler ve olası çözümler sunmakta giderek daha fazla bulacağını söylüyor.
Yapıcı gazeteciliğin görevi nedir?
Peki yapıcı gazeteciliği karakterize eden nedir? İşte bir kontrol listesi denemesi:
- Yapıcı gazetecilik gelecekle ilgilenir. Bakış açıları, stratejiler ve çözümler arar ve çeşitli seçenekler sunar.
- Yapıcı gazetecilik, kutuplaştıran şeyleri değil, ortak noktalarımızı vurgular. Örneğin, yapıcı talk show formatları çatışma ve tartışma için değil, arabuluculuk ve işbirliği için tasarlanmıştır. Arabuluculuk teknikleri de kullanılır.
- Yapıcı gazetecilik, insanları tek boyutlu kurbanlar ve etkilenenler olarak değil, enerjileri ve onurlarıyla aktörler olarak göstermeyi tercih ediyor. Ayrıca savaş ve kriz bölgelerinde – ve özellikle orada – başkalarını cesaretlendirebilecek dikkate değer girişimler ve yaklaşımlar var.
- Yapıcı gazetecilik tepki vermeden önce düşünür. Sansasyonellik, rekabet, sürü içgüdüsü gibi gazetecilik reflekslerinden bilinçli olarak sıyrılır ve araştırıcı, meraklı bir bakış açısı benimser (grafiğe bakınız).
- Yapıcı gazetecilik kesin olarak tanımlanmış bir tür değildir, diğer gazetecilik biçimlerine geçişler akıcıdır. Araştırmacı gazetecilik yapıcı, çözüm odaklı unsurlar da içerebilir.
- Yapıcı gazetecilik çeşitlilik ve nüanslar gösterir, gürültülü olmaktansa sessizdir, reçete yazmak ve ima etmek yerine eylem seçeneklerini sıralar. Gerçeklere dayalıdır ve aktivist değildir. Daha çok “Şimdi ne olacak?” “Suçlanacak kim?”
- Yapıcı gazetecilik, etkisini ele alır ve kullanıcıların bakış açısını dikkate alır. Bu şekilde, haberlerden kaçınma eğilimi gibi fenomenlere karşı koymaya çalışır. Bunu yaparken iletişim psikolojisinden elde edilen bulgulardan yararlanır.
Elbette her zaman var olmuş olsa da, yapıcı gazeteciliğe pek çok umut bağlanmıştır. Herkes sizi üzen, korkutan, hayal kırıklığına uğratan veya sıkılanlardan ziyade sizi düşündüren, meraklandıran, aydınlatan ve hatta ilham veren parçaları hatırlayacaktır.
Ancak gazetecilik, etkileriyle daha sistematik ve stratejik bir şekilde ilgilenmek zorundadır. Aksi takdirde, aşırı bilgi ve fikir arzı olan bir dünyada önemsizliğe düşebilir. Ve bu demokrasi için dramatik olurdu. Çünkü insandaki yapıcıya ve toplumun gücüne dayanır.