Vitra
New member
Yargıtay’dan seçimler için kritik karar: Artık yargıçlar sorumlu tutulacak Yargıtay, Yüksek Seçim Şurası üyelerinin hukuka açıkça alışılmamış olan kararları niçiniyle tazminat ödemek zorunda olduklarına karar verdi. Hukukçular, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun CHP’li Hüseyin Gülkanat’ın avukatı Oya Aydın’ın açtığı davada verdiği bu sonucun seçim güvenliği ve YSK kararlarının hukuka uygun olması konusunda fazlaca değerli bir adım olduğunu belirtti. YSK kararlarının kesin olması niçiniyle öbür bir mahkeme ya da mercinin kontrolüne tabi olmaması, Yargıtay sonucunın ehemmiyetini artırıyor. Hukuk Genel Kurulu’nun sonucuna bakılırsa YSK üyeleri artık açıkça hukuka ters karar vermeleri halinde tazminat ödemek zorunda kalabileceklerini de hesaba katmak zorunda olacak.
Yargıtay Hukuk Genel Konseyi sonucuna bahis dava şöyleki gelişti:
“30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli Yönetimler seçimlerinde Sivas ili, Ulaş ilçesi belediye başkanlığına CHP’li Hüseyin Gülkanat aday oldu. İlçe Seçim Şurası, Gülkanat’ın adaylığını kabul etti ve Gülkanat AKP’li adaydan 34 oy fazla alarak belediye lideri seçildi. Lakin, Ulaş İlçe Seçim Konseyi, Gülkanat’ın sabıka kaydındaki bilgilere nazaran seçilme yeterliliğine sahip olmadığı sebebi öne sürülerek seçimlerin iptaline karar verdi. Gülkanat, İlçe Seçim Kurulu’nun verdiği karara itiraz edince evrak Sivas Vilayet Seçim Heyeti Başkanlığı’na geldi. Sivas Vilayet Seçim Konseyi Başkanlığı da karara yapılan itirazı reddetti. Gülkanat, bu kere Yüksek Seçim Şurası Başkanlığı’na itiraz etti. YSK da 8 Nisan 2014’de Gülkanat’ın itirazını reddetti. YSK’nın bu sonucunın akabinde AKP’li aday İsrafil Göçkün belediye lideri oldu.
Tazminat davası
Gülkanat’ın avukatı Oya Aydın, YSK’nın verdiği karara ait olarak, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nde Hazine aleyhine tazminat davası açtı. Avukat Aydın, müvekkilinin seçilme yeterliliğine sahip olduğunu, YSK’nın bu sonucundan evvel memnu haklarının iade edildiğini, durumun YSK’ya da bildirildiğini, Anayasa’nın 67. Unsurunda belirtilen siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiğini, vilayet ve ilçe seçim konseyleri ile YSK’nın yasanın emredici kararlarını yerine getirmediğini, seçim yargısının adil biçimde işlemediğini, yapılan itirazların müvekkiline ve partisine bildirilmediğini belirterek bin lira maddi ve 30 bin lira manevi tazminat ödenmesini talep etti. 4. Hukuk Dairesi, bu talebi oy oldukçaluğu ile reddetti. Daire, sonucunı “YSK tarafınca verilen kararların kesin nitelikte olması ve aleyhine öbür bir mercie başvurulamamasına” dayandırdı.
Hukuk Genel Kurulu’ndan oybirliği ile “YSK üyeleri sorumludur” sonucu
Fakat sonucun temyiz incelemesini yapan Yargıtay Hukuk Genel Konseyi, Daire’nin sonucunı bozdu. Genel Konsey, YSK üyelerinin de öbür yargıçlar üzere hukuka açıkça ters kararları niçiniyle tazminat ödemek zorunda olduklarını belirtti. Bu münasebetle de sonucun o tarihte bakılırsav yapan YSK üyelerine ihbar edilmesine hükmetti.
Avukat Aydın: Anayasa’ya uygun ve hayli değerli bir karar
Hukuk Genel Kurulu’nun sonucunı kıymetlendiren avukat Oya Aydın, sonucu pek epey açıdan hayli değerli olduğunu belirterek “Her şeydilk evvel Anayasa’nın devletin tüm resmi vazifelilerinin aksiyonlarından sorumlu olduğu prensibinin Yüksek Seçim Şurası üyeleri için de geçerli olduğunu teyit etmesi bakımından önemli” dedi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun, YSK üyelerinin verdikleri kararlar niçiniyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46. hususunda düzenlenen tazminatı ödemek zorunda kalabileceklerine karar verdiğini anlatan Aydın şöyleki devam etti:
“Bu unsura nazaran YSK üyeleri de tıpkı öteki yargıçlar üzere şu durumlarda tazminat ödemek zorunda kalabilecek:
1- Kayırma yahut taraf tutma veya taraflardan birine olan kin yahut düşmanlık sebebiyle hukuka muhalif bir karar yahut karar verirlerse.
2- Sağlanan yahut vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna karşıt bir karar yahut karar verirlerse.
3- Farklı bir mana yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun kararına ters karar yahut karar verirlerse.
4- Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanarak karar verirlerse.
5- Duruşma tutanakları ile karar yahut kararların değiştirilmiş veya tahrif edilmiş yahut söylenmeyen bir kelamın karar ya da karara tesirli olacak biçimde söylenmiş üzere gösterilmiş ve buna dayanarak karar verirlerse.
6- Hakkın yerine getirilmesinden kaçınırlarsa.”
sonucun dayandığı bu unsura nazaran tazminat davasının Hazine aleyhine açılabildiğini kaydeden Aydın “Ama devlet ödediği tazminatı sorumlu YSK üyesi ya da üyelerine rücu edebilecek” dedi.
“Hesap verilebilirlik” unsuru
Aydın şunları söylemiş oldu:
“HMK’nın bu unsurunun Yüksek Seçim Şurası üyesi yüksek yargıçlar için de geçerli olduğunun kabul edilmesi hukuk devleti açısından son derece olumlu bir karar. Yargıtay Hukuk Genel Heyeti bu sonucu oybirliği ile aldı ve hiç bir makamın tam sorumsuz olamayacağının altını çizdi.
Anayasa’ya nazaran YSK kararları kesin olduğu için diğer bir makama itiraz edilemiyor. Bilhassa lokal seçimler, referandumlar açısından Anayasa Mahkemesi’ne ve AİHM’e (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) ferdî müracaat yapılamıyor. Bu niçinle bilhassa son 10 yılımıza damga vuran seçim usulsüzlükleri konusunda ne yazık ki hiçbir şey yapılmadı.
AKP’nin güç kaybettiği son senelerda seçim güvenliğine dair epey önemli kaygılar ve seçim usulsüzlükleri lisana getiren Aydın, “Mühürsüz oylar geçerli sayılarak Türkiye Cumhuriyeti’nin idare hali değiştirildi. İstanbul seçimlerinin iptali, yedek üyelerin oy kullanımı, bilhassa muhalefetin lisana getirdiği bir epey usulsüzlük argümanı hiç bir formda denetlenemedi. halbuki Anayasa’daki hukuk devleti unsurunun en kıymetli ögesi ‘hesap verebilirliktir” dedi.
Aydın ayrıyeten “Buradan yola çıkarak müvekkilin seçilme ve ona ve onun partisine oy veren insanların seçme hakkını ihlal edecek derecede ağır kusurlu davranan seçim heyetlerindeki yargıçların hareketleri niçiniyle maddi ve manevi tazminat davası açtık. Bu süreçte hakkın kullanmasını engelleyen tüm YSK üyelerine dava ihbar edildi” diye konuştu.
“Adil bir seçim için kıymetli bir güvence”
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi birinci derece mahkemesi olarak oy fazlacaluğuyla davanın reddine karar verdi fakat Yargıtay Hukuk Genel Şurası, YSK üyelerinin kararlarının kesin olmasının, onların yargısal faaliyet niçiniyle bir kusurları olduğunda sorumluluktan kaçınamayacaklarını belirterek sonucu bozdu. Artık 4 Hukuk Dairesi’nin bu bozmaya uyarak müvekkilin maddi ve manevi ziyanının tazmin edilmesine karar vermesi gerekir.
Avukat Oya Aydın kelamlarını “Tazminat sonucu çıktığında elbette bu paranın kararda imzası olan yargıçlara rücu edilmesinin de takipçisi olacağız. Bu karardan daha sonra artık YSK başta olmak üzere tüm vilayet ve ilçe seçim konseylerinde bakılırsav yapan yargıçların fazlaca daha dikkatli olacağına ve Anayasanın gereğini yerine getirerek demokratik ve adil bir seçim yapılması konusunda hukuka uygun hareket edeceklerine inanıyorum. Aksi biçimde mesela İstanbul seçimleri üzere büyük seçimlerde milyonlarca lira tazminat ödemek zorunda kalabilirler” diye sonlandırdı.
Yargıtay Hukuk Genel Konseyi sonucuna bahis dava şöyleki gelişti:
“30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli Yönetimler seçimlerinde Sivas ili, Ulaş ilçesi belediye başkanlığına CHP’li Hüseyin Gülkanat aday oldu. İlçe Seçim Şurası, Gülkanat’ın adaylığını kabul etti ve Gülkanat AKP’li adaydan 34 oy fazla alarak belediye lideri seçildi. Lakin, Ulaş İlçe Seçim Konseyi, Gülkanat’ın sabıka kaydındaki bilgilere nazaran seçilme yeterliliğine sahip olmadığı sebebi öne sürülerek seçimlerin iptaline karar verdi. Gülkanat, İlçe Seçim Kurulu’nun verdiği karara itiraz edince evrak Sivas Vilayet Seçim Heyeti Başkanlığı’na geldi. Sivas Vilayet Seçim Konseyi Başkanlığı da karara yapılan itirazı reddetti. Gülkanat, bu kere Yüksek Seçim Şurası Başkanlığı’na itiraz etti. YSK da 8 Nisan 2014’de Gülkanat’ın itirazını reddetti. YSK’nın bu sonucunın akabinde AKP’li aday İsrafil Göçkün belediye lideri oldu.
Tazminat davası
Gülkanat’ın avukatı Oya Aydın, YSK’nın verdiği karara ait olarak, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nde Hazine aleyhine tazminat davası açtı. Avukat Aydın, müvekkilinin seçilme yeterliliğine sahip olduğunu, YSK’nın bu sonucundan evvel memnu haklarının iade edildiğini, durumun YSK’ya da bildirildiğini, Anayasa’nın 67. Unsurunda belirtilen siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiğini, vilayet ve ilçe seçim konseyleri ile YSK’nın yasanın emredici kararlarını yerine getirmediğini, seçim yargısının adil biçimde işlemediğini, yapılan itirazların müvekkiline ve partisine bildirilmediğini belirterek bin lira maddi ve 30 bin lira manevi tazminat ödenmesini talep etti. 4. Hukuk Dairesi, bu talebi oy oldukçaluğu ile reddetti. Daire, sonucunı “YSK tarafınca verilen kararların kesin nitelikte olması ve aleyhine öbür bir mercie başvurulamamasına” dayandırdı.
Hukuk Genel Kurulu’ndan oybirliği ile “YSK üyeleri sorumludur” sonucu
Fakat sonucun temyiz incelemesini yapan Yargıtay Hukuk Genel Konseyi, Daire’nin sonucunı bozdu. Genel Konsey, YSK üyelerinin de öbür yargıçlar üzere hukuka açıkça ters kararları niçiniyle tazminat ödemek zorunda olduklarını belirtti. Bu münasebetle de sonucun o tarihte bakılırsav yapan YSK üyelerine ihbar edilmesine hükmetti.
Avukat Aydın: Anayasa’ya uygun ve hayli değerli bir karar
Hukuk Genel Kurulu’nun sonucunı kıymetlendiren avukat Oya Aydın, sonucu pek epey açıdan hayli değerli olduğunu belirterek “Her şeydilk evvel Anayasa’nın devletin tüm resmi vazifelilerinin aksiyonlarından sorumlu olduğu prensibinin Yüksek Seçim Şurası üyeleri için de geçerli olduğunu teyit etmesi bakımından önemli” dedi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun, YSK üyelerinin verdikleri kararlar niçiniyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46. hususunda düzenlenen tazminatı ödemek zorunda kalabileceklerine karar verdiğini anlatan Aydın şöyleki devam etti:
“Bu unsura nazaran YSK üyeleri de tıpkı öteki yargıçlar üzere şu durumlarda tazminat ödemek zorunda kalabilecek:
1- Kayırma yahut taraf tutma veya taraflardan birine olan kin yahut düşmanlık sebebiyle hukuka muhalif bir karar yahut karar verirlerse.
2- Sağlanan yahut vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna karşıt bir karar yahut karar verirlerse.
3- Farklı bir mana yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun kararına ters karar yahut karar verirlerse.
4- Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanarak karar verirlerse.
5- Duruşma tutanakları ile karar yahut kararların değiştirilmiş veya tahrif edilmiş yahut söylenmeyen bir kelamın karar ya da karara tesirli olacak biçimde söylenmiş üzere gösterilmiş ve buna dayanarak karar verirlerse.
6- Hakkın yerine getirilmesinden kaçınırlarsa.”
sonucun dayandığı bu unsura nazaran tazminat davasının Hazine aleyhine açılabildiğini kaydeden Aydın “Ama devlet ödediği tazminatı sorumlu YSK üyesi ya da üyelerine rücu edebilecek” dedi.
“Hesap verilebilirlik” unsuru
Aydın şunları söylemiş oldu:
“HMK’nın bu unsurunun Yüksek Seçim Şurası üyesi yüksek yargıçlar için de geçerli olduğunun kabul edilmesi hukuk devleti açısından son derece olumlu bir karar. Yargıtay Hukuk Genel Heyeti bu sonucu oybirliği ile aldı ve hiç bir makamın tam sorumsuz olamayacağının altını çizdi.
Anayasa’ya nazaran YSK kararları kesin olduğu için diğer bir makama itiraz edilemiyor. Bilhassa lokal seçimler, referandumlar açısından Anayasa Mahkemesi’ne ve AİHM’e (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) ferdî müracaat yapılamıyor. Bu niçinle bilhassa son 10 yılımıza damga vuran seçim usulsüzlükleri konusunda ne yazık ki hiçbir şey yapılmadı.
AKP’nin güç kaybettiği son senelerda seçim güvenliğine dair epey önemli kaygılar ve seçim usulsüzlükleri lisana getiren Aydın, “Mühürsüz oylar geçerli sayılarak Türkiye Cumhuriyeti’nin idare hali değiştirildi. İstanbul seçimlerinin iptali, yedek üyelerin oy kullanımı, bilhassa muhalefetin lisana getirdiği bir epey usulsüzlük argümanı hiç bir formda denetlenemedi. halbuki Anayasa’daki hukuk devleti unsurunun en kıymetli ögesi ‘hesap verebilirliktir” dedi.
Aydın ayrıyeten “Buradan yola çıkarak müvekkilin seçilme ve ona ve onun partisine oy veren insanların seçme hakkını ihlal edecek derecede ağır kusurlu davranan seçim heyetlerindeki yargıçların hareketleri niçiniyle maddi ve manevi tazminat davası açtık. Bu süreçte hakkın kullanmasını engelleyen tüm YSK üyelerine dava ihbar edildi” diye konuştu.
“Adil bir seçim için kıymetli bir güvence”
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi birinci derece mahkemesi olarak oy fazlacaluğuyla davanın reddine karar verdi fakat Yargıtay Hukuk Genel Şurası, YSK üyelerinin kararlarının kesin olmasının, onların yargısal faaliyet niçiniyle bir kusurları olduğunda sorumluluktan kaçınamayacaklarını belirterek sonucu bozdu. Artık 4 Hukuk Dairesi’nin bu bozmaya uyarak müvekkilin maddi ve manevi ziyanının tazmin edilmesine karar vermesi gerekir.
Avukat Oya Aydın kelamlarını “Tazminat sonucu çıktığında elbette bu paranın kararda imzası olan yargıçlara rücu edilmesinin de takipçisi olacağız. Bu karardan daha sonra artık YSK başta olmak üzere tüm vilayet ve ilçe seçim konseylerinde bakılırsav yapan yargıçların fazlaca daha dikkatli olacağına ve Anayasanın gereğini yerine getirerek demokratik ve adil bir seçim yapılması konusunda hukuka uygun hareket edeceklerine inanıyorum. Aksi biçimde mesela İstanbul seçimleri üzere büyük seçimlerde milyonlarca lira tazminat ödemek zorunda kalabilirler” diye sonlandırdı.