Vitra
New member
Venceremos’ca bir ağıt Bu hikaye dünyanın lisanına dolanan bir müziğin da hikayesidir..
Unutulmaz bir darbe trajedisidir.. Lakin özünde bir halk ozanının katledilişidir.. Halkının gözü önünde evvel sesinin kısılması daha sonra da canının alınışının hikayesidir..
Tarih 14 Eylül 1973..
Yer Şili.. Bir stadyum..
Hava pusluydu… Ortalık sisten geçilmiyordu.
1973’ün 14 Eylül’ünde orada ne bir gereççi, ne bir masör, ne bir teknik yönetici, ne de sırtında forma, ayağında kramponlarıyla bir futbolcu vardı. O gün orayı başında miğfer, elinde silah, üniformalı askerler tutmuştu. Karşılarında ise bütün dünya insanları üzere yaşamayı, özgürlüğü hak eden suçsuz Şili’liler vardı. Görünüm ürperticiydi. Her hafta destekledikleri kadrosu keyifle izlemek için tribünde toplanan kara benizli beşerler, bu sefer oraya “ibretlik” bir işkenceyi ya da bir ömürden kopartılışı izlemeye getirtilmişti. Zorla…
Sahanın ortasındaki albay, bir kırmızı kart gösterme hazırlığındaydı. Sağa-sola adımlayıp duruyordu. Kart için çabucak hemen elini cebine götürmemişti. Gerçi onun kartı ağzından çıkacak bir talimat, acımasız bir buyruktu. Albay ve askerleri And Dağları’ndan süzülerek gelip stadyuma çöken sisten güç seçiliyordu. Sahanın tam ortasında bekleyen temiz Şilili de…
Bu kara bahtlı adam şaşkın şaşkın etrafını izlerken elinde, sıkı sıkıya tuttuğu gitarı vardı. Gitar eski püskü bir kılıfın ortasındaydı.
Orta yuvarlağın üzerine dizilmiş askerlerin namlusunu şaşkın bakışlarla izleyen adam bir orta başını, tribünlere çevirdi. Yavaşça 360 derecelik bir açıyla tüm seyirciyi süzdü. Belirliydi, onbinlerin huzursuz bakışları onu daha da ürpertiyordu.
Bir vakit içinder o tribünlerde Colo Colo, Universiade üzere futbol grupları için kendinden geçenler, iddia etmekte zorlanmadıkları, kan gölüne dönecek, gerçek bir sinema sahnesinin tam ortasındaydılar.
Endişeden tırnaklarını yiyenler, yanındakine sıkıca sarılanlar, yumruğunu, dişlerini hiddetle sıkarak öfkesini saklıdan saklıya ortaya koyanlar, hüngür hüngür ağlayanlar, gözlerini kapatıp bekleyenler… Hepsi sahanın ortasına ağırlaşmıştı. Yaşanacakları tam kestiremeseler de bir vahşetin kendilerini beklediğini kestirim etmekte zorlanmıyorlardı.
Sahanın ortasındaki albay, elinde gitarıyla duran adama kıçını yırtarcasına bağırdı. “Haydi, artık de çal o iğrenç şarkını. Haydi, söyle bakalım. ‘Venceremos’ de.”
Stadyumda büyük bir sessizlik… Dikkatler o adamdaydı. Mağdur lakin bir o kadar da mağrur adam acı bir tebessümle albayın yüzüne baktı. daha sonra başını gururla tribünlere çevirdi.
Bu insanlıkla ilgisi olmayan prosedürlere Pinochet rejimi imza atıyordu..
İşte o formüllerden ünlü müzik adamı Victor Jara da nasibini aldı. Victor Jara, hem üniversitede ders verir tıpkı vakitte hafta sonları Santiago sokaklarında müzik icra ederdi. Halk onu fazlaca âlâ tanıyordu. Protest bir tarafı vardı. Darbe günü Teknik Üniversite’deki bakılırsavi başında tutuklandı. Öğrencilerin gözü önünde alınıp gdolayılürken yanında gitarı da vardı. Biroldukca yoldaşı üzere Şili Ulusal Stadyumu’na getirildi. Tribüne zorla getirilen binlerce darbe mağdurunun gözleri önünde askerler, alaysı bir halla, o lisanlardan düşmeyen müziğini bir kere daha okumasını istedi.
Venceremos. Venceremos.
“Fırtına yırtıyor sessizliği
Ufuktan bir güneş doğuyor
Gecekondulardan geliyor halk
Tüm Şili müzikler söylüyor.”
Yarım kalan müzik
“Şarkıyla tribündeki binlerce Şili’linin coşması, Pinochet’in askerlerini epey öfkelendirdi. Yüzbaşı, Jara’nın ellerinin kırılmasını emretti. Kırıldı o eller. tekrar çalması istendi. Zorla da olsa çaldı ve söylemiş oldu. Halk, bu sefer Victor’u düşünerek yalnızca mırıldandılar şarkıyı, içlerinde.. Askerler kudurdu. Ve bu sefer gitarı parçaladılar. Victor Jara’ya kurşun yağdırdılar. Sosyalist halk yığını derin bir sessizliğe gömüldü..
Şili cuntasının sıkıntısı o şarkıyı halkın lisanından silmekti.. Bu müzik unutulacak ve Pinochet Amerikan Telekomünikasyon şirketinin sponsorluğunda gerçekleşen darbeden daha sonra rahat baskı uygulanacaktı.. Müzikten alınan bir hınçtı bu..
14 Eylül’de tam 48 yıl olacak Victor Jara ve Venceremos’un kurşuna dizilişi..
Evet o gün Jara gitti.. daha sonraki yıllarde onu vuranlar ve Pinochet de öldü gitti..
Lakin o müzik dünyanın lisanında şu an.. Venceremos.. Venceremosss
Unutulmaz bir darbe trajedisidir.. Lakin özünde bir halk ozanının katledilişidir.. Halkının gözü önünde evvel sesinin kısılması daha sonra da canının alınışının hikayesidir..
Tarih 14 Eylül 1973..
Yer Şili.. Bir stadyum..
Hava pusluydu… Ortalık sisten geçilmiyordu.
1973’ün 14 Eylül’ünde orada ne bir gereççi, ne bir masör, ne bir teknik yönetici, ne de sırtında forma, ayağında kramponlarıyla bir futbolcu vardı. O gün orayı başında miğfer, elinde silah, üniformalı askerler tutmuştu. Karşılarında ise bütün dünya insanları üzere yaşamayı, özgürlüğü hak eden suçsuz Şili’liler vardı. Görünüm ürperticiydi. Her hafta destekledikleri kadrosu keyifle izlemek için tribünde toplanan kara benizli beşerler, bu sefer oraya “ibretlik” bir işkenceyi ya da bir ömürden kopartılışı izlemeye getirtilmişti. Zorla…
Sahanın ortasındaki albay, bir kırmızı kart gösterme hazırlığındaydı. Sağa-sola adımlayıp duruyordu. Kart için çabucak hemen elini cebine götürmemişti. Gerçi onun kartı ağzından çıkacak bir talimat, acımasız bir buyruktu. Albay ve askerleri And Dağları’ndan süzülerek gelip stadyuma çöken sisten güç seçiliyordu. Sahanın tam ortasında bekleyen temiz Şilili de…
Bu kara bahtlı adam şaşkın şaşkın etrafını izlerken elinde, sıkı sıkıya tuttuğu gitarı vardı. Gitar eski püskü bir kılıfın ortasındaydı.
Orta yuvarlağın üzerine dizilmiş askerlerin namlusunu şaşkın bakışlarla izleyen adam bir orta başını, tribünlere çevirdi. Yavaşça 360 derecelik bir açıyla tüm seyirciyi süzdü. Belirliydi, onbinlerin huzursuz bakışları onu daha da ürpertiyordu.
Bir vakit içinder o tribünlerde Colo Colo, Universiade üzere futbol grupları için kendinden geçenler, iddia etmekte zorlanmadıkları, kan gölüne dönecek, gerçek bir sinema sahnesinin tam ortasındaydılar.
Endişeden tırnaklarını yiyenler, yanındakine sıkıca sarılanlar, yumruğunu, dişlerini hiddetle sıkarak öfkesini saklıdan saklıya ortaya koyanlar, hüngür hüngür ağlayanlar, gözlerini kapatıp bekleyenler… Hepsi sahanın ortasına ağırlaşmıştı. Yaşanacakları tam kestiremeseler de bir vahşetin kendilerini beklediğini kestirim etmekte zorlanmıyorlardı.
Sahanın ortasındaki albay, elinde gitarıyla duran adama kıçını yırtarcasına bağırdı. “Haydi, artık de çal o iğrenç şarkını. Haydi, söyle bakalım. ‘Venceremos’ de.”
Stadyumda büyük bir sessizlik… Dikkatler o adamdaydı. Mağdur lakin bir o kadar da mağrur adam acı bir tebessümle albayın yüzüne baktı. daha sonra başını gururla tribünlere çevirdi.
Bu insanlıkla ilgisi olmayan prosedürlere Pinochet rejimi imza atıyordu..
İşte o formüllerden ünlü müzik adamı Victor Jara da nasibini aldı. Victor Jara, hem üniversitede ders verir tıpkı vakitte hafta sonları Santiago sokaklarında müzik icra ederdi. Halk onu fazlaca âlâ tanıyordu. Protest bir tarafı vardı. Darbe günü Teknik Üniversite’deki bakılırsavi başında tutuklandı. Öğrencilerin gözü önünde alınıp gdolayılürken yanında gitarı da vardı. Biroldukca yoldaşı üzere Şili Ulusal Stadyumu’na getirildi. Tribüne zorla getirilen binlerce darbe mağdurunun gözleri önünde askerler, alaysı bir halla, o lisanlardan düşmeyen müziğini bir kere daha okumasını istedi.
Venceremos. Venceremos.
“Fırtına yırtıyor sessizliği
Ufuktan bir güneş doğuyor
Gecekondulardan geliyor halk
Tüm Şili müzikler söylüyor.”
Yarım kalan müzik
“Şarkıyla tribündeki binlerce Şili’linin coşması, Pinochet’in askerlerini epey öfkelendirdi. Yüzbaşı, Jara’nın ellerinin kırılmasını emretti. Kırıldı o eller. tekrar çalması istendi. Zorla da olsa çaldı ve söylemiş oldu. Halk, bu sefer Victor’u düşünerek yalnızca mırıldandılar şarkıyı, içlerinde.. Askerler kudurdu. Ve bu sefer gitarı parçaladılar. Victor Jara’ya kurşun yağdırdılar. Sosyalist halk yığını derin bir sessizliğe gömüldü..
Şili cuntasının sıkıntısı o şarkıyı halkın lisanından silmekti.. Bu müzik unutulacak ve Pinochet Amerikan Telekomünikasyon şirketinin sponsorluğunda gerçekleşen darbeden daha sonra rahat baskı uygulanacaktı.. Müzikten alınan bir hınçtı bu..
14 Eylül’de tam 48 yıl olacak Victor Jara ve Venceremos’un kurşuna dizilişi..
Evet o gün Jara gitti.. daha sonraki yıllarde onu vuranlar ve Pinochet de öldü gitti..
Lakin o müzik dünyanın lisanında şu an.. Venceremos.. Venceremosss