Vitra
New member
Türk savaş gemisi muavenetin vurulması ile ilgili 29 yıl daha sonra konuştu: Kaza değildi Deniz Kuvvetleri Kumandanı Oramiral Vural Bayazıt gecenin geç bir saatinde Genelkurmay Lideri Doğan Güreş’i aradı. Çok heyecanlı ve üzgün bir ses tonu ile “Kumandanım, Ege’deki NATO tatbikatında Amerikan gemisi, Muavenet zırhlımızı vurdu, maalesef şehitlerimiz var” dedi. Güreş şaşırmıştı, “Nasıl olur, bu tatbikatta gerçek mermi kullanılmıyor” karşılığını verdi.
Lakin kural dışına çıkılmış, NATO’nun Ege ve Akdeniz’de düzenlediği ‘Kararlılık Gösterisi’ tatbikatında, ABD’ye ilişkin Saratoga uçak gemisinden ateşlenen iki adet Sea Sparrow (Deniz serçesi) füzesi ile Muavenet zırhlısı vurulmuştu. 2 Ekim 1992 gecesi Saros körfezi açıklarında ve milletlerarası sularda yaşanan bu olayda, Kıbrıs Barış Harekatı’na da katılan Muavenet’in kaptan köşkü ve savaş harekat merkezi isabet aldı. Gemi kumandanı Yarbay Kudret Güngör ile Teğmen Alpertunga Akan, Astsubay Serkan Aktepe, Çavuş Mustafa Kılınç ve Er Recep Akan şehit oldu.
6 başka buyruk ve 6 başka elektronik süreç
Sözcü’den Emin Özgönül’ün haberine göre, Olayın gerçekleştiği saatlerin, tatbikata katılan çalışanın dinlenme ortası olması ve tatbikatta gerçek mermi kullanılmaması, yaşananları daha da karmaşık bir hale getiriyordu. Ses suratından iki misli hızı bulunan Sea Sparrow füzelerini ateşlemek için 6 farklı buyruk ve 6 farklı elektronik süreç gerekiyordu. Bu durum olayın kaza olmadığını da ispatlıyordu. 350 mürettebatı ile atağa uğrayan ve ismi ‘Yardım’ manasına gelen Muavenet’te alarm verildi, çıkan yangın söndürüldü, akabinde soruşturma başlatıldı.
Türk heyeti, olayın kaza olmadığına karar verdi. ABD ise “Tedbirsizlik, dikkatsizlik” diyerek mevzuyu kapatmaya çalıştı. 20.3 milyon dolar zararın oluştuğu Muavenet hurdaya ayrıldı, 19 tonluk pervanesi hatıra olarak, Gölcük Donanma Komutanlığı bahçesine konuldu. Füzeleri ateşleyen Saratoga gemisinin 8 işçisine idari ceza verildi, gemi de müze yapıldı.
ABD olay daha sonrası tazminata yanaşmadı ve yalnızca 8 fırkateyni indirimli fiyattan Türkiye’ye verdi. 1942’de ABD tarafınca inşa edilen ve 1972’de Türkiye’ye verilen Muavenet’in sonu acı oldu…
‘Kesinlikle bir kaza da değildir’
Emekli Oramiral Nusret Güner, “Ben o devirde Yıldırım Fırkateyni komutanıydım ve hadisede şehit olan Yarbay Kudret Güngör de iki devre altımdan arkadaşımdı. Moskova’dan Askeri Ataşelik misyonundan dönmüştü. Bir gün evvel ziyaretime geldi, görüştük. Olayı duyduğumda fazlaca şaşırdım. Zira bu tatbikat sanaldı ve fiili atış yapılmıyor, gerçek mermi kullanılmıyordu.
Müttefik bir ülke ABD’nin bunu taammüden yaptığını zannetmiyorum fakat katiyetle bir kaza da değildir. Sea Sparrow füzeleri hem hava birebir zamandaniz üstü gayelere karşı kullanılır. Ateşlemek için fazlaca sayıda emniyet sistemini çalıştırmak gerekir. Bu füzelerin kazayla ateşlenmesi mümkün değildir” dedi.
‘Senaryoya riayet edilmemiştir’
Olay sırasında Ulusal Savunma Bakanı olan ve geçen yıl ömrünü kaybeden Nevzat Ayaz, 23 Şubat 1993 günü TBMM’de tutanaklara da geçen konuşmasında şunları söylemişti:
“Tatbikat kapsamında güdümlü mermi atış eğitimi yoktur. Senaryoya riayet edilmemiştir ve ortada tehdit oluşturabilecek bir temas da bulunmuyor. Olayın teknik bir arıza niçiniyle meydana gelmesi imkansızdır. Bir kişinin yanlış düğmeye basmasıyla bu füzeler ateşlenmez. Minimum 6 kişinin müşterek çalışması ve birbirinden başka üç yerde bulunan aygıtlar üstündeki düğmelerin denetimi gerekir. olayda hem Muavenet ve Kılıçalipaşa gemilerimiz tıpkı vakitte İspanyol Numancia gemisi maksat alınmıştır. Saratoga’dan füzeleri ateşleyenler, bu gemilerin milliyetini de bilmemektedir. Olayın taammüden yapıldığına dair rastgele bir emare olmasa da ilgililer kesinlikle cezalandırılmalıdır.”
Lanetli Gemi
ABD’nin Saratoga uçak gemisi 1956 yılında denize açıldı ve 1992’deki NATO tatbikatı sırasında Sea Sparrow füzesi ile Muavenet zırhlısını vurdu. Gemide büyük hasar oluştu. Muavenet hurdaya ayrılırken, Saratoga da evvel müze oldu, daha sonra sökülmesi kararlaştırıldı. Saratoga ‘’Lanetli Gemi” olarak anıldı.
Lakin kural dışına çıkılmış, NATO’nun Ege ve Akdeniz’de düzenlediği ‘Kararlılık Gösterisi’ tatbikatında, ABD’ye ilişkin Saratoga uçak gemisinden ateşlenen iki adet Sea Sparrow (Deniz serçesi) füzesi ile Muavenet zırhlısı vurulmuştu. 2 Ekim 1992 gecesi Saros körfezi açıklarında ve milletlerarası sularda yaşanan bu olayda, Kıbrıs Barış Harekatı’na da katılan Muavenet’in kaptan köşkü ve savaş harekat merkezi isabet aldı. Gemi kumandanı Yarbay Kudret Güngör ile Teğmen Alpertunga Akan, Astsubay Serkan Aktepe, Çavuş Mustafa Kılınç ve Er Recep Akan şehit oldu.
6 başka buyruk ve 6 başka elektronik süreç
Sözcü’den Emin Özgönül’ün haberine göre, Olayın gerçekleştiği saatlerin, tatbikata katılan çalışanın dinlenme ortası olması ve tatbikatta gerçek mermi kullanılmaması, yaşananları daha da karmaşık bir hale getiriyordu. Ses suratından iki misli hızı bulunan Sea Sparrow füzelerini ateşlemek için 6 farklı buyruk ve 6 farklı elektronik süreç gerekiyordu. Bu durum olayın kaza olmadığını da ispatlıyordu. 350 mürettebatı ile atağa uğrayan ve ismi ‘Yardım’ manasına gelen Muavenet’te alarm verildi, çıkan yangın söndürüldü, akabinde soruşturma başlatıldı.
Türk heyeti, olayın kaza olmadığına karar verdi. ABD ise “Tedbirsizlik, dikkatsizlik” diyerek mevzuyu kapatmaya çalıştı. 20.3 milyon dolar zararın oluştuğu Muavenet hurdaya ayrıldı, 19 tonluk pervanesi hatıra olarak, Gölcük Donanma Komutanlığı bahçesine konuldu. Füzeleri ateşleyen Saratoga gemisinin 8 işçisine idari ceza verildi, gemi de müze yapıldı.
ABD olay daha sonrası tazminata yanaşmadı ve yalnızca 8 fırkateyni indirimli fiyattan Türkiye’ye verdi. 1942’de ABD tarafınca inşa edilen ve 1972’de Türkiye’ye verilen Muavenet’in sonu acı oldu…
‘Kesinlikle bir kaza da değildir’
Emekli Oramiral Nusret Güner, “Ben o devirde Yıldırım Fırkateyni komutanıydım ve hadisede şehit olan Yarbay Kudret Güngör de iki devre altımdan arkadaşımdı. Moskova’dan Askeri Ataşelik misyonundan dönmüştü. Bir gün evvel ziyaretime geldi, görüştük. Olayı duyduğumda fazlaca şaşırdım. Zira bu tatbikat sanaldı ve fiili atış yapılmıyor, gerçek mermi kullanılmıyordu.
Müttefik bir ülke ABD’nin bunu taammüden yaptığını zannetmiyorum fakat katiyetle bir kaza da değildir. Sea Sparrow füzeleri hem hava birebir zamandaniz üstü gayelere karşı kullanılır. Ateşlemek için fazlaca sayıda emniyet sistemini çalıştırmak gerekir. Bu füzelerin kazayla ateşlenmesi mümkün değildir” dedi.
‘Senaryoya riayet edilmemiştir’
Olay sırasında Ulusal Savunma Bakanı olan ve geçen yıl ömrünü kaybeden Nevzat Ayaz, 23 Şubat 1993 günü TBMM’de tutanaklara da geçen konuşmasında şunları söylemişti:
“Tatbikat kapsamında güdümlü mermi atış eğitimi yoktur. Senaryoya riayet edilmemiştir ve ortada tehdit oluşturabilecek bir temas da bulunmuyor. Olayın teknik bir arıza niçiniyle meydana gelmesi imkansızdır. Bir kişinin yanlış düğmeye basmasıyla bu füzeler ateşlenmez. Minimum 6 kişinin müşterek çalışması ve birbirinden başka üç yerde bulunan aygıtlar üstündeki düğmelerin denetimi gerekir. olayda hem Muavenet ve Kılıçalipaşa gemilerimiz tıpkı vakitte İspanyol Numancia gemisi maksat alınmıştır. Saratoga’dan füzeleri ateşleyenler, bu gemilerin milliyetini de bilmemektedir. Olayın taammüden yapıldığına dair rastgele bir emare olmasa da ilgililer kesinlikle cezalandırılmalıdır.”
Lanetli Gemi
ABD’nin Saratoga uçak gemisi 1956 yılında denize açıldı ve 1992’deki NATO tatbikatı sırasında Sea Sparrow füzesi ile Muavenet zırhlısını vurdu. Gemide büyük hasar oluştu. Muavenet hurdaya ayrılırken, Saratoga da evvel müze oldu, daha sonra sökülmesi kararlaştırıldı. Saratoga ‘’Lanetli Gemi” olarak anıldı.