Son senelerda ismini sıkça duyduğumuz sirkadiyen beslenme, çağdaş diyetlerin yaptığı üzere yasak besinler yahut özgür besinler formunda çalışmıyor. Bu tam zıddı yediğiniz besinler ile değil onları yediğiniz vakit ile ilgileniyor. Evet vakit , öğün saatlerinizin sistemli yahut sistemsiz oluşu sizin beden ritminizi oluşturuyor. Tıpkı müzik ritmi üzere. Ritimsiz bir biçimde çalınan bir bateri yalnızca gürültü yapar. Ancak ritimle çalınan notalar şarkıyı oluşturur. Bedeniniz da tıpkı bu türlü çalışır.
Sirkadiyem (Circadian Rhytm ) söz manası olarak, circa= yaklaşık, dies= gün manasına gelir. Açıklaması şöyledir. Dünyanın kendi ekseni etrafında yaklaşık 24 saat süren dönüşünün canlılar üzerinde oluşturduğu fizyolojik, biyolojik ve bununla birlikte davranışsal ritimlerin gün içerisinde yine edilmesidir. Sirkadiyen ritim fizyolojik ve metabolik sistemi sistemi etkilediği için sağlıklı bir ömür sürebilmek ve kilo kaybı için epeyce oldukca değerlidir.
Sirkadiyem ritmini etkileyen birfazlaca sebep vardır.
Melatonin ( uyku hormonu) bu ritimden hayli fazl etkilenir. Gece 02:00 ile 03:00 saatleri en etkin olduğu vakittir. Ve siz bu saatte uykuda değilseniz ritminizi bozmuş olacaksınız. Ve kilo sorunları yaşayabilirsiniz.Sıcaklık, mevsim geçişleri periferal dokuları etkilediğinden ritim bozukluğunuza sebep olacak ve kilo alma sürecinizi arttıracaktır. Jet-lag ile sirkadiyen bozulacak, vakit farkı da metabolik sistemini etkileyecektir. Uykusuzluk, iştah değişimi, barsak sıhhatinde bozulmaya sebep olacaktır. Sistemsiz çalışma saatleri, gece nöbetleri de beden sisteminizi etkileyecek ve kilo alma başta olmak üzere pek epey sıhhat sorunu yaşamanıza sebep olacaktır.
Beslenme de sirkadiyeni etkileyen bir durumdur. 2 gurup fare üzerinde yapılan bir çalışmada saat tertibi olmayan farelerin birebir kısıtlı diyetle daha az kilo kaybı yaşadığı ve mikrobiyomlarının değiştiği görüldü. Fare karaciğerinde sirkadiyen saatin bozulması bağırsak mikrobiyomunu etkilediği görülmüştür.Saat ve mikrobiyomun bozulmasının da metabolizmayı etkilediği görüldü. Bağırsak mikrobiyomunun değişmesi obezite, tip 2 diyabet ve hipertansiyon ile bağlantılı bulunmuştur. Sirkadiyem ritminin bozulması gen tertibinin bozulmasına niye olan proteinin salınımına ve tümör oluşumuna niye olduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.
Hangi saatlerde ne yenmelidir ?
Beslenme saatlerin değişmemeli. Her öğün tıpkı saatlerde tüketilmeli. Bunun yanında bedenin farklı saatlerde farklı enzim ve hormonlar faal hale geçer. Sirkadiyen’e uygun beslenme formülü seçerek hakikat beslenmiş oluruz.. Sabah saatlerinde metabolizma süratli çalışır, organizma uyanır, adrenalin ve tiroid hormonları salınır. Bu niçinle güç pahası yüksek olan tahıl ve yağ gurubunu kullanabiliriz. Sabah saatlerinde beden bunları güce çevirecektir. Öğlen saatlerinde daha uzun mühlet tok tutan ve güç gereksiniminizi karşılayabilecek proteinli besinleri seçmelisiniz. Akşam saatlerinde ise yağ biçiminde depolama yaptığı için güç pahası düşük olan besinler zerzevat yemekleri tüketilmelidir. Gece metabolizma yavaşlar ve beden kendini dinlenmeye hazırlar. Melatonin sirkadiyen ritminize uygun biçimde salgılanması ile beden dinlenir, kendini onarır ve yeniler.
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Sezen Çetinkaya
Sirkadiyem (Circadian Rhytm ) söz manası olarak, circa= yaklaşık, dies= gün manasına gelir. Açıklaması şöyledir. Dünyanın kendi ekseni etrafında yaklaşık 24 saat süren dönüşünün canlılar üzerinde oluşturduğu fizyolojik, biyolojik ve bununla birlikte davranışsal ritimlerin gün içerisinde yine edilmesidir. Sirkadiyen ritim fizyolojik ve metabolik sistemi sistemi etkilediği için sağlıklı bir ömür sürebilmek ve kilo kaybı için epeyce oldukca değerlidir.
Sirkadiyem ritmini etkileyen birfazlaca sebep vardır.
Melatonin ( uyku hormonu) bu ritimden hayli fazl etkilenir. Gece 02:00 ile 03:00 saatleri en etkin olduğu vakittir. Ve siz bu saatte uykuda değilseniz ritminizi bozmuş olacaksınız. Ve kilo sorunları yaşayabilirsiniz.Sıcaklık, mevsim geçişleri periferal dokuları etkilediğinden ritim bozukluğunuza sebep olacak ve kilo alma sürecinizi arttıracaktır. Jet-lag ile sirkadiyen bozulacak, vakit farkı da metabolik sistemini etkileyecektir. Uykusuzluk, iştah değişimi, barsak sıhhatinde bozulmaya sebep olacaktır. Sistemsiz çalışma saatleri, gece nöbetleri de beden sisteminizi etkileyecek ve kilo alma başta olmak üzere pek epey sıhhat sorunu yaşamanıza sebep olacaktır.
Beslenme de sirkadiyeni etkileyen bir durumdur. 2 gurup fare üzerinde yapılan bir çalışmada saat tertibi olmayan farelerin birebir kısıtlı diyetle daha az kilo kaybı yaşadığı ve mikrobiyomlarının değiştiği görüldü. Fare karaciğerinde sirkadiyen saatin bozulması bağırsak mikrobiyomunu etkilediği görülmüştür.Saat ve mikrobiyomun bozulmasının da metabolizmayı etkilediği görüldü. Bağırsak mikrobiyomunun değişmesi obezite, tip 2 diyabet ve hipertansiyon ile bağlantılı bulunmuştur. Sirkadiyem ritminin bozulması gen tertibinin bozulmasına niye olan proteinin salınımına ve tümör oluşumuna niye olduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.
Hangi saatlerde ne yenmelidir ?
Beslenme saatlerin değişmemeli. Her öğün tıpkı saatlerde tüketilmeli. Bunun yanında bedenin farklı saatlerde farklı enzim ve hormonlar faal hale geçer. Sirkadiyen’e uygun beslenme formülü seçerek hakikat beslenmiş oluruz.. Sabah saatlerinde metabolizma süratli çalışır, organizma uyanır, adrenalin ve tiroid hormonları salınır. Bu niçinle güç pahası yüksek olan tahıl ve yağ gurubunu kullanabiliriz. Sabah saatlerinde beden bunları güce çevirecektir. Öğlen saatlerinde daha uzun mühlet tok tutan ve güç gereksiniminizi karşılayabilecek proteinli besinleri seçmelisiniz. Akşam saatlerinde ise yağ biçiminde depolama yaptığı için güç pahası düşük olan besinler zerzevat yemekleri tüketilmelidir. Gece metabolizma yavaşlar ve beden kendini dinlenmeye hazırlar. Melatonin sirkadiyen ritminize uygun biçimde salgılanması ile beden dinlenir, kendini onarır ve yeniler.
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Sezen Çetinkaya