A
admin
Guest
Menderes Özel | [email protected]
Edirne’de kıymetli kültür duraklarından biri de Arkeoloji ve Etnografya Müzesi. Mimar Sinan’ın “ustalık eseri” Selimiye Camii’nin tarihi gölgesinde konuşlanan müzenin galeri ve depoları, Trak kavimlerinden Romalılara, Bizans’tan Osmanlı’ya Edirne ve etrafının binlerce yıllık tarihinden yapıtlarla dolu. Müze Müdürü Şahan Kırçın’ın rehberliğinde gezdiğimiz kompleks, Osmanlı Dönemi’nde değerli kültür kurumlarına konut sahipliği yapan Edirne’nin değerli deneyim birikiminin bir yapıtı olarak beden bulmuş.
Kurulduğu günden bu yana Edirne’nin kültür hayatında değerli bakılırsavler üstüne alan müze, 1924’te Atatürk’ün buyruğuyla evvel Selimiye Külliyesi ortasındaki Darü’l Hadis Medresesi’nde kuruldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun 92 yıl başşehirliğini yapan Edirne’de saray tesiriyle dallanıp budaklanan halk sanatları kente etnografya açısından büyük zenginlik kazandırdı. Bu yüzden gereksinim duyulan yeni müze bugün bulunduğu yerde 1971’de Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ismiyle ziyarete açıldı.
Darü’l Hadis Medresesi’ndeki müzeyse “Türk ve İslam Yapıtları Müzesi” olarak bir daha düzenlendi. Bu sayede, Evliya Çelebi’nin “medreselerin en güzeli” diye bahsetmiş olduğu Darü’l Hadis Medresesi, kurulduğunda kendisine yüklenen misyonunun kültür kısmını sürdürüyor.
29 bin eser
Edirne Müze Müdürlüğü envanterinde arkeolojik ve etnografik 29 bin eser var. Trak süvarisi tasvirli mezar stelleri, Enez kazısından çıkan figürlü amforalar, pişmiş toprak heykelcikler, Balkanlara has yöresel kıyafetler, sınır sanatının değişik örnekleri, Edirnekâri eserler ve Atatürk’ün Edirne ziyareti sırasında kullandığı birtakım özel eşyalar müzede sergilenen nesneler içinde. Roma Dönemi’ne ilişkin lahitler, dolmen ve menhirler, Osmanlı Dönemi’ne ilişkin mezar taşları müzenin bahçesinde sergileniyor.
Arkeoloji kısmında karşımıza evvel Paleontolojik Dönem’e ilişkin fosiller çıkıyor. Miyosen Dönem’e (23 milyon-2.6 milyon yıl önce) ilişkin fosiller de burada yer alıyor. Müzede arkeolojik buluntular, Enez Hocaçeşme Höyüğü’nde bulunan Orta Neolitik-İlk Kalkolitik Dönem’e (günümüzden 7300-7400 yıl önce) ilişkin taş, kemik ve pişmiş toprak buluntularla başlıyor. Müzenin bahçesinde Hacılar Dolmeni hafriyatında bulunan eserler, Lalapaşa Arpalık Dolmeni ve Taşlıcabayır Tümülüsü’nde bulunan törensel kaplar, M.Ö. 1400-800 senelerında Son Tunç-Demir Çağı başlarına ilişkin kültürün dokümanları olarak sergileniyor. Kapıkule, İpsala ve başka hudut kapılarından kaçırılmaya çalışılırken ele geçirilen bölge yapıtları haricinde Anadolu uygarlıklarına ilişkin çeşitli eserler de müzede ziyaretçilerini bekliyor.
Edirnekâri inceliği
Edirne, padişahların bu kentte vakit geçirmeyi sevmeleri ve Avrupa seferlerine hazırlanmaları yardımıyla uzun mühlet ikinci payitaht fonksiyonu görmüştü. Sarayla etkileşim, Edirne’de kendine mahsus ve saraylara layık bir sanat estetiği gelişmesine niye oldu. Edirnekâri (Edirne işi) diye isimlendirilen bu incelik, mobilyalar, yüklükler, günlük ömürde aklınıza gelebilecek her türlü eşyada bir sanat yapıtı olarak karşımıza çıkıyor. Müzenin etnografya kısmı Edirnekâri şaheserleriyle dolu. Edirnekâri, çoklukla ahşap üzerine boyama yapılarak uygulanan bir süsleme sanatı. Bu teknik, kullanılan boyaların bozulmaması, süslemede çiçek, yaprak, meyve motiflerinin kullanılmasıyla dikkat çekiyor. 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Edirne’ye görkemli lakin bir o kadar da doğal bir estetik kazandıran tekniği günümüzde de uygulayan ustalar var.
Müzedeki Balkanlara ilişkin yöresel kıyafetler de kentin etnografik kimliğine ışık tutuyor. Büyük salonda Edirne gelin odası, hamam köşesi, Edirne oturma odası, Şarköy kilimleri, Edirne meskenleri keten sıva örneği de yer alıyor.
Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, milyonlarca yıllık fosillerden binlerce yıllık yapıtlara, Traklardan Osmanlı’ya, tarihten sanata uzanan bir seyahate çağırıyor.
Birinci Egelilerin balık spatulası
İzmir’de, Yeşilova ve Yassıtepe höyüklerinde sürdürülen hafriyatlarda 8 bin yıl öncesine ilişkin, balık halinde yapılmış el aleti gün ışığına çıkarıldı. Yeşilova Höyüğü Hafriyat Heyeti Lideri Doç. Dr. Zafer Derin, kentin 8 bin yıllık tarihine ışık tutan hafriyatlar kapsamında 15 santimetre uzunluğunda kemikten balık figürü biçiminde yapılmış alet bulunduğunu söylemiş oldu. Bu aletin balık pulu paklığında kullanıldığını düşündüklerini kaydeden Derin, üzerine balığın pulları ve kuyruğu üzere bilgilerin işlenmiş olduğunu tabir etti. Derin, Batı Anadolu’da, Ege Bölgesi’nde buna emsal bir örneği görmediklerini aktararak, “8 bin yıl öncesindeki birinci Egelilere ve İzmirlilere ilişkin günlük bir alet. O devrin insanları balık temizlemek için çeşitli aletler kullanmıştı. Balık temizlemek için kullanılan, kemikten yapılmış ve balık biçiminde bir spatula bu. Üzerinde balık pullarını temizlerken oluşan izleri nazaranbiliyoruz” sözlerini kullandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ege Üniversitesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Bornova Belediyesi takviyesiyle 2005’ten bu yana devam eden Yeşilova ve Yassıtepe höyükleri kazılarında, mermer ana tanrıça heykelciği, heykel başları, ayı heykelciği, serçe formunda biberon ile üzerinde güneş sembolü olan yönetici mührünün de ortalarında bulunduğu epeyce sayıda buluntu tespit edilmişti.
Kaya mezarında ahşap tabut
Karaman’ın Ermenek ilçesi Yukarıçağlar köyünde bulunan Sbide Antik Kenti’ndeki hafriyatlarda bu yıl kaya mezarı ortasında tahta tabut bulundu. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Lideri Dr. Öğretim Üyesi Ercan Aşkın, bu yılki hafriyat çalışmalarında buldukları ahşap tabutun fazlaca dikkat cazip olduğunu vurgulayarak, “Bu buluntu bu civarda birinci kere karşımıza çıkıyor. Kaya mezarı ortasında tahta tabut. Tabutu Hristiyanlık Dönemi’ne ilişkin olarak kıymetlendiriyoruz. 6 ila 11. yüzseneler içinde bir periyoda ilişkin. çabucak hemen tam olarak tarihlendirebileceğimiz bir dataya ulaşamadık. Ahşap özel bir hususla kaplanmış. Bu yüzden günümüze kadar sağlam gelebilmiş” diye konuştu. Şimdiye kadarki buluntuların Sbide’nin büyük bir antik kent olduğunu gösterdiğine işaret eden Aşkın, “Sur yapılanması, kilisenin Erken Bizans periyoduna tarihlendirilmesi, kilisenin yapısı ve büyüklüğü, büyük bir kamu yapısının bulunması, nekropolün büyüklüğü, buranın değerli bir yer olduğunu gösteriyor. Kazıların 4-5 yıl daha devam edeceğini düşünüyoruz. Gelecek senelerdaki hafriyatlarda, bölgenin şimdiye kadar kapalı kalmış, tarihine ışık tutacak doküman ve bilgilere ulaşacağımıza inanıyorum” tabirlerini kullandı.
Edirne’de kıymetli kültür duraklarından biri de Arkeoloji ve Etnografya Müzesi. Mimar Sinan’ın “ustalık eseri” Selimiye Camii’nin tarihi gölgesinde konuşlanan müzenin galeri ve depoları, Trak kavimlerinden Romalılara, Bizans’tan Osmanlı’ya Edirne ve etrafının binlerce yıllık tarihinden yapıtlarla dolu. Müze Müdürü Şahan Kırçın’ın rehberliğinde gezdiğimiz kompleks, Osmanlı Dönemi’nde değerli kültür kurumlarına konut sahipliği yapan Edirne’nin değerli deneyim birikiminin bir yapıtı olarak beden bulmuş.
Kurulduğu günden bu yana Edirne’nin kültür hayatında değerli bakılırsavler üstüne alan müze, 1924’te Atatürk’ün buyruğuyla evvel Selimiye Külliyesi ortasındaki Darü’l Hadis Medresesi’nde kuruldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun 92 yıl başşehirliğini yapan Edirne’de saray tesiriyle dallanıp budaklanan halk sanatları kente etnografya açısından büyük zenginlik kazandırdı. Bu yüzden gereksinim duyulan yeni müze bugün bulunduğu yerde 1971’de Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ismiyle ziyarete açıldı.
Darü’l Hadis Medresesi’ndeki müzeyse “Türk ve İslam Yapıtları Müzesi” olarak bir daha düzenlendi. Bu sayede, Evliya Çelebi’nin “medreselerin en güzeli” diye bahsetmiş olduğu Darü’l Hadis Medresesi, kurulduğunda kendisine yüklenen misyonunun kültür kısmını sürdürüyor.
29 bin eser
Edirne Müze Müdürlüğü envanterinde arkeolojik ve etnografik 29 bin eser var. Trak süvarisi tasvirli mezar stelleri, Enez kazısından çıkan figürlü amforalar, pişmiş toprak heykelcikler, Balkanlara has yöresel kıyafetler, sınır sanatının değişik örnekleri, Edirnekâri eserler ve Atatürk’ün Edirne ziyareti sırasında kullandığı birtakım özel eşyalar müzede sergilenen nesneler içinde. Roma Dönemi’ne ilişkin lahitler, dolmen ve menhirler, Osmanlı Dönemi’ne ilişkin mezar taşları müzenin bahçesinde sergileniyor.
Arkeoloji kısmında karşımıza evvel Paleontolojik Dönem’e ilişkin fosiller çıkıyor. Miyosen Dönem’e (23 milyon-2.6 milyon yıl önce) ilişkin fosiller de burada yer alıyor. Müzede arkeolojik buluntular, Enez Hocaçeşme Höyüğü’nde bulunan Orta Neolitik-İlk Kalkolitik Dönem’e (günümüzden 7300-7400 yıl önce) ilişkin taş, kemik ve pişmiş toprak buluntularla başlıyor. Müzenin bahçesinde Hacılar Dolmeni hafriyatında bulunan eserler, Lalapaşa Arpalık Dolmeni ve Taşlıcabayır Tümülüsü’nde bulunan törensel kaplar, M.Ö. 1400-800 senelerında Son Tunç-Demir Çağı başlarına ilişkin kültürün dokümanları olarak sergileniyor. Kapıkule, İpsala ve başka hudut kapılarından kaçırılmaya çalışılırken ele geçirilen bölge yapıtları haricinde Anadolu uygarlıklarına ilişkin çeşitli eserler de müzede ziyaretçilerini bekliyor.
Edirnekâri inceliği
Edirne, padişahların bu kentte vakit geçirmeyi sevmeleri ve Avrupa seferlerine hazırlanmaları yardımıyla uzun mühlet ikinci payitaht fonksiyonu görmüştü. Sarayla etkileşim, Edirne’de kendine mahsus ve saraylara layık bir sanat estetiği gelişmesine niye oldu. Edirnekâri (Edirne işi) diye isimlendirilen bu incelik, mobilyalar, yüklükler, günlük ömürde aklınıza gelebilecek her türlü eşyada bir sanat yapıtı olarak karşımıza çıkıyor. Müzenin etnografya kısmı Edirnekâri şaheserleriyle dolu. Edirnekâri, çoklukla ahşap üzerine boyama yapılarak uygulanan bir süsleme sanatı. Bu teknik, kullanılan boyaların bozulmaması, süslemede çiçek, yaprak, meyve motiflerinin kullanılmasıyla dikkat çekiyor. 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Edirne’ye görkemli lakin bir o kadar da doğal bir estetik kazandıran tekniği günümüzde de uygulayan ustalar var.
Müzedeki Balkanlara ilişkin yöresel kıyafetler de kentin etnografik kimliğine ışık tutuyor. Büyük salonda Edirne gelin odası, hamam köşesi, Edirne oturma odası, Şarköy kilimleri, Edirne meskenleri keten sıva örneği de yer alıyor.
Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, milyonlarca yıllık fosillerden binlerce yıllık yapıtlara, Traklardan Osmanlı’ya, tarihten sanata uzanan bir seyahate çağırıyor.
Birinci Egelilerin balık spatulası
İzmir’de, Yeşilova ve Yassıtepe höyüklerinde sürdürülen hafriyatlarda 8 bin yıl öncesine ilişkin, balık halinde yapılmış el aleti gün ışığına çıkarıldı. Yeşilova Höyüğü Hafriyat Heyeti Lideri Doç. Dr. Zafer Derin, kentin 8 bin yıllık tarihine ışık tutan hafriyatlar kapsamında 15 santimetre uzunluğunda kemikten balık figürü biçiminde yapılmış alet bulunduğunu söylemiş oldu. Bu aletin balık pulu paklığında kullanıldığını düşündüklerini kaydeden Derin, üzerine balığın pulları ve kuyruğu üzere bilgilerin işlenmiş olduğunu tabir etti. Derin, Batı Anadolu’da, Ege Bölgesi’nde buna emsal bir örneği görmediklerini aktararak, “8 bin yıl öncesindeki birinci Egelilere ve İzmirlilere ilişkin günlük bir alet. O devrin insanları balık temizlemek için çeşitli aletler kullanmıştı. Balık temizlemek için kullanılan, kemikten yapılmış ve balık biçiminde bir spatula bu. Üzerinde balık pullarını temizlerken oluşan izleri nazaranbiliyoruz” sözlerini kullandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ege Üniversitesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Bornova Belediyesi takviyesiyle 2005’ten bu yana devam eden Yeşilova ve Yassıtepe höyükleri kazılarında, mermer ana tanrıça heykelciği, heykel başları, ayı heykelciği, serçe formunda biberon ile üzerinde güneş sembolü olan yönetici mührünün de ortalarında bulunduğu epeyce sayıda buluntu tespit edilmişti.
Kaya mezarında ahşap tabut
Karaman’ın Ermenek ilçesi Yukarıçağlar köyünde bulunan Sbide Antik Kenti’ndeki hafriyatlarda bu yıl kaya mezarı ortasında tahta tabut bulundu. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Lideri Dr. Öğretim Üyesi Ercan Aşkın, bu yılki hafriyat çalışmalarında buldukları ahşap tabutun fazlaca dikkat cazip olduğunu vurgulayarak, “Bu buluntu bu civarda birinci kere karşımıza çıkıyor. Kaya mezarı ortasında tahta tabut. Tabutu Hristiyanlık Dönemi’ne ilişkin olarak kıymetlendiriyoruz. 6 ila 11. yüzseneler içinde bir periyoda ilişkin. çabucak hemen tam olarak tarihlendirebileceğimiz bir dataya ulaşamadık. Ahşap özel bir hususla kaplanmış. Bu yüzden günümüze kadar sağlam gelebilmiş” diye konuştu. Şimdiye kadarki buluntuların Sbide’nin büyük bir antik kent olduğunu gösterdiğine işaret eden Aşkın, “Sur yapılanması, kilisenin Erken Bizans periyoduna tarihlendirilmesi, kilisenin yapısı ve büyüklüğü, büyük bir kamu yapısının bulunması, nekropolün büyüklüğü, buranın değerli bir yer olduğunu gösteriyor. Kazıların 4-5 yıl daha devam edeceğini düşünüyoruz. Gelecek senelerdaki hafriyatlarda, bölgenin şimdiye kadar kapalı kalmış, tarihine ışık tutacak doküman ve bilgilere ulaşacağımıza inanıyorum” tabirlerini kullandı.