Smug
Active member
Endüstride istihdam kaybı 177 bin oldu. Tıpkı yıl imalatta açık iş ilan sayısı ve işe yerleştirme sayıları dramatik oranlarda azaldı. Birinci bin sanayi kuruluşu ise istihdamını yüzde 3.32 oranında artırdı. Lakin kayıt dışı kayıplar toplam istihdamı aşağı çekti.
Salgın krizinin yaşandığı 2020 yılında TÜİK datalarına bakılırsa Türkiye’de istihdam edilen kişi sayısı 1 milyon 268 bin kişi azaldı ve 26.8 milyona geriledi. Ülke genelinde istihdamın yüzde 20.5’ini sanayi dalı sırtladı. Endüstride istihdam edilen kişi sayısı 5 milyon 497 bin kişi oldu. Endüstride istihdam edilenlerin sayısı 2019’a kıyasla 64 bin kişi azaldı. 2019 yılında da sanayi istihdamı 2018’e kıyasla 113 bin kişi azalmıştı. Son iki yılda endüstride istihdam edilenlerin sayısında 177 bin kişilik, oran olarak da yüzde 3.1’lik düşüş kelam konusu.
İMALATTAKİ ERİME NİSPETEN AZ
İŞKUR datalarını incelediğimizde Ocak-Aralık 2020 devrinde sanayi dalındaki açık iş ilanı 755 bin 694 oldu. Tıpkı devirde 447 bin 83 kişi işe yerleştirildi. Buna göre kriz yılında 308 binden çok daha çalışana gereksinim olduğu biçimde bu konumlar açık kaldı. İmalat sanayi özelinde bakalım: 604 bin 691 iş ilanı açılmış, 342 bin 117 kişi işe yerleştirilmiş. 2019 yılına baktığımızda toplam endüstride açık iş ilanı sayısı 983 bin 12 iken işe yerleştirme sayısı 686 bin 267 idi. İmalattaki açık iş sayısı da 755 bin 567 iken iş yerleştirme sayısı 487 bin 687 oldu. Buna bakılırsa toplam endüstride açık iş ilanlarında yüzde 23, işe yerleştirmede de yüzde 34.8’lik bir azalış kelam konusu.
İmalatta ise açık iş ilanı sayısında yüzde 19.9 azalma oldu. İşe yerleştirme sayısında azalış da yüzde 29.8’de kaldı. Genel endüstriye göre azalış 5 puan daha az.
KOBİ’LER ALARM VERMİŞTİ
2019 yılı 2018 yaz aylarındaki kur şokunun akabinde gelen sakinlikle geçmişti. O devir sanayi istihdamının azaldığını üstte not ettik. Birebir yıla ait İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu Araştırmasına (İSO 500) göre, listede yer alan özel kuruluşların istihdamında yüzde 1.3’lük artış olmuştu. Özel kuruluşların bünyesinde istihdam edilen kişi sayısı 2015’te 601 bin 696 iken 2018’de 651 bin 160’a ve 2019’da da 659 bin 463’e (daha sonradan güncellenen sayı 696 bin 792) yükseldi.
bir daha birebir yıl Fortune 500 listesindeki şirketlerin sağladığı toplam istihdam sayısının da 2018’de 1 milyon 150 bin iken 2019’da 1 milyon 240 bine (daha sonradan güncellenen sayı 1 milyon 351 bin) yükseldiğini gördük. O periyot kaleme aldığımız “Gelir artışı azalsa da devler istihdamı artırdı” başlıklı yazımızda, “Sanayi ve hizmet bölümünün 500 devinde istihdam artarken Türkiye’nin toplam istihdamındaki 658 bin kişilik dramatik azalış bize krizin tesiriyle KOBİ’lerin personel çıkarmak zorunda kaldığını gösteriyor. Bu hakikaten hareketle küçük ve orta uzunluk işletmelere istihdam takviyelerinin sağlanması özellikle endüstrideki nitelikli işgücünün korunması açısından kritik önemde” notunu düştük.
BİRİNCİ BİN ENDÜSTRİCİ İSTİHDAMI ARTIRDI
2020 yılında ise farklı bir tablo karşımızda çıktı. Sanayi, inşaat, hizmet ve ticaret olmak üzere bütün dalları kapsayan Fortune 500 listesindeki dev şirketlerin, 2019 yılında 1 milyon 351 bin olan istihdam sağladığı kişi sayısı, 2020 yılında 1 milyon 278 bin şahsa geriledi. Fortune 500 Türkiye listelerine baktığımızda 2015 yılından bu yana istihdamın birinci defa düştüğü görüldü. Buna nazaran yüzde 5.4’lük bir istihdam kaybı kelam konusu. Buna rağmen İSO Birinci 500 listesindeki özel sanayi kuruluşlarının toplam istihdamı 2020 yılında 2019’a kıyasla yüzde 2.9 arttı.
Toplam çalışan sayısı özel dal sanayi kuruluşlarında 678 bin 917’ye çıktı. 2019’daki artış yüzde 1.3’tü. bir daha İSO İkinci 500’de 2020 yılında istihdam yüzde 4.6 oranında arttı. 2019 yılında da istihdam artışı yüzde 4.1 olmuştu. 2018’de ise KOBİ’lerin istihdamında yüzde 1.3’lük düşüş gözlenmişti. Özel kuruluşları dikkate aldığımızda birinci 500’de çalışan sayısı geçen yıl 696 bin 792’den 716 bin 962’ye çıktı. İkinci 500’de bu sayı 2019’dan 2020’ye 237 bin 586’dan 248 bin 485’e yükseldi. Buna bakılırsa birinci bin sanayi kuruluşu geçen bir yılda istihdamını 31 bin 69 artırdı.
KAYIPLAR KAYIT DIŞINDAN GELDİ
TÜİK ve İŞKUR dataları endüstride 2019’a kıyasla bir istihdam azalışı olduğunu ortaya koyarken İSO Birinci ve İkinci 500’de istihdam artışı var. Bunun yanında Fortune 500’de istihdam azalışı kelam konusu. Fortune’daki gerileme elbet salgınla bir arada hizmetler kesiminin çökmesinden ileri geliyor. İSO datalarında yer alan sanayi kuruluşları kayıtlı istihdam sınıfına giriyor. Salgın devrinde gördük ki krizde en epey istihdam kaybı kayıt dışı alanda görüldü.
TEPAV’ın Aralık 2020 istihdam izleme bülteninde de kayıtlı istihdam sayısındaki artışlara dikkat çekildi. TEPAV’ın vakit serisine baktığımızda 2020 yılı boyunca imalattaki kayıtlı istihdamın 12 ay boyunca (tam kapanmanın olduğu nisan ve mayısta bile artış oldu) bundan evvelki yıla kıyasla arttığı gözleniyor. Bu manada TÜİK datalarında sanayi tarafında görülen istihdam kaybının kıymetli kısmının kayıt dışı çalışan KOBİ’lerden geldiğini söyleyebiliriz. Son iki yılda işletmelere sağlanan uygun maliyetli kredi dayanağının de istenen büyüklükte olmasa da istihdama yansıdığını görüyoruz.
Muharririn müsaadesiyle Aydınlık Gazetesi’nden bir daha yayınlandı
Ümit Özlale yazdı: Esencılıs’tan Maraş’a: Türkiye’de Emeğin Serencamı
Cari Açık Borçlanma İlgisi – Baki Demirel ve İlhan Döğüş
Salgın krizinin yaşandığı 2020 yılında TÜİK datalarına bakılırsa Türkiye’de istihdam edilen kişi sayısı 1 milyon 268 bin kişi azaldı ve 26.8 milyona geriledi. Ülke genelinde istihdamın yüzde 20.5’ini sanayi dalı sırtladı. Endüstride istihdam edilen kişi sayısı 5 milyon 497 bin kişi oldu. Endüstride istihdam edilenlerin sayısı 2019’a kıyasla 64 bin kişi azaldı. 2019 yılında da sanayi istihdamı 2018’e kıyasla 113 bin kişi azalmıştı. Son iki yılda endüstride istihdam edilenlerin sayısında 177 bin kişilik, oran olarak da yüzde 3.1’lik düşüş kelam konusu.
İMALATTAKİ ERİME NİSPETEN AZ
İŞKUR datalarını incelediğimizde Ocak-Aralık 2020 devrinde sanayi dalındaki açık iş ilanı 755 bin 694 oldu. Tıpkı devirde 447 bin 83 kişi işe yerleştirildi. Buna göre kriz yılında 308 binden çok daha çalışana gereksinim olduğu biçimde bu konumlar açık kaldı. İmalat sanayi özelinde bakalım: 604 bin 691 iş ilanı açılmış, 342 bin 117 kişi işe yerleştirilmiş. 2019 yılına baktığımızda toplam endüstride açık iş ilanı sayısı 983 bin 12 iken işe yerleştirme sayısı 686 bin 267 idi. İmalattaki açık iş sayısı da 755 bin 567 iken iş yerleştirme sayısı 487 bin 687 oldu. Buna bakılırsa toplam endüstride açık iş ilanlarında yüzde 23, işe yerleştirmede de yüzde 34.8’lik bir azalış kelam konusu.
İmalatta ise açık iş ilanı sayısında yüzde 19.9 azalma oldu. İşe yerleştirme sayısında azalış da yüzde 29.8’de kaldı. Genel endüstriye göre azalış 5 puan daha az.
KOBİ’LER ALARM VERMİŞTİ
2019 yılı 2018 yaz aylarındaki kur şokunun akabinde gelen sakinlikle geçmişti. O devir sanayi istihdamının azaldığını üstte not ettik. Birebir yıla ait İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu Araştırmasına (İSO 500) göre, listede yer alan özel kuruluşların istihdamında yüzde 1.3’lük artış olmuştu. Özel kuruluşların bünyesinde istihdam edilen kişi sayısı 2015’te 601 bin 696 iken 2018’de 651 bin 160’a ve 2019’da da 659 bin 463’e (daha sonradan güncellenen sayı 696 bin 792) yükseldi.
bir daha birebir yıl Fortune 500 listesindeki şirketlerin sağladığı toplam istihdam sayısının da 2018’de 1 milyon 150 bin iken 2019’da 1 milyon 240 bine (daha sonradan güncellenen sayı 1 milyon 351 bin) yükseldiğini gördük. O periyot kaleme aldığımız “Gelir artışı azalsa da devler istihdamı artırdı” başlıklı yazımızda, “Sanayi ve hizmet bölümünün 500 devinde istihdam artarken Türkiye’nin toplam istihdamındaki 658 bin kişilik dramatik azalış bize krizin tesiriyle KOBİ’lerin personel çıkarmak zorunda kaldığını gösteriyor. Bu hakikaten hareketle küçük ve orta uzunluk işletmelere istihdam takviyelerinin sağlanması özellikle endüstrideki nitelikli işgücünün korunması açısından kritik önemde” notunu düştük.
BİRİNCİ BİN ENDÜSTRİCİ İSTİHDAMI ARTIRDI
2020 yılında ise farklı bir tablo karşımızda çıktı. Sanayi, inşaat, hizmet ve ticaret olmak üzere bütün dalları kapsayan Fortune 500 listesindeki dev şirketlerin, 2019 yılında 1 milyon 351 bin olan istihdam sağladığı kişi sayısı, 2020 yılında 1 milyon 278 bin şahsa geriledi. Fortune 500 Türkiye listelerine baktığımızda 2015 yılından bu yana istihdamın birinci defa düştüğü görüldü. Buna nazaran yüzde 5.4’lük bir istihdam kaybı kelam konusu. Buna rağmen İSO Birinci 500 listesindeki özel sanayi kuruluşlarının toplam istihdamı 2020 yılında 2019’a kıyasla yüzde 2.9 arttı.
Toplam çalışan sayısı özel dal sanayi kuruluşlarında 678 bin 917’ye çıktı. 2019’daki artış yüzde 1.3’tü. bir daha İSO İkinci 500’de 2020 yılında istihdam yüzde 4.6 oranında arttı. 2019 yılında da istihdam artışı yüzde 4.1 olmuştu. 2018’de ise KOBİ’lerin istihdamında yüzde 1.3’lük düşüş gözlenmişti. Özel kuruluşları dikkate aldığımızda birinci 500’de çalışan sayısı geçen yıl 696 bin 792’den 716 bin 962’ye çıktı. İkinci 500’de bu sayı 2019’dan 2020’ye 237 bin 586’dan 248 bin 485’e yükseldi. Buna bakılırsa birinci bin sanayi kuruluşu geçen bir yılda istihdamını 31 bin 69 artırdı.
KAYIPLAR KAYIT DIŞINDAN GELDİ
TÜİK ve İŞKUR dataları endüstride 2019’a kıyasla bir istihdam azalışı olduğunu ortaya koyarken İSO Birinci ve İkinci 500’de istihdam artışı var. Bunun yanında Fortune 500’de istihdam azalışı kelam konusu. Fortune’daki gerileme elbet salgınla bir arada hizmetler kesiminin çökmesinden ileri geliyor. İSO datalarında yer alan sanayi kuruluşları kayıtlı istihdam sınıfına giriyor. Salgın devrinde gördük ki krizde en epey istihdam kaybı kayıt dışı alanda görüldü.
TEPAV’ın Aralık 2020 istihdam izleme bülteninde de kayıtlı istihdam sayısındaki artışlara dikkat çekildi. TEPAV’ın vakit serisine baktığımızda 2020 yılı boyunca imalattaki kayıtlı istihdamın 12 ay boyunca (tam kapanmanın olduğu nisan ve mayısta bile artış oldu) bundan evvelki yıla kıyasla arttığı gözleniyor. Bu manada TÜİK datalarında sanayi tarafında görülen istihdam kaybının kıymetli kısmının kayıt dışı çalışan KOBİ’lerden geldiğini söyleyebiliriz. Son iki yılda işletmelere sağlanan uygun maliyetli kredi dayanağının de istenen büyüklükte olmasa da istihdama yansıdığını görüyoruz.
Muharririn müsaadesiyle Aydınlık Gazetesi’nden bir daha yayınlandı
Ümit Özlale yazdı: Esencılıs’tan Maraş’a: Türkiye’de Emeğin Serencamı
Cari Açık Borçlanma İlgisi – Baki Demirel ve İlhan Döğüş