Put Mağaraları’nın duvarlarındaki figürler inceleniyor

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığındaki arkeolog ve antropologlardan oluşan 10 kişilik grup ile Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesiyle Gürpınar ilçesinde arkeolojik yüzey araştırmasına başladı.


Çalışmalar, Gürpınar ilçesine 56 kilometre uzaklıkta bulunan Yedisalkım Mahallesi’nden başlandı. Yüksek noktalarda bulunan mağaralara kuvvetli bir seyahatin akabinde ulaşan gruplar, Başet Kanyonu’nda yer alan Put Mağaraları duvarlarındaki figürleri inceledi.


Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, mahallenin eski çağlardan beri süregelen insanoğlunun geçmişine ışık tutacak ve tanıklık etmiş mağaraların bulunduğunu söylemiş oldu.


Bölgedeki 2 mağaranın giriş kısmındaki kayalar üzerine kırmızı aşı boyasıyla çizilmiş çeşitli insan ve hayvan figürleri bulunduğunu fotoğraflarda stilize edilmiş insan ve hayvan figürü, avda uygulanan tuzak figürü, güneş sembolü, tanrıça figürlerinin yer aldığını belirten Prof. Dr. Çavuşoğlu, “Buradaki kaya fotoğraflarının tarihlendirilmesi ekseriyetle boyalı figürler üzerinden yapılarak erken periyotlara yani mezolitik ve neolik periyotlara tarihlendirilmiştir.


Lakin mağara ortasında ve etrafında yapmış olduğumuz yüzey araştırmasında seramik kalıntıları tespit ettik. Bu kanyonun ortasında irili ufaklı olmak üzere 10’nun üzerinde mağara bulunmaktadır.


Kaya fotoğraflı mağaraların çabucak yakında 5 nolu olarak isimlendirdiğimiz mağaranın ortasında kültür katmanlarının olduğunu tespit ettik” dedi.?


Bölgede kaçak kazılarında yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, şu biçimde konuştu: “Bu mağaranın ortasında kaçak kazılarla çukurlardan yüzeye çıkartılmış erken tunç ve demir çağlarına ilişkin seramik kalıntıları gözlemlendi.


Hem ‘Kızların Mağarası’ olarak isimlendirilen kısmın alt kısımlarında ele geçen seramik kesimleri birebir vakitte 5 nolu diye isimlendirdiğimiz mağara ortasında ele geçen seramik kalıntıları, buradaki hayatın tunç çağlarından itibaren kullanıldığını göstermiştir.


Bu mağaraları kullanan topluluklar muhtemelen göçebe hayvancılık yapmış olmalıydı. Boya fotoğrafları olarak bezenen mağalar ise daha hayli dinî merasimlerin yapıldığı alanlar olarak kullanılmış üzere.


Zira her insanın rahatça çıkabileceği bir yer değil. Araştırmalarımız devam ediyor. Ancak şimdilik elde edilen arkeolojik datalar, mağaralarda insan ömrünün erken tunç çağdan önceye gitmemektedir.


ötürüsıyla günümüzden yaklaşık 5 bin yıl öncesi kullanılmış olduğunu göstermektedir. Ayrıyeten gecen yıl keşfedilen Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde Alihger Dağı’ndaki mağarada bulunan kaya fotoğraflarıyla Yedisalkım (Put) köyündeki kaya fotoğrafları benzerlik gösteriyor”


Yazının oluşması ve icadından evvelki çağlarda insanların çoklukla kayalar üstüne ve mağaralara çeşitli tekniklerle işledikleri fotoğraflarla, birbirleri ile irtibat kurduklarını belirten Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, bunlarında bir bakıma insanlığın birinci görsel izleri olarak kabul edildiğini söylemiş oldu.


Bunların bilhassa Doğu Anadolu bölgesinde ağır olduğunu anlatan Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, “Kaya fotoğrafları Erzurum, Kars, Ağrı, Hakkâri ve Van bölgesinde ağırlaşmaktadır.


Bunların içerisinde kaya resmi acısından bilhassa Van-Hakkari hudutları ortasında kalan Tirşin yaylası yoğunluk arz etmektedir. Ayrıyeten Yedisalkım (Put) Mahallesi’nde Kaya fotoğrafları özel bir yeri bulunmaktadır.


Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki değerli arkeolojik bilgi olarak kaya fotoğrafları tipolojik, teknik, stilistik ve sembolizm acısından bir daha ele alınmasına gereksinim vardır.


Mağaralarda bulunan kaya fotoğrafları arkeolojik kalıntılar ile bir arada bir daha kıymetlendirilmesi bu yüzey araştırmasıyla anlaşılmıştır” diye konuştu.
 
Üst