Prof Veysel Ulusoy uyardı: Konut krizi kapıda

Smug

Active member
ENA Enflasyon Araştırma Kümesi Lideri ve Cumhuriyet Gazetesi köşe muharriri Prof Veysel Ulusoy yeni makalesinde Türkiye’yi bir konut arzı darlığının beklediğini kaydetti. Ulusoy’a bakılırsa “yabancılar konut alıyor” algısı fiyat beklentilerinin yükselmesinde değerli bir niye. Lakin, öbür ekonomik niçinler de var. Prof Ulusoy’un makalesinde çarpıcı paragraflar şu biçimde:

Ekonomik krizleri nasıl gözlemleriz, sorusunun karşılığı akla çabucak döviz şokunu yani bir çeşit devalüasyonu getirir…

Direkt cebimize, üretim maliyetlerine tesir etmesi ve kararında da enflasyon gerçeğini daha üstlere taşıması bakımından gerçek bir yaklaşım olarak yorumlanabilir bu. Bilhassa dış ticaretimizin yüzde 90’ının orta ve sermaye malı olması, başka bir tabirle, üretimin ithalata bu derece yüksek düzeyli ilişkisi, bu görüşü takviyeler nitelikte.

Son devirde döviz, faiz ve enflasyon tartışmasına bir de konut (daha geniş manasıyla gayrimenkul) piyasasında garip fiyat oluşumları eklendi.

Ortalama gelire sahip bir vatandaşın yahut ailenin artık bir konut (hatta bir araba) alması hayalin de ötesine geçti…

Konut fiyatlarındaki fırlama o denli bu biçimde düzeyde değil…

Onca faiz takviyesine, bankalara yapılan kelamda yönlendirme kararı açılan kredi hacmindeki artışa karşın, konut arz ve talebinde anlaşılmaz bir dengesizlik oldu. Neredeyse arsa fiyatlarında son bir yılda yüzde 100, konutta da bir o kadar fiyat artışları yaşandı.

***

Bunun sebebini, ülkemize akın akın gelen mülteci, sığınmacı yahut yabancı konuk dediğimiz nüfusa ilişkilendirmek ne kadar hakikat olur bilinmez fakat fiyat oluşumunda beklentilerle birlikte değerli bir faktör olduğu yadsınamaz bir gerçek.

Doğal olarak bir ülkenin demografik yapısındaki ani değişim bir tıp gayrimenkul şoku yaratabilir… Bu kapsamda, hükümet toplam sayıda pek cimri davransa da Türkiye’ye son 5-10 yıllık bir müddetçte nüfusumuzun yüzde 10’undan fazla bir nüfus akını ve onunla gelen süratli doğum oranının, insanca yaşanabilen konut talebinde ve fiyatında yarattığı artış gerçeğini bir kenara yazmak gerekir.

Yalnızca bu değil muhakkak…

İnşaat maliyetlerindeki artış, orta gelire hitap eden konut üretiminin talebi karşılayamaması üzere klasik niçinler yanında gelelim en önemlisine…

Gelirsizlik.

İstatistiki datalarla boğmadan anlatmak gerekirse istihdamda olanların maaşlarının taban fiyata yakınsadığı, bir daha ortalama olarak ailede bir kişinin yalnızca mesken kirasına çalıştığı ekonomimizde, konut kira ve fiyatlarındaki artışın refah düzeyini ne ölçüde azalttığını vurgulamaya gerek olmadığını düşünüyorum.

Yabancıların sınırlama olmadan konut yahut öteki gayrimenkulleri edindiği ve hatta yabancılara vatandaşlığı konut edinmeye endeksleyen bir yaklaşım çerçevesinde, haber etkisinin bile piyasayı nasıl yükselteceğini gözlemlemek güç olmasa gerekdir. Bir okurumun “konutlar ve yerlerdeki fahiş artışın niçini yabancılara satışın iştah kabartması” vurgusu sanırım bu haber etkisinin bir kararı olarak karşımıza çıkıyor.

Birebir dövizde olduğu üzere konut piyasasında da şokların geçişkenliği bu kapsamda yeniliğini koruyor.

Merkez Bankası Lideri Sayın Şahap Kavcıoğlu’nun temmuz ayının sonlarında “Bugün piyasada oluşan fiyatlama, enflasyonu hakikat biçimde yansıtmıyor. Bizim çalışmalarımız var, bunları da ileride paylaşacağız. Emtia tutarlarında(ki artışın), döviz kuru geçişkenliğinden kaynaklandığı söyleniyor lakin buna baktığımız vakit hiç ilgili olmayan bölümlerde de fiyat artışlarını görüyoruz” vurgusu sanırım konut piyasasında da kendi imajını buluyor.

O denli ki mesela döviz ile (kısa ve orta vadede) uzaktan yakından ilgisi olmayan arsa fiyatlarındaki inanılmaz yükselişin burada araştırılması gereken bir özellik olduğunu belirtebiliriz.

Bunlar, ayrıntısını verdiğimiz esas ekonomik faktörler ve onların davranışı… Öncelikli sebebi bölgesel kalkınma farklılıkları ve onun doğurduğu sonuçlarda aramak gerekiyor aslında.

Konut ve gelir yaratma siyasetinin sil baştan ele alınması ve piyasasının düzenlenmesi periyodudur artık, zira 3-4 kişilik bir ailede bir kişinin çalışma ömrü boyunca yalnızca kira için emeğini arz edeceği tehlikeli bir periyoda girdik.

Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Konut fiyatında sorun regülasyon eksikliği’

Konut Fiyat Endeksi’nde yıllık artış yüzde 29,2

Konut Pazarı: Maliyet ve fiyat artıyor satışlar ise azalıyor

Kaynak: Cumhuriyet- yalnızca alıntıdır
 
Üst