Vitra
New member
Marketlere ‘sıkıyönetim’ geliyor: Fiyat artışına anlık takip Artan enflasyon sayıları ile birlikte besin fiyatlarında da önemli oranda bir artış yaşandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise bu artıştan marketleri sorumlu tuttu.
Hürriyet’ten Hande Fırat’a açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, arz ve talep istikrarıyla uyuşmayan ve hür rekabete muhalif olan fiyat hareketlerini yakından takip ettiklerini söylemiş oldu.
Gerekli düzenleme ve teknik konularda çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Muş şunları söylemiş oldu:
– “Amacımız bilhassa ulusal seviyede faaliyet gösteren zincir marketlerin fiyatlarını tüketiciler açısından daha şeffaf ve izlenebilir hale getirmektir.
– Tüm besin mamüllerinin anlık takibini yapacak yeni bir sistemi geliştiriyoruz.
– Fahiş fiyat artışları konusunda hükümetimizce alınabilecek en sert önlemleri almaktayız.
– Vatandaşımızın en değerli gereksinimi olan temel besinde haksız ve fahiş fiyat artışlarına asla müsaade etmeyiz. Burada en ağır yaptırımları uygulayacağımızın bilhassa bilinmesini isterim.”
‘Spekülasyonla kamuoyunu yanıltmaya çalışanlar var’
81 vilayette kontrollerin sürdüğüne dikkati çeken Muş, amaçlarının tüketicinin mağduriyetini gidermek, piyasanın sağlıklı işlemesini sağlamak ve hem de tüm aktörleri korumak olarak deklare etti. Birtakım bireylerin ise aldatıcı bilgilerle kamuoyunu yanlış yönlendirmeye çalıştığını söylemiş oldu:
– “Bakanlık olarak, toplumsal medya üzerinden bilhassa besin fiyatları ile ilgili yapılan spekülasyonlara karşı tez bir biçimde mevzuyu ele alıyoruz.
– Yazılanların bir kısmında haklılık hissesi olsa da bu yayınların sıklıkla niyetli ve vatandaşlarımızı yanıltmaya yönelik olduğunu görmekteyiz.
– Usulsüzlük olduğu bedellendirilen durumlarda ise mevzuyu Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti gündemine getirerek gerekli cezai süreçleri uyguluyoruz.”
‘Salçadaki bilgi kirliliği’
Tam da bu noktada Bakan Muş, toplumsal medya ve kimi televizyon kanallarında gündeme gelen domates salçası tartışması ile ilgili çarpıcı bir örnek verdi. Gerçekte olanlara dikkati çeken Muş şunları söylemiş oldu:
– “Bir marketin birebir marka 700 gram domates salçasını 67 TL’ye satarken, bir öbür marketin 88 ve 114 TL’ye sattığı üzere kamuoyunda infial yaratacak ölçüde fiyat farklarının olduğu izlenimi yaratıldı.
– Birimlerimizden mevzuyu araştırmalarını istediğimde gündeme gelen sayılarla fiili gerçek sayıların birbiriyle ilgisinin olmadığını anladık.
– Hatta 700 gram değil, 830 gram olan salçanın ortalama satış fiyatının 44 TL olduğunu tespit ettik.
– Yani ekrana çıkan kişi münferit bir olayı güya genele şamilmiş üzere yansıtmış. Bilhassa market meblağları konusunda toplumsal medyada büyük bir bilgi kirliliği mevcut. Vatandaşlarımızdan bu bilgi kirliliğine prestij etmemelerini istiyoruz.”
‘Her işletmenin birebir fiyatla eser satması gerçekçi değil’
Serbest piyasa şartlarında eserler için farklı fiyatların ortaya çıkabileceğini söyleyen Bakan Muş, “İşletmelerin büyüklüğü, verimlilik ve maliyetlerin farklılaşması niçiniyle her işletmenin tıpkı fiyatla eser satması gerçekçi olmayacaktır. Buna rağmen, gündeme gelen salça konusunda olduğu üzere akla muhalif fiyat farklılıklarının da olması beklenmemektedir” dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
– “Her kesimde olduğu üzere perakende kesiminde de firmaların bir arada fiyat belirlemesi üzere bir tezde bulunulması yahut tespit yapılması halinde tüm gelişmiş ülkelerde olduğu üzere Rekabet Kurumu devreye girebiliyor ve girmekte.
Aynı markadaki eser farklı marketlerde niye farklı fiyatta
En hayli sorulan soru bu… Ben makarnadan örnek verdim. Bakan açık açık karşılık verdi:
– “Esas prestijiyle bir eserin fiyatı, hür piyasa şartlarında oluşan arz talep istikrarıyla oluşuyor.
– fiyatları etkileyen ögelerin en kıymetlisi doğal olarak arz-talep münasebeti.
– Bu sistemde kamu olarak bize düşen nazaranv; haksız rekabet, tekelci eğilimler, fahiş fiyat ve stokçuluk üzere piyasa istikrarını bozucu ve meblağları arttırıcı kimi yan ögelerin engellenmesi için çalışmak.
– Makarna meselai verdiğiniz için söylemek istiyorum. Birebir marka ve gramajda bir eserin her yerde birebir fiyata satılmasını beklemek özgür piyasa koşullarında hem mümkün değil tıpkı vakitte fiyatları tek tipleştirmek rekabeti ortadan kaldırır.
– 1 kilogram makarnanın zorlamayla A’dan Z’ye her yerde tıpkı fiyattan satıldığını var iseyalım. Tahminen vatandaş için faydalı üzere görünse de bu durum eserin daha düşük bir fiyattan satılmasının önüne geçecektir. Aslında, farklı marketlerden daha ucuza alabileceği bir eser için daha fazla ödemek zorunda kalır.
– Bu eser için her işletme farklı maliyete katlanmakta. örneğin, bir tanesi eseri daha ucuza tedarik ederken bir tanesi değerliye tedarik ediyor olabilir. İlaveten, birisinin yüksek kira, depolama, nakliye ve operasyonel masrafları varken, bir ötekinin daha düşük olabiliyor.
Ürünler ne vakit ucuzlayacak
Bakan net bir tarih vermedi ve enflasyonla çabaya dikkati çekti:
– “Son periyotta emtia fiyatlarında yaşanan artışların ziraî mamüllerin maliyetleri arttırdığını gözlemliyoruz.
– Hükümetimizin enflasyonla aktif uğraş çalışmaları kararında enflasyonda gözlemlenecek olumlu gelişimin perakende fiyatlarına da yansımasını bekliyoruz.”
Hürriyet’ten Hande Fırat’a açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, arz ve talep istikrarıyla uyuşmayan ve hür rekabete muhalif olan fiyat hareketlerini yakından takip ettiklerini söylemiş oldu.
Gerekli düzenleme ve teknik konularda çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Muş şunları söylemiş oldu:
– “Amacımız bilhassa ulusal seviyede faaliyet gösteren zincir marketlerin fiyatlarını tüketiciler açısından daha şeffaf ve izlenebilir hale getirmektir.
– Tüm besin mamüllerinin anlık takibini yapacak yeni bir sistemi geliştiriyoruz.
– Fahiş fiyat artışları konusunda hükümetimizce alınabilecek en sert önlemleri almaktayız.
– Vatandaşımızın en değerli gereksinimi olan temel besinde haksız ve fahiş fiyat artışlarına asla müsaade etmeyiz. Burada en ağır yaptırımları uygulayacağımızın bilhassa bilinmesini isterim.”
‘Spekülasyonla kamuoyunu yanıltmaya çalışanlar var’
81 vilayette kontrollerin sürdüğüne dikkati çeken Muş, amaçlarının tüketicinin mağduriyetini gidermek, piyasanın sağlıklı işlemesini sağlamak ve hem de tüm aktörleri korumak olarak deklare etti. Birtakım bireylerin ise aldatıcı bilgilerle kamuoyunu yanlış yönlendirmeye çalıştığını söylemiş oldu:
– “Bakanlık olarak, toplumsal medya üzerinden bilhassa besin fiyatları ile ilgili yapılan spekülasyonlara karşı tez bir biçimde mevzuyu ele alıyoruz.
– Yazılanların bir kısmında haklılık hissesi olsa da bu yayınların sıklıkla niyetli ve vatandaşlarımızı yanıltmaya yönelik olduğunu görmekteyiz.
– Usulsüzlük olduğu bedellendirilen durumlarda ise mevzuyu Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti gündemine getirerek gerekli cezai süreçleri uyguluyoruz.”
‘Salçadaki bilgi kirliliği’
Tam da bu noktada Bakan Muş, toplumsal medya ve kimi televizyon kanallarında gündeme gelen domates salçası tartışması ile ilgili çarpıcı bir örnek verdi. Gerçekte olanlara dikkati çeken Muş şunları söylemiş oldu:
– “Bir marketin birebir marka 700 gram domates salçasını 67 TL’ye satarken, bir öbür marketin 88 ve 114 TL’ye sattığı üzere kamuoyunda infial yaratacak ölçüde fiyat farklarının olduğu izlenimi yaratıldı.
– Birimlerimizden mevzuyu araştırmalarını istediğimde gündeme gelen sayılarla fiili gerçek sayıların birbiriyle ilgisinin olmadığını anladık.
– Hatta 700 gram değil, 830 gram olan salçanın ortalama satış fiyatının 44 TL olduğunu tespit ettik.
– Yani ekrana çıkan kişi münferit bir olayı güya genele şamilmiş üzere yansıtmış. Bilhassa market meblağları konusunda toplumsal medyada büyük bir bilgi kirliliği mevcut. Vatandaşlarımızdan bu bilgi kirliliğine prestij etmemelerini istiyoruz.”
‘Her işletmenin birebir fiyatla eser satması gerçekçi değil’
Serbest piyasa şartlarında eserler için farklı fiyatların ortaya çıkabileceğini söyleyen Bakan Muş, “İşletmelerin büyüklüğü, verimlilik ve maliyetlerin farklılaşması niçiniyle her işletmenin tıpkı fiyatla eser satması gerçekçi olmayacaktır. Buna rağmen, gündeme gelen salça konusunda olduğu üzere akla muhalif fiyat farklılıklarının da olması beklenmemektedir” dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
– “Her kesimde olduğu üzere perakende kesiminde de firmaların bir arada fiyat belirlemesi üzere bir tezde bulunulması yahut tespit yapılması halinde tüm gelişmiş ülkelerde olduğu üzere Rekabet Kurumu devreye girebiliyor ve girmekte.
Aynı markadaki eser farklı marketlerde niye farklı fiyatta
En hayli sorulan soru bu… Ben makarnadan örnek verdim. Bakan açık açık karşılık verdi:
– “Esas prestijiyle bir eserin fiyatı, hür piyasa şartlarında oluşan arz talep istikrarıyla oluşuyor.
– fiyatları etkileyen ögelerin en kıymetlisi doğal olarak arz-talep münasebeti.
– Bu sistemde kamu olarak bize düşen nazaranv; haksız rekabet, tekelci eğilimler, fahiş fiyat ve stokçuluk üzere piyasa istikrarını bozucu ve meblağları arttırıcı kimi yan ögelerin engellenmesi için çalışmak.
– Makarna meselai verdiğiniz için söylemek istiyorum. Birebir marka ve gramajda bir eserin her yerde birebir fiyata satılmasını beklemek özgür piyasa koşullarında hem mümkün değil tıpkı vakitte fiyatları tek tipleştirmek rekabeti ortadan kaldırır.
– 1 kilogram makarnanın zorlamayla A’dan Z’ye her yerde tıpkı fiyattan satıldığını var iseyalım. Tahminen vatandaş için faydalı üzere görünse de bu durum eserin daha düşük bir fiyattan satılmasının önüne geçecektir. Aslında, farklı marketlerden daha ucuza alabileceği bir eser için daha fazla ödemek zorunda kalır.
– Bu eser için her işletme farklı maliyete katlanmakta. örneğin, bir tanesi eseri daha ucuza tedarik ederken bir tanesi değerliye tedarik ediyor olabilir. İlaveten, birisinin yüksek kira, depolama, nakliye ve operasyonel masrafları varken, bir ötekinin daha düşük olabiliyor.
Ürünler ne vakit ucuzlayacak
Bakan net bir tarih vermedi ve enflasyonla çabaya dikkati çekti:
– “Son periyotta emtia fiyatlarında yaşanan artışların ziraî mamüllerin maliyetleri arttırdığını gözlemliyoruz.
– Hükümetimizin enflasyonla aktif uğraş çalışmaları kararında enflasyonda gözlemlenecek olumlu gelişimin perakende fiyatlarına da yansımasını bekliyoruz.”