Vitra
New member
İktidarın kendi düşüşüne taktığı boş isimler Hoca eşeğini koştururken düşmüş; kendisini alaya alanlara, “Ben aslına bakarsanız inecektim” demiş.
Erdoğan iktidarının kendisiyle bir arada ekonomiyi de düşürdüğü hallere taktığı türlü isimler işte bu Hoca fıkrasını anımsatıyor.
TL’deki rekor bedel kaybı…
Enflasyonda rekor artış…
Hayat pahalılığı altında ezilen halk.
İktidarın Türkiye’yi düşürdüğü hal bu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve saraydaki günlerini bir arada geçirdiği mutat mesai arkadaşları, bir ortaya gelip bakıyorlar niye oldukları bu berbat hale…
Ve halk, kendisine çektirdikleri ızdırabın bir kerameti var zannederek avunsun diye bu içler acısı hale çeşitli isimler konduruyorlar.
Bunlardan biri, “Yeni Ekonomik Model”.
Kısa ismiyle “YEM”.
Ne kadar manidar bir kısaltma, değil mi?
Yersek, YEM’in yeni olduğuna inanacağız.
Yeni olan rekor enflasyon, TL’nin rekor kıymet kaybı, rekor pahalılık lakin YEM değil.
Kendileri söylüyor; YEM’in tanımı “düşük faiz temelli” olmasıymış.
YEM’den kastedilen, faizi enflasyon oranının altına indirerek para musluklarını açmak, ucuz paranın tesiriyle piyasayı canlandırmak.
YEM’in gibisi, Erdoğan’ın damadı ve eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak periyodunda, şimdiki üzere isim falan da konulmadan kısa bir süre icra edilmişti… 2020’nin yazında, haziran ve eylül ayları içinde. bu biçimde da faizler eksiye düşürülmüş, bunun kararında dolar kurunun fırlaması ise Merkez Bankası’nın stratejik döviz rezervleri satılarak önlenmişti. Türkiye’nin 128 milyar doları, kuru birkaç aylığına 6.80 bandında tutmak için çarçur edildi.
“Düşük faiz düşük dolar” temelli o “YEM”in feci kararı, “Merkez Bankası’nın kasasında sıfır dolar” oldu.
Merkez Bankası’nın satacak doları kalmayınca dolar kuru Ağustos 2020’de üst yanlışsız kırıldı, 7’yi aştı, 7,40’lara tırmandı. daha sonrası malum, faizler dördüncü çeyrekten itibaren resmi enflasyon oranının birkaç puan üzerine çıkarıldı ve kur nispeten dizginlendi.
2020’deki “YEM”in miadı rezervde yakılacak dolar kalmayınca dolmuştu.
Şimdiki YEM’in miadı da iktisadın günün sonunda resesyona girmesiyle dolacak.
Bir iktisat eksi 10-15 gerçek faizle sürdürülebilir mi, enflasyon-faiz makası bugünkü üzere açıldıkça kur baskısı hafifçeletilebilir mi? Bu natürel ki mümkün olmayacak.
Çok geçmeden mevcut YEM rafa kaldırılacak, “nas” unutulacak, faizler bir daha artırılacaktır.
Ayrıyeten, YEM’in bir de tanımını veriyorlar.
“Üretim, istihdam, ihracat eksenli yeni iktisat modeline geçiyoruz” diyorlarmış.
İtirafı ortasında barındıran bir cümle…
Demek ki bugüne kadar uygulaya geldikleri iktisat modeli üretim, istihdam, ihracat eksenli değilmiş.
Uygun güzel da itimadı ve yatırım iklimini tesis etmeden, hukuk garantisini sağlamadan, gerçek anayasal sisteme geçmeden, tarımda ve endüstride yapısal ıslahatları gerçekleştirmeden hangi üretim, hangi istihdam, hangi ihracat?
YEM de yetmiyor olmalı ki iktidar Türkiye’yi düşürdüğü hali bir de “Çin modeli” diye allayıp pulluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçenlerde,
Bu kelamlar karşısında en başta söylenmesi gereken, Çin’deki büyüme öyküsünün Türkiye ya da öbür bir ülke için model oluşturamayacağıdır.
Çin kendi kıssasını ihraç edemiyor, edemez. esasen bu biçimde bir argümanı da yok. Çin, Batı kökenli liberal iktisat ve demokrasi paradigmasının karşısına, kendi devlet kapitalizmini ve parti diktatörlüğünü global bir alternatif olarak çıkaramıyor. Bunların gerçek bir alıcısı yok.
Türkiye’yi ise bugün ortasından geçtiği ‘tam teşekküllü kriz’e Erdoğan ve AKP’sinin ahbap çavuş kapitalizmi, kumanda iktisadı ve “parti devleti”nde somutlaşan otoriterlik sürükledi. Bundan çıksa çıksa ibretlik bir “çöküş modeli” çıkar.
Erdoğan ve yakın mesai arkadaşları, Çin’in dünyanın üretim üssü haline gelmesini yalnızca ucuz işgücüne borçlu olduğu zannına kapılarak mevzuyu haddinden çok sıradane indirgiyorlar. Çin özgün bir ekonomik muvaffakiyet hikayesi ortaya koyabilmişse, bunun gerisinde Deng Şiaoping’in reformlarıyla başlayan 40 yıllık bir tarihî süreç var.
Öbür taraftan Türkiye’nin Çin’e nazaran pazara daha yakın ve ötürüsıyla avantajlı olduğu yanlışsız. Hatta Covid-19 pandemisi hem Çin’in global rolünün sorgulanmasına tıpkı vakitte buradaki bir ölçü üretimin alternatif ülkelere kaymasına yol açtı. Türkiye de bu alternatiflerden biri. Ayrıyeten Güney Çin Denizi kaynaklı jeopolitik gerginlik de Batı dünyasını yeni arayışlara sevk ediyor.
Ama Türkiye bugünkü hukuksuz hali ve izledikleri dış siyaset kararında tehdit algısı yaratmış yönetici aktörleriyle Çin’den kaçan yatırımlar için ne ölçüde inançlı bir adres oluşturabilir? Bu iktidar yüzünden bir tarihi fırsatı daha kaçırmak üzereyiz.
Uzun kelamın kısası, Çin’in hikayesi yerleşik yoksulluktan kendi biçiminde bir kalkınmaya uzanıyor, Erdoğan ve AKP iktidarının hikayesi ise sistemli makus idarenin kararında fakirleştirilen bir Türkiye’de bitecek.
Zira başarısızlıklarının siyasi bedelini ödemeyi sonuna kadar erteleyemezler. Yanlışları büyük ve tarihi. Telafisi yok.
2010’ların ortalarına kadar azalarak süren konjonktürel para bolluğunu ziraî üretim ve endüstrinin rekabetçi dönüşümü için harcamadı bu iktidar.
Kendi siyasi ve ekonomik rantını gözeterek bu parayı tüketime yönlendirdi.
Orta sınıflara has izafî refahın hazzını tatmış ve AKP’ye her şeydilk evvel bu niçinle oy vermiş bir kitleye dönüp, “Artık Çin modeline geçtik, üç kuruşa çalışacaksınız ve itiraz yok” diyebilir misiniz?
Haydi dediniz, ki diyorlar işte, bu kitleyi yoksulluğa razı edebilir misiniz?
İster erken olsun ister vaktinde yapılsın, birinci seçimde, tıpkı vakitte eski seçmeni, bu iktidardan “Çin modeli” saçmalıklarının hesabını soracaktır.
Bir de alışılmış Çin’deki “Çin modeli”nde seçim meçim yok.
Bizdeki nevzuhur Çincilerin ise ne seçim kurumunu ilga etmeye ne de bir daha sonraki seçimi kazanmaya güçleri yetecek.
Türkiye’deki makûs idareden kaynaklanan tam teşekküllü krizi çözmenin yegâne ön şartı, demokrasinin bütün kural ve kurumlarıyla, tam ve eksiksiz formda işletilmesidir.
Bunun da formülü sıradan: İktidar değişikliği.
Ve birinci fırsatta erken seçim.
Erdoğan iktidarının kendisiyle bir arada ekonomiyi de düşürdüğü hallere taktığı türlü isimler işte bu Hoca fıkrasını anımsatıyor.
TL’deki rekor bedel kaybı…
Enflasyonda rekor artış…
Hayat pahalılığı altında ezilen halk.
İktidarın Türkiye’yi düşürdüğü hal bu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve saraydaki günlerini bir arada geçirdiği mutat mesai arkadaşları, bir ortaya gelip bakıyorlar niye oldukları bu berbat hale…
Ve halk, kendisine çektirdikleri ızdırabın bir kerameti var zannederek avunsun diye bu içler acısı hale çeşitli isimler konduruyorlar.
Bunlardan biri, “Yeni Ekonomik Model”.
Kısa ismiyle “YEM”.
Ne kadar manidar bir kısaltma, değil mi?
Yersek, YEM’in yeni olduğuna inanacağız.
Yeni olan rekor enflasyon, TL’nin rekor kıymet kaybı, rekor pahalılık lakin YEM değil.
Kendileri söylüyor; YEM’in tanımı “düşük faiz temelli” olmasıymış.
YEM’den kastedilen, faizi enflasyon oranının altına indirerek para musluklarını açmak, ucuz paranın tesiriyle piyasayı canlandırmak.
YEM’in gibisi, Erdoğan’ın damadı ve eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak periyodunda, şimdiki üzere isim falan da konulmadan kısa bir süre icra edilmişti… 2020’nin yazında, haziran ve eylül ayları içinde. bu biçimde da faizler eksiye düşürülmüş, bunun kararında dolar kurunun fırlaması ise Merkez Bankası’nın stratejik döviz rezervleri satılarak önlenmişti. Türkiye’nin 128 milyar doları, kuru birkaç aylığına 6.80 bandında tutmak için çarçur edildi.
“Düşük faiz düşük dolar” temelli o “YEM”in feci kararı, “Merkez Bankası’nın kasasında sıfır dolar” oldu.
Merkez Bankası’nın satacak doları kalmayınca dolar kuru Ağustos 2020’de üst yanlışsız kırıldı, 7’yi aştı, 7,40’lara tırmandı. daha sonrası malum, faizler dördüncü çeyrekten itibaren resmi enflasyon oranının birkaç puan üzerine çıkarıldı ve kur nispeten dizginlendi.
2020’deki “YEM”in miadı rezervde yakılacak dolar kalmayınca dolmuştu.
Şimdiki YEM’in miadı da iktisadın günün sonunda resesyona girmesiyle dolacak.
Bir iktisat eksi 10-15 gerçek faizle sürdürülebilir mi, enflasyon-faiz makası bugünkü üzere açıldıkça kur baskısı hafifçeletilebilir mi? Bu natürel ki mümkün olmayacak.
Çok geçmeden mevcut YEM rafa kaldırılacak, “nas” unutulacak, faizler bir daha artırılacaktır.
Ayrıyeten, YEM’in bir de tanımını veriyorlar.
“Üretim, istihdam, ihracat eksenli yeni iktisat modeline geçiyoruz” diyorlarmış.
İtirafı ortasında barındıran bir cümle…
Demek ki bugüne kadar uygulaya geldikleri iktisat modeli üretim, istihdam, ihracat eksenli değilmiş.
Uygun güzel da itimadı ve yatırım iklimini tesis etmeden, hukuk garantisini sağlamadan, gerçek anayasal sisteme geçmeden, tarımda ve endüstride yapısal ıslahatları gerçekleştirmeden hangi üretim, hangi istihdam, hangi ihracat?
YEM de yetmiyor olmalı ki iktidar Türkiye’yi düşürdüğü hali bir de “Çin modeli” diye allayıp pulluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçenlerde,
Bu kelamlar karşısında en başta söylenmesi gereken, Çin’deki büyüme öyküsünün Türkiye ya da öbür bir ülke için model oluşturamayacağıdır.
Çin kendi kıssasını ihraç edemiyor, edemez. esasen bu biçimde bir argümanı da yok. Çin, Batı kökenli liberal iktisat ve demokrasi paradigmasının karşısına, kendi devlet kapitalizmini ve parti diktatörlüğünü global bir alternatif olarak çıkaramıyor. Bunların gerçek bir alıcısı yok.
Türkiye’yi ise bugün ortasından geçtiği ‘tam teşekküllü kriz’e Erdoğan ve AKP’sinin ahbap çavuş kapitalizmi, kumanda iktisadı ve “parti devleti”nde somutlaşan otoriterlik sürükledi. Bundan çıksa çıksa ibretlik bir “çöküş modeli” çıkar.
Erdoğan ve yakın mesai arkadaşları, Çin’in dünyanın üretim üssü haline gelmesini yalnızca ucuz işgücüne borçlu olduğu zannına kapılarak mevzuyu haddinden çok sıradane indirgiyorlar. Çin özgün bir ekonomik muvaffakiyet hikayesi ortaya koyabilmişse, bunun gerisinde Deng Şiaoping’in reformlarıyla başlayan 40 yıllık bir tarihî süreç var.
Öbür taraftan Türkiye’nin Çin’e nazaran pazara daha yakın ve ötürüsıyla avantajlı olduğu yanlışsız. Hatta Covid-19 pandemisi hem Çin’in global rolünün sorgulanmasına tıpkı vakitte buradaki bir ölçü üretimin alternatif ülkelere kaymasına yol açtı. Türkiye de bu alternatiflerden biri. Ayrıyeten Güney Çin Denizi kaynaklı jeopolitik gerginlik de Batı dünyasını yeni arayışlara sevk ediyor.
Ama Türkiye bugünkü hukuksuz hali ve izledikleri dış siyaset kararında tehdit algısı yaratmış yönetici aktörleriyle Çin’den kaçan yatırımlar için ne ölçüde inançlı bir adres oluşturabilir? Bu iktidar yüzünden bir tarihi fırsatı daha kaçırmak üzereyiz.
Uzun kelamın kısası, Çin’in hikayesi yerleşik yoksulluktan kendi biçiminde bir kalkınmaya uzanıyor, Erdoğan ve AKP iktidarının hikayesi ise sistemli makus idarenin kararında fakirleştirilen bir Türkiye’de bitecek.
Zira başarısızlıklarının siyasi bedelini ödemeyi sonuna kadar erteleyemezler. Yanlışları büyük ve tarihi. Telafisi yok.
2010’ların ortalarına kadar azalarak süren konjonktürel para bolluğunu ziraî üretim ve endüstrinin rekabetçi dönüşümü için harcamadı bu iktidar.
Kendi siyasi ve ekonomik rantını gözeterek bu parayı tüketime yönlendirdi.
Orta sınıflara has izafî refahın hazzını tatmış ve AKP’ye her şeydilk evvel bu niçinle oy vermiş bir kitleye dönüp, “Artık Çin modeline geçtik, üç kuruşa çalışacaksınız ve itiraz yok” diyebilir misiniz?
Haydi dediniz, ki diyorlar işte, bu kitleyi yoksulluğa razı edebilir misiniz?
İster erken olsun ister vaktinde yapılsın, birinci seçimde, tıpkı vakitte eski seçmeni, bu iktidardan “Çin modeli” saçmalıklarının hesabını soracaktır.
Bir de alışılmış Çin’deki “Çin modeli”nde seçim meçim yok.
Bizdeki nevzuhur Çincilerin ise ne seçim kurumunu ilga etmeye ne de bir daha sonraki seçimi kazanmaya güçleri yetecek.
Türkiye’deki makûs idareden kaynaklanan tam teşekküllü krizi çözmenin yegâne ön şartı, demokrasinin bütün kural ve kurumlarıyla, tam ve eksiksiz formda işletilmesidir.
Bunun da formülü sıradan: İktidar değişikliği.
Ve birinci fırsatta erken seçim.