Vitra
New member
HDP’nin CHP’nin çizdiği çerçeveye ahengi Eş liderler Mithat Sancar ve Pervin Buldan, HDP’nin tavır evrakını deklare ettilar.
Tavır dokümanında, CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafınca çizilen çerçeve ortasında kalmaya itina gösterildiği anlaşılıyor.
Kılıçdaroğlu’nun “zemin parlamentodur, muhatap HDP’dir, İmralı ve Kandil muhatabımız değildir” biçiminde belirlediği hudutlara uyulduğu gözleniyor.
HDP, tahlil yerinin Meclis, muhatabın HDP olduğunu vurguluyor ve metinde İmralı ve Kandil’e atıf yapmıyor.
Bunun manası Millet İttifakı’nın CHP kanadı ile HDP içinde ortak bir tabanın oluştuğudur.
Bu taban, HDP’nin başka bir cumhurbaşkanı adayı göstermemesine, kurumsal olarak haricinde kalacağı Millet İttifakı’nın adayını desteklemesine dayanak olacaktır.
11 başlık altında açıklanan; kuvvetli Demokrasi, Tarafsız ve Bağımsız Yargı, Kayyım Rejimi Değil Halk İradesi, Kürt Meselesinde Demokratik Tahlil, Barışçı Dış Siyaset, Bayana Özgürlük ve Eşitlik, İktisatta Adalet, Kamu İdaresinde Liyakat, Tabiata Hürmet, Gençler İçin Özgür Hayat, Demokratik Anayasa unsurları CHP’nin 2. Yüzyıla Davet evrakıyla uyumludur.
Tıpkı biçimde, 5 Ekim’de, 6 parti genel lider yardımcısının yapacağı görüşmede belirlenecek prensiplerle de çatışma için olmayacağı söylenebilir.
Millet İttifakı’nın ikinci büyük bileşeni GÜZEL Parti’nin de “Kürt Sıkıntısının Demokratik Çözümü” hususu hariç öteki unsurlarda itiraz edeceği bir unsur yoktur.
DÜZGÜN Parti açısından sıkıntılı olan “Kürt sorunu” sözüdür. Kılıçdaroğlu ve başka CHP sözcüleri “Kürt sorunu” tabirini kullanırken, GÜZEL Parti bu tanımlamayı kullanmıyor. YETERLİ Parti, “Kürt sorunu” sözü yerine, “toplumun biroldukca kısmı üzere Kürtlerin de sorunu olduğu” tabirini kullanıyor. Genel Lider Yardımcısı Musavat Dervişoğlu, “Kürt sorunu yerine Kürtlerin sorunları” tanımlamasının daha yanlışsız olduğunu televizyonlarda birkaç sefer deklare etti.
Buradaki farklılık “Kürt sorunu” diyerek tek bir etnik kümenin sorunu varmış üzere yaklaşmak yerine, personellerin, çiftçilerin, emeklilerin, Alevilerin problemleri olduğu üzere Kürtlerin de birtakım sıkıntıları olduğu yaklaşımından kaynaklanıyor.
Bu farklılık haricinde ÂLÂ Parti de bütün meselelerin tahlil yerinin Meclis ve HDP’nin hukuk karşısında yasal olduğunu düşünüyor.
Bu durumda ÂLÂ Parti ile CHP içinde bir sorun olur mu? CHP’nin HDP ile süreç ortasındaki teması Millet İttifakı ortasında sorun oluşturur mu?
Anlaşıyor ki CHP, HDP ile temasları Millet İttifakı’nın kurumsal çalışmalarının haricinde tutacak. DÜZGÜN Parti de CHP ismine yürütülecek bu temasları sorun yapmayacak.
HDP’nin deklare ettiğı tavır evrakı DEVA ve Gelecek partileri açısından da bir sorun oluşturmuyor. Her iki parti de “Kürt sorununu” söylem eden, çözülmesi gerektiğini savunan bir telaffuz kullanıyorlar. Hatta Gelecek Partisi Kürtçe’nin de eğitim lisanı olmasını destekliyor.
HDP’nin tavır evrakını kaleme alırken İmralı ve Kandil’e atıf yapmaması, Kılıçdaroğlu’nun çizdiği çerçeveye uyması Cumhur İttifakı haricindeki partilerin demokrasi ortak paydasında bir arada hareket etmelerini kolaylaştırıcı bir ortam yaratmış durumda.
Muhalefet partileri içinde oluşan iştirakin öncelikli amaçlarının; kuvvetli cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin değiştirilmesi, parlamenter sisteme geçiş ve demokrasinin inşası olduğu söylenebilir.
SORUN VE TAHLİLİ
“Kürt sorunu” olarak tabir edilen sorunun ne olduğu ve nasıl çözüleceği konusu milletlerarası istikameti de olan hayli boyutlu bir sorun.
“Kürt sorunu”ndan HDP’nin ne anladığı, CHP’nin ne anladığı, başka muhalefet partilerinin ne anladığı değerli. Olağan tahlil teklifleri de. Bu niçinle bu sorunun seçimlerde iktidarın değişmesiyle bir anda çözülecek bir sorun olmadığı da fazlaca açık.
Kılıçdaroğlu’nun, HDP’nin muhatap olduğunu, İmralı ve Kandil’in ise muhatapları olmadığını açıklamasının yanı sıra çizdiği bir çerçeve daha var; üniter yapı ve anayasanın birinci dört unsuru. Kılıçdaroğlu, tahlilin bu çerçeve ortasında olması gerektiğine bilhassa dikkati çekti.
Bu hudutlar, terör örgütü PKK’nın ve onu siyaset alanında temsil eden partilerin “demokratik uygarlık, demokratik cumhuriyet” olarak dillendirdikleri, temel olarak “iki milletli federasyon” yapılanmasını önbakılırsan yaklaşımını kapsamıyor, reddediyor. Öcalan ve PKK’nın KCK Sözleşmesi’nde de öngördüğü Bağımsız Kürt Devleti yaklaşımına da kuşkusuz geçit vermiyor.
Evvelki devirlerde, bilhassa Avrupa Birliği (AB) ile ahenk süreçlerinde idamın kaldırılması, Kürtçe yayınların ve propagandanın özgür bırakılması, anadilin öğrenilmesi için kurslar açılması ve nihayet TRT’nin bir kanalının Kürtçe kanal olarak yapılandırılması, HDP’dilk evvelki partilerin taleplerinin büyük ölçüde karşılandığı bir devir oldu.
Bugün itibariyle HDP kanadının gündemde tuttuğu talepler ise “Kürtçe’nin eğitim lisanı olması, lokal idarelere kuvvetli idari ve mali özerklik sağlanması, milletlerarası lokal idare kuruluşlarına katılabilme, diğer devletlerin mahallî idareleriyle kurumsal iştirakler oluşturabilme ve anayasada Kürtler için bir statü oluşturulması” halinde sıralanabilir.
Lakin HDP bugünkü şartlarda cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini değiştirmeyi, parlamenter sisteme geçilmesini, bağımsız yargı oluşturulmasını önceliyor. Öteki taleplerini ise daha sonraya bırakıyor.
Lokal idarelerin güçlendirilmesi, yetkilerinin ve mali imkanlarının artırılması ise CHP’nin en sıcak baktığı ve 2. Yüzyıla Davet Belgesi’nde yer verdiği vaatlerden biri. Bu niçinle, bu alanda, oluşacak yeni iktidarla ortak çalışma yeri kurulabilir.
Buna rağmen Kürtçe’nin resmi eğitim lisanı olması, tam idari özerklik, anayasada statü mevzuları ise CHP’nin de karşı duracağı hususlardır.
Başka taraftan HDP’den de bu süreçte, PKK’nın hakimiyetini kıracak hatta ona silah bıraktıracak derecede siyasal üstünlük sağlaması, teröre karşı kesin bir duruş sergilemesi, ayrılıkçı talepleri gündemden çıkarması, üniter yapı, toprak bütünlüğü, ulusal birlik konusundaki kuşkuları gidermesi tarafında beklenti oluşacaktır.
Tavır dokümanında, CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafınca çizilen çerçeve ortasında kalmaya itina gösterildiği anlaşılıyor.
Kılıçdaroğlu’nun “zemin parlamentodur, muhatap HDP’dir, İmralı ve Kandil muhatabımız değildir” biçiminde belirlediği hudutlara uyulduğu gözleniyor.
HDP, tahlil yerinin Meclis, muhatabın HDP olduğunu vurguluyor ve metinde İmralı ve Kandil’e atıf yapmıyor.
Bunun manası Millet İttifakı’nın CHP kanadı ile HDP içinde ortak bir tabanın oluştuğudur.
Bu taban, HDP’nin başka bir cumhurbaşkanı adayı göstermemesine, kurumsal olarak haricinde kalacağı Millet İttifakı’nın adayını desteklemesine dayanak olacaktır.
11 başlık altında açıklanan; kuvvetli Demokrasi, Tarafsız ve Bağımsız Yargı, Kayyım Rejimi Değil Halk İradesi, Kürt Meselesinde Demokratik Tahlil, Barışçı Dış Siyaset, Bayana Özgürlük ve Eşitlik, İktisatta Adalet, Kamu İdaresinde Liyakat, Tabiata Hürmet, Gençler İçin Özgür Hayat, Demokratik Anayasa unsurları CHP’nin 2. Yüzyıla Davet evrakıyla uyumludur.
Tıpkı biçimde, 5 Ekim’de, 6 parti genel lider yardımcısının yapacağı görüşmede belirlenecek prensiplerle de çatışma için olmayacağı söylenebilir.
Millet İttifakı’nın ikinci büyük bileşeni GÜZEL Parti’nin de “Kürt Sıkıntısının Demokratik Çözümü” hususu hariç öteki unsurlarda itiraz edeceği bir unsur yoktur.
DÜZGÜN Parti açısından sıkıntılı olan “Kürt sorunu” sözüdür. Kılıçdaroğlu ve başka CHP sözcüleri “Kürt sorunu” tabirini kullanırken, GÜZEL Parti bu tanımlamayı kullanmıyor. YETERLİ Parti, “Kürt sorunu” sözü yerine, “toplumun biroldukca kısmı üzere Kürtlerin de sorunu olduğu” tabirini kullanıyor. Genel Lider Yardımcısı Musavat Dervişoğlu, “Kürt sorunu yerine Kürtlerin sorunları” tanımlamasının daha yanlışsız olduğunu televizyonlarda birkaç sefer deklare etti.
Buradaki farklılık “Kürt sorunu” diyerek tek bir etnik kümenin sorunu varmış üzere yaklaşmak yerine, personellerin, çiftçilerin, emeklilerin, Alevilerin problemleri olduğu üzere Kürtlerin de birtakım sıkıntıları olduğu yaklaşımından kaynaklanıyor.
Bu farklılık haricinde ÂLÂ Parti de bütün meselelerin tahlil yerinin Meclis ve HDP’nin hukuk karşısında yasal olduğunu düşünüyor.
Bu durumda ÂLÂ Parti ile CHP içinde bir sorun olur mu? CHP’nin HDP ile süreç ortasındaki teması Millet İttifakı ortasında sorun oluşturur mu?
Anlaşıyor ki CHP, HDP ile temasları Millet İttifakı’nın kurumsal çalışmalarının haricinde tutacak. DÜZGÜN Parti de CHP ismine yürütülecek bu temasları sorun yapmayacak.
HDP’nin deklare ettiğı tavır evrakı DEVA ve Gelecek partileri açısından da bir sorun oluşturmuyor. Her iki parti de “Kürt sorununu” söylem eden, çözülmesi gerektiğini savunan bir telaffuz kullanıyorlar. Hatta Gelecek Partisi Kürtçe’nin de eğitim lisanı olmasını destekliyor.
HDP’nin tavır evrakını kaleme alırken İmralı ve Kandil’e atıf yapmaması, Kılıçdaroğlu’nun çizdiği çerçeveye uyması Cumhur İttifakı haricindeki partilerin demokrasi ortak paydasında bir arada hareket etmelerini kolaylaştırıcı bir ortam yaratmış durumda.
Muhalefet partileri içinde oluşan iştirakin öncelikli amaçlarının; kuvvetli cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin değiştirilmesi, parlamenter sisteme geçiş ve demokrasinin inşası olduğu söylenebilir.
SORUN VE TAHLİLİ
“Kürt sorunu” olarak tabir edilen sorunun ne olduğu ve nasıl çözüleceği konusu milletlerarası istikameti de olan hayli boyutlu bir sorun.
“Kürt sorunu”ndan HDP’nin ne anladığı, CHP’nin ne anladığı, başka muhalefet partilerinin ne anladığı değerli. Olağan tahlil teklifleri de. Bu niçinle bu sorunun seçimlerde iktidarın değişmesiyle bir anda çözülecek bir sorun olmadığı da fazlaca açık.
Kılıçdaroğlu’nun, HDP’nin muhatap olduğunu, İmralı ve Kandil’in ise muhatapları olmadığını açıklamasının yanı sıra çizdiği bir çerçeve daha var; üniter yapı ve anayasanın birinci dört unsuru. Kılıçdaroğlu, tahlilin bu çerçeve ortasında olması gerektiğine bilhassa dikkati çekti.
Bu hudutlar, terör örgütü PKK’nın ve onu siyaset alanında temsil eden partilerin “demokratik uygarlık, demokratik cumhuriyet” olarak dillendirdikleri, temel olarak “iki milletli federasyon” yapılanmasını önbakılırsan yaklaşımını kapsamıyor, reddediyor. Öcalan ve PKK’nın KCK Sözleşmesi’nde de öngördüğü Bağımsız Kürt Devleti yaklaşımına da kuşkusuz geçit vermiyor.
Evvelki devirlerde, bilhassa Avrupa Birliği (AB) ile ahenk süreçlerinde idamın kaldırılması, Kürtçe yayınların ve propagandanın özgür bırakılması, anadilin öğrenilmesi için kurslar açılması ve nihayet TRT’nin bir kanalının Kürtçe kanal olarak yapılandırılması, HDP’dilk evvelki partilerin taleplerinin büyük ölçüde karşılandığı bir devir oldu.
Bugün itibariyle HDP kanadının gündemde tuttuğu talepler ise “Kürtçe’nin eğitim lisanı olması, lokal idarelere kuvvetli idari ve mali özerklik sağlanması, milletlerarası lokal idare kuruluşlarına katılabilme, diğer devletlerin mahallî idareleriyle kurumsal iştirakler oluşturabilme ve anayasada Kürtler için bir statü oluşturulması” halinde sıralanabilir.
Lakin HDP bugünkü şartlarda cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini değiştirmeyi, parlamenter sisteme geçilmesini, bağımsız yargı oluşturulmasını önceliyor. Öteki taleplerini ise daha sonraya bırakıyor.
Lokal idarelerin güçlendirilmesi, yetkilerinin ve mali imkanlarının artırılması ise CHP’nin en sıcak baktığı ve 2. Yüzyıla Davet Belgesi’nde yer verdiği vaatlerden biri. Bu niçinle, bu alanda, oluşacak yeni iktidarla ortak çalışma yeri kurulabilir.
Buna rağmen Kürtçe’nin resmi eğitim lisanı olması, tam idari özerklik, anayasada statü mevzuları ise CHP’nin de karşı duracağı hususlardır.
Başka taraftan HDP’den de bu süreçte, PKK’nın hakimiyetini kıracak hatta ona silah bıraktıracak derecede siyasal üstünlük sağlaması, teröre karşı kesin bir duruş sergilemesi, ayrılıkçı talepleri gündemden çıkarması, üniter yapı, toprak bütünlüğü, ulusal birlik konusundaki kuşkuları gidermesi tarafında beklenti oluşacaktır.