Smug
Active member
Global güç krizinin konuşulduğu bugünlerde petrol fiyatlarının son bir yılda yüzde 123, yılbaşından bu yana ise yüzde 64 artması ve üst hakikat ivme kazanması, piyasalarda tedirginlik oluşturuyor. Doğalgazdaki yüksek fiyat ve elektrik maliyetleri niçiniyle gazdan petrole geçişlerin de yaşanması, petrole olan talebi daha da artırdı. Bu bakımdan, Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin oluşturduğu OPEC+ kümesinin, 4 Kasım’da gerçekleştireceği toplantı kritik hale geldi. Petrol ithalatçısı ülkelerin OPEC+ kümesinden talebi, artık 2020 yılındaki üretim kısıntısı mutabakatlarının üzerinde bir üretim artışına gitmeleri. Yani günlük petrol üretiminde 400 bin varillik bir üretim artışı kâfi görülmüyor. OPEC’e üretimi artırma talebi konusunda son devirde bilhassa Japonya ve Hindistan’ın yaptığı çıkışlar da dikkat çekti.
100 DOLAR MÜMKÜN
Petrol fiyatlarındaki yükselişi İstanbul Ticaret’e pahalandıran The London Energy Club Lideri Mehmet Öğütçü, şöyleki konuştu: “Petrol fiyatları son bir yılda 40 dolardan 86 dolara fırladı. Yüzde 100’ün üzerinde bir artış var. Bu artışın en değerli sebepleri, birincisi arzda yaşanan daralma, ikincisi Covid-19 salgını sebebiyle daralan talebin canlanmaya başlaması. Canlanma bilhassa ABD, Çin ve Hindistan’da yaşanıyor. Öteki taraftan bir belirsizlik ortamı var; bu kış sert geçecek. O yüzden petrol meblağları yükselmiş durumda. Alışılmış bu ortada petrol tacirlerinin yarattığı spekülatif niçinler de var. Bunların hepsini bir ortada düşündüğümüzde önümüzdeki devirde petrol meblağlarının Goldman Sachs’ın yılsonu için öngörmüş olduğu 90 doların da üzerine çıkacağı düşünülüyor. Yılsonu petrolün varil fiyatı 100 doları bulabilir.”
STOKLARDA SORUN VAR
Ülkelerin stoklarında gereğince petrol olmadığını belirten Öğütçü, Milletlerarası Güç Ajansı üyelerinin Türkiye de dahil en az 3 aylık stok bulundurma mecburiyeti olduğunu hatırlattı. Fakat ülkelerin stok konusunda da kahır yaşamaya başladığını söyleyen Öğütçü, şu bilgiyi verdi: “Ülkeler stoklarından çekiyorlar. O panik havası içerisinde Çin, Hindistan, Japonya ve Tayvan üzere petrol ithalatına göbeğinden bağlı ülkeler stoklarından daha epey çekiyor. Burada OPEC’in arzı yani üretimi kısıtlama kararları da var. Talebe karşı fiyatı muhafaza kararlılıkları devam ediyor. OPEC bunu tek başına yapmıyor, OPEC’in haricindeki ana üreticiler Rusya ve Rusya’nın öncülük ettiği Orta Asya ülkeleri de dahil olarak yani OPEC+ kümesi olarak yapıyorlar. ABD ise dünyanın en büyük petrol üreticisi olarak piyasadaki bu durumdan yararlanıyor üzere gözüküyor.”
GEÇİŞ SÜRECİ SANCILI
Doğalgaz arzında yaşanan eksikliğin global güç krizini tetiklediğine dikkat çeken Mehmet Öğütçü, şunları söylemiş oldu: “Petrolde son bir yılda yüzde 100’ü aşan fiyatlar üzere kömürde de emsal bir durum var. Ayrıyeten demir-çelik, bakır, alüminyum üzere meta meblağlarında da kıymetli artışlara yol açtı. Bir anda global enflasyonu körükledi. Petrol talebi artarken Suudi Arabistan yedek kapasitesi ile epey kritik kıymeti olan bir ülke. Öteki bir ülkede o denli bir yedek kapasite yok. Şunu da unutmamak lazım, doğalgaz eksikliği niçiniyle petrole geçişler başladı. Yani kömüre dönmektense petrole, dizele dönmek biroldukça ülkeye daha cazip geliyor. Bu sebeple doğalgazda yaşanan kriz petrol talebini de etkiliyor, global güç krizini de tetikliyor. Fosil yakıtlardan daha yeşil bir güce geçiş süreci ne yazık ki sanıldığı kadar yumuşak olmayacak. çok sancılı bir devir içerisindeyiz. Benim varsayımım, nisan-mayıs ayına kadar bu çetin kış şartları ve dramatik güç krizleri devam edecek. çabucak sonrasında krizin rölatif bir sakinliğe girmesini bekliyorum.”
TÜRKİYE NE YAPACAK?
Petrol fiyatlarındaki artışın Türkiye’ye tesirleri konusunda ise The London Energy Club Lideri Mehmet Öğütçü, şu değerlendirmelerde bulundu: “Türkiye üzere petrolde yüzde 93 dışa bağımlı ithalatçı ülkeler piyasadaki bu şartlarda adeta kalbinden vuruluyor. aslına bakarsanız ödemeler istikrarı konusu ve dış ticarette bir cari açık sorunu var. İktisat kırılgan bir yapıda. Petrolün maliyetlerinin bu biçimdesine yükselmesi karşısında yönetim ya bunu iç piyasaya yansıtmak zorunda ama bunun oluşturacağı toplumsal tansiyonlar de var. Ya da petrolden aldığı vergiyi azaltmak suretiyle fiyat istikrarını sağlamak durumunda. Hazinenin durumunu da göz önünde bulundurunca elde epey fazla seçenek yok üzere gözüküyor.”
PETROL ARAMA ÇALIŞMALARINI HIZLANDIRALIM
Elektrikli otomotive dönüşüm sürecinde izlenecek siyaset konusunda ise Öğütçü, şu tekliflerde bulundu: “Elektrikli araçlar 2035 yılından itibaren daha yaygın hale gelecek. Petrolün yüzde 80’i ulaşım kesiminde kullanılıyor. Elektrikli araçlara geçilmesiyle bir arada petrole olan talebin doruğa ulaştıktan daha sonra 2040’dan itibaren yavaş yavaş düşmesi bekleniyor. Talebin azalması, arzın birebir kalması yahut arzın da çoğalması niçiniyle petrolde uzun vadede fiyatların fazla yüksek olmayacağını öngörüyoruz. Türkiye’nin de hesabını kitabını buna bakılırsa yapması gerekiyor. Petrole talep Türkiye’de azalmayacak; zira elektrikli araçlara bu kadar süratli geçmeyeceğiz. Ayrıyeten petrol yalnızca ulaşımda değil öteki alanlarda da kullanılıyor. Petrokimyada da yaygın bir kullanım var. Bu sebeple Türkiye’nin hem kendi sonları ortasındaki petrol arama çalışmalarını hızlandırması birebir vakitte elverişli fiyatlarla petrol üreticisi ülkelerde ortak yatırımlara gitmesi ikmal güvenliği bakımından da değer taşıyor.”
100 DOLAR MÜMKÜN
Petrol fiyatlarındaki yükselişi İstanbul Ticaret’e pahalandıran The London Energy Club Lideri Mehmet Öğütçü, şöyleki konuştu: “Petrol fiyatları son bir yılda 40 dolardan 86 dolara fırladı. Yüzde 100’ün üzerinde bir artış var. Bu artışın en değerli sebepleri, birincisi arzda yaşanan daralma, ikincisi Covid-19 salgını sebebiyle daralan talebin canlanmaya başlaması. Canlanma bilhassa ABD, Çin ve Hindistan’da yaşanıyor. Öteki taraftan bir belirsizlik ortamı var; bu kış sert geçecek. O yüzden petrol meblağları yükselmiş durumda. Alışılmış bu ortada petrol tacirlerinin yarattığı spekülatif niçinler de var. Bunların hepsini bir ortada düşündüğümüzde önümüzdeki devirde petrol meblağlarının Goldman Sachs’ın yılsonu için öngörmüş olduğu 90 doların da üzerine çıkacağı düşünülüyor. Yılsonu petrolün varil fiyatı 100 doları bulabilir.”
STOKLARDA SORUN VAR
Ülkelerin stoklarında gereğince petrol olmadığını belirten Öğütçü, Milletlerarası Güç Ajansı üyelerinin Türkiye de dahil en az 3 aylık stok bulundurma mecburiyeti olduğunu hatırlattı. Fakat ülkelerin stok konusunda da kahır yaşamaya başladığını söyleyen Öğütçü, şu bilgiyi verdi: “Ülkeler stoklarından çekiyorlar. O panik havası içerisinde Çin, Hindistan, Japonya ve Tayvan üzere petrol ithalatına göbeğinden bağlı ülkeler stoklarından daha epey çekiyor. Burada OPEC’in arzı yani üretimi kısıtlama kararları da var. Talebe karşı fiyatı muhafaza kararlılıkları devam ediyor. OPEC bunu tek başına yapmıyor, OPEC’in haricindeki ana üreticiler Rusya ve Rusya’nın öncülük ettiği Orta Asya ülkeleri de dahil olarak yani OPEC+ kümesi olarak yapıyorlar. ABD ise dünyanın en büyük petrol üreticisi olarak piyasadaki bu durumdan yararlanıyor üzere gözüküyor.”
GEÇİŞ SÜRECİ SANCILI
Doğalgaz arzında yaşanan eksikliğin global güç krizini tetiklediğine dikkat çeken Mehmet Öğütçü, şunları söylemiş oldu: “Petrolde son bir yılda yüzde 100’ü aşan fiyatlar üzere kömürde de emsal bir durum var. Ayrıyeten demir-çelik, bakır, alüminyum üzere meta meblağlarında da kıymetli artışlara yol açtı. Bir anda global enflasyonu körükledi. Petrol talebi artarken Suudi Arabistan yedek kapasitesi ile epey kritik kıymeti olan bir ülke. Öteki bir ülkede o denli bir yedek kapasite yok. Şunu da unutmamak lazım, doğalgaz eksikliği niçiniyle petrole geçişler başladı. Yani kömüre dönmektense petrole, dizele dönmek biroldukça ülkeye daha cazip geliyor. Bu sebeple doğalgazda yaşanan kriz petrol talebini de etkiliyor, global güç krizini de tetikliyor. Fosil yakıtlardan daha yeşil bir güce geçiş süreci ne yazık ki sanıldığı kadar yumuşak olmayacak. çok sancılı bir devir içerisindeyiz. Benim varsayımım, nisan-mayıs ayına kadar bu çetin kış şartları ve dramatik güç krizleri devam edecek. çabucak sonrasında krizin rölatif bir sakinliğe girmesini bekliyorum.”
TÜRKİYE NE YAPACAK?
Petrol fiyatlarındaki artışın Türkiye’ye tesirleri konusunda ise The London Energy Club Lideri Mehmet Öğütçü, şu değerlendirmelerde bulundu: “Türkiye üzere petrolde yüzde 93 dışa bağımlı ithalatçı ülkeler piyasadaki bu şartlarda adeta kalbinden vuruluyor. aslına bakarsanız ödemeler istikrarı konusu ve dış ticarette bir cari açık sorunu var. İktisat kırılgan bir yapıda. Petrolün maliyetlerinin bu biçimdesine yükselmesi karşısında yönetim ya bunu iç piyasaya yansıtmak zorunda ama bunun oluşturacağı toplumsal tansiyonlar de var. Ya da petrolden aldığı vergiyi azaltmak suretiyle fiyat istikrarını sağlamak durumunda. Hazinenin durumunu da göz önünde bulundurunca elde epey fazla seçenek yok üzere gözüküyor.”
PETROL ARAMA ÇALIŞMALARINI HIZLANDIRALIM
Elektrikli otomotive dönüşüm sürecinde izlenecek siyaset konusunda ise Öğütçü, şu tekliflerde bulundu: “Elektrikli araçlar 2035 yılından itibaren daha yaygın hale gelecek. Petrolün yüzde 80’i ulaşım kesiminde kullanılıyor. Elektrikli araçlara geçilmesiyle bir arada petrole olan talebin doruğa ulaştıktan daha sonra 2040’dan itibaren yavaş yavaş düşmesi bekleniyor. Talebin azalması, arzın birebir kalması yahut arzın da çoğalması niçiniyle petrolde uzun vadede fiyatların fazla yüksek olmayacağını öngörüyoruz. Türkiye’nin de hesabını kitabını buna bakılırsa yapması gerekiyor. Petrole talep Türkiye’de azalmayacak; zira elektrikli araçlara bu kadar süratli geçmeyeceğiz. Ayrıyeten petrol yalnızca ulaşımda değil öteki alanlarda da kullanılıyor. Petrokimyada da yaygın bir kullanım var. Bu sebeple Türkiye’nin hem kendi sonları ortasındaki petrol arama çalışmalarını hızlandırması birebir vakitte elverişli fiyatlarla petrol üreticisi ülkelerde ortak yatırımlara gitmesi ikmal güvenliği bakımından da değer taşıyor.”