Erkeklerdeki Sorunlar | gebelik dogum hamilelik yumurtlama gunu
Erkek ureme sistemideki en sk yasanan sorunlarn basnda; sperm say, hareket ve seklindeki problemlerden kaynaklanmaktadr. Anormal sperm uretimi ve fonksiyonu, sperm tasnmasnda anormallikler, erkegin sperm uretimini etkileyebilecek genel saglk problemleri, hayat tarz, beslenme sekli, toksinlere mesleki maruziyet temel sebepleri olusturmaktadr. Azalms sperm hareketi ve sekil anomalileri: Sperm duzgun sekliyle dolleyecegi yumurtaya hzla ve dogruca ulasmaldr. Eger spermin hareketi ve yaps/sekli bozuksa, dolleyecegi yumurtaya ulasamayabilir. Testiste sperm uretiminin olmamas: Azoospermi olarak adlandrlan bu durumda; 1) ya testiste sperm uretimi hic yoktur, ya da dsar ckamayacak kadar cok az ve bolgesel olarak olmaktadr, 2) testiste uretilen sperm dsar atlamamaktadr, sperm tasyc kanallarda bir tkanklk soz konusudur (obstruktif azoospermi). Dusuk Sperm Konsantrasyonu: Mililitrede 20 milyon ve daha fazla olan sperm says normal kabul edilmektedir. Mililitrede 10 milyonun altndaki degerler cogu zaman spontan gebelik gelisiminin azalmas ile birlikte izlenmektedir.
Varikosel: Sperm uretimi 35.5 o C scaklkta optimum olabilmektedir. Bu scaklgn devamllgn ve sabit duzeyde tutulmasn testislerin yerlestigi torbann altnda yer alan toplardamarlar saglamaktadr. Eger bu toplardamarlar ileri derecede genislerse once testis cevresindeki scaklk kontrolu bozulur, ileri donemlerde agr da izlenebilir. bknz.: varikosel Inmemis Testis : Ana rahmindeki gelisim esnasnda bobreklerin alt ucunda yer alan testisler, ilerleyen gebelik haftalarnda onlerine karn zarn da alarak karn on duvarndan torbalara inerler; dogumda testisler torbalara inmis olmaldr. Bu inis herhangi bir bolgede duraklarsa sperm uretimi normalden fazla scaklk nedeni ile hafiften cok ciddi duzeylere varncaya dek bozulabilir.
Testosteron Noksanlg: Sperm uretimini kontrol eden hipotalamus ve hipofiz gibi beyin merkezlerindeki azalms ya da kaybolmus fonksiyon testiste sperm uretimini azaltabilir, durma noktasna getirebilir. Klinefelter Sendromu : Erkekte normalde olmas gereken bir X ve bir Y kromozomu yerine 2 X ve bir Y kromozomunun olmas ile karakterize bu sendromda testislerin anormal gelisimi nedeni ile sperm uretimi ya cok azalmstr ya da hic yoktur. Testisin gelisimindeki anormallikler nedeni ile testosteron (erkeklik hormonu) uretimi de azalms olabilir. Enfeksiyonlar: Enfeksiyon sperm hareketini gecici olarak olumsuz etkileyebilir. Klamidya ve Gonore gibi cinsel yolla bulasan hastalklarn sk tekrar ya da tedavisiz kalmas erkek infertilitesinin onemli nedenlerinden biridir. Bu enfeksiyonlar testiste ve bosaltc kanallarda nedbe dokusu olusturarak sperm pasajn bloke ederler. Mycoplasma isimli bakteri sperm hareketini, kendisini sperme baglayarak azaltabilir. Kabakulak eger ergenlik sonrasnda gecirilirse testiste sperm uretimini bozabilir. Prostat, uretra (sidik borusu) ve epididim iltihaplar da sperm hareketini bozabilmektedir. cogu olguda bozulmus sperm parametrelerinin nedeni bulunamamktadr. Sperm konsantrasyonu mililitrede 5 milyon ve altna dustugunde, sperm bozuklugunun genetik nedenleri de arastrlmaldr. (Y kromozomu mikrodelesyonu) Cinsel Iliskiye Ait Problemler: Sertlesme problemi, birlikteligin sklgn azaltan tarzda cinsel istek kayb, agrl iliski ve diger psikoljik skntlar gibi uygun yaklasmla duzeltilebilecek problemler, cogu zaman tedavi edilmediklerinden spermin kadn genital sistemine iletilmesini engellemektedir. Mesane icerisine geriye bosalma: Bosalmann penise dogru degil mesaneye dogru yonlenmesi ile olan durumu ifade eder. Seker hastalg, gecirilmis mesane, prostat, sidik borusu operasyonlar, baz yuksek tansiyon ve psikiyatri ilaclarnn kullanm sk gorulem nedenlerdendir.
Epididim ve bosaltc kanallarn tkanmas: Bu anatomik yaplarn tkanmas dogustan olabilecegi gibi cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar sonrasnda da olusabilirler. Dogustan olan olgularda (tek veya cift tarafl vas deferens agenezisi) kistik fibrozis isimli hastalk icin ozel bir mutasyon taramas gebelik oncesinde yaplmaldr. Semen olmamas: Spermi tasyan semenin omurilik hasarlar ya da dogustan omurga anomalileri nedeni ile bosaltlamamas ile karakterli bir durumdur. Hipospadias: Spermi dsa atan sidik borusunun penis ucu yerine, cogunlukla penis arka yuzunde olmak uzere baska bir yere aclmas ile http://www.hamilemiyim.net karakterli dogustan bir durumdur. Cerrahi olarak duzeltilmez ise spermin rahim boynuna iletilmesinde probleme neden olabilir. Hayat yasama bicimi, beslenme alskanlklar, madde bagmllklar ve diger saglk problemleri sperm uretimi ve iletimini etkileyebilmektedir. Duygusal stres: Stres, sperm uretimi icin elzem olan bir takm hormonlarn uretim ve salnmn bozabilir. Ozellikle uzams duygusal stresin erkek sperm uretimini ve sperm kalitesini azalttg bilinmektedir. Bazen bu stresin kaynag, bizatihi infertilitenin kendisi olabilmekte ve hastay ksr bir dongu icerisine sokabilmektedir. Benzer sekilde duygusal stres, seksuel fonksiyonu ve sosyal iliskileri de zedeleyebilmektedir. Kotu/noksan beslenme: Vitamin C, selenyum, cinko ve folik asiti az almak, sperm uretimi gibi yuksek hzda hucre bolunmesinin oldugu fizyolojik donguleri olumsuz etkilemektedir. Hayvansal yagdan zengin beslenme genel damar saglg uzerine olan olumsuz etkileri ile sperm uretimini de bozabilmektedir. Obez erkelerde de artan yag kitlesinin ostrojenik etkisi ya da obeziteye neden olan primer hastalgn kendisi nedeni ile sperm fonksiyonlar cogu zaman bozulmustur. Giyim Alskanlklar: Dolasm bozacak sekilde giyilen dar pantolonlar ve testisleri ileri derecede skstrarak bolgesel scaklg artrr tarzda giyilen ic camasr ve pantolonlarn uzun donemde sperm uretimini bozdugu bilinmektedir. Kanser tedavisi: Kanser tedavisinde kullanlan hem kemoterapotik ajanlar hem de radyasyon tedavisi, spermi ureten germinal hucre topluluguna geri donusumsuz hasar verebilmektedir. Bazen kanser testisin kendisinde olabilmekte ve tek veya cift tarafl testis alnabilmektedir. Bu tip olgularn verdigi hasar cogu zaman onceden tam olarak bilinemeyecegi icin, en kotusu dusunulerek tedaviler oncesinde sperm ya da testis dokusunun dondurularak saklanmasn (cryopreservation) siddetle oneririz. Alkol, sigara ve madde kullanm: Bu tip alskanlklar cogu zaman genel saglk duskunlugu ve azalms fertilite ile beraberdir. Ayrca bazen sporcularn yasal olmadg halde kas gelisimini uyarmak ve kas kuvvetini artrmak icin kullandg anabolik steroidler testiste ufalmaya ve sperm uretiminde azalmaya yol acmaktadr.
Sigara tuketimi yaygnlg, kolay ulaslabilirligi ve olumcul etkileri ile infertilitede basl basna bir problemdir. Damarlarda yaptg tahribat ve icerdigi oksidan ve toksik ajanlar nedeni ile ozellikle sperm hareket ve sekli uzerinde ciddi ve cogu zaman geri donusumu olmayan hasarlar brakmaktadr.
Tum bunlara ek olarak seker hastalg, tiroid hastalg (guatr), karaciger ve bobrek hastalklar, kanszlk, Cushing sendromu, kronik sistemik ve enfeksiyon hastalklar sperm uretimini bozabilmektedir. Ilerleyen yasla birlikte de sperm say, sekil ve hareketi giderek bozulmaktadr. Cevresel Faktorler: Scaklk, toksinler ve kimyasallar gibi birtakm cevresel faktorlerle kars karsya kalma ya direkt olarak sperm saysn azaltmakta ya da erkek hormonal sistemini bozarak sperm uretimini azaltmaktadr.
Pestisidler ve diger kimyasallar; Herbisid ve pestisidler (or
BCP) kadnlk hormonu benzeri etkileri ile sperm uretimini azaltr. Ayrca bu tip maddelerin testis kanseri gelisiminde de onemli bir rolu vardr. Etilbenzen, benzen, toluen, ksilen gibi hidrokarbonlara ve boya, cila, yapstrc benzeri maddelerin icerisinde bulunan http://www.hamilemiyim.net aromatik cozuculere mesleki maruziyet sperm uretiminde ciddi bozulmalara yol acmaktadr. Scaklk: Saunalarn ve scak banyolarn sk kullanm vucut kor scaklgn artrarak sperm uretimini azaltabilir.
Erkek ureme sistemideki en sk yasanan sorunlarn basnda; sperm say, hareket ve seklindeki problemlerden kaynaklanmaktadr. Anormal sperm uretimi ve fonksiyonu, sperm tasnmasnda anormallikler, erkegin sperm uretimini etkileyebilecek genel saglk problemleri, hayat tarz, beslenme sekli, toksinlere mesleki maruziyet temel sebepleri olusturmaktadr. Azalms sperm hareketi ve sekil anomalileri: Sperm duzgun sekliyle dolleyecegi yumurtaya hzla ve dogruca ulasmaldr. Eger spermin hareketi ve yaps/sekli bozuksa, dolleyecegi yumurtaya ulasamayabilir. Testiste sperm uretiminin olmamas: Azoospermi olarak adlandrlan bu durumda; 1) ya testiste sperm uretimi hic yoktur, ya da dsar ckamayacak kadar cok az ve bolgesel olarak olmaktadr, 2) testiste uretilen sperm dsar atlamamaktadr, sperm tasyc kanallarda bir tkanklk soz konusudur (obstruktif azoospermi). Dusuk Sperm Konsantrasyonu: Mililitrede 20 milyon ve daha fazla olan sperm says normal kabul edilmektedir. Mililitrede 10 milyonun altndaki degerler cogu zaman spontan gebelik gelisiminin azalmas ile birlikte izlenmektedir.
Varikosel: Sperm uretimi 35.5 o C scaklkta optimum olabilmektedir. Bu scaklgn devamllgn ve sabit duzeyde tutulmasn testislerin yerlestigi torbann altnda yer alan toplardamarlar saglamaktadr. Eger bu toplardamarlar ileri derecede genislerse once testis cevresindeki scaklk kontrolu bozulur, ileri donemlerde agr da izlenebilir. bknz.: varikosel Inmemis Testis : Ana rahmindeki gelisim esnasnda bobreklerin alt ucunda yer alan testisler, ilerleyen gebelik haftalarnda onlerine karn zarn da alarak karn on duvarndan torbalara inerler; dogumda testisler torbalara inmis olmaldr. Bu inis herhangi bir bolgede duraklarsa sperm uretimi normalden fazla scaklk nedeni ile hafiften cok ciddi duzeylere varncaya dek bozulabilir.
Testosteron Noksanlg: Sperm uretimini kontrol eden hipotalamus ve hipofiz gibi beyin merkezlerindeki azalms ya da kaybolmus fonksiyon testiste sperm uretimini azaltabilir, durma noktasna getirebilir. Klinefelter Sendromu : Erkekte normalde olmas gereken bir X ve bir Y kromozomu yerine 2 X ve bir Y kromozomunun olmas ile karakterize bu sendromda testislerin anormal gelisimi nedeni ile sperm uretimi ya cok azalmstr ya da hic yoktur. Testisin gelisimindeki anormallikler nedeni ile testosteron (erkeklik hormonu) uretimi de azalms olabilir. Enfeksiyonlar: Enfeksiyon sperm hareketini gecici olarak olumsuz etkileyebilir. Klamidya ve Gonore gibi cinsel yolla bulasan hastalklarn sk tekrar ya da tedavisiz kalmas erkek infertilitesinin onemli nedenlerinden biridir. Bu enfeksiyonlar testiste ve bosaltc kanallarda nedbe dokusu olusturarak sperm pasajn bloke ederler. Mycoplasma isimli bakteri sperm hareketini, kendisini sperme baglayarak azaltabilir. Kabakulak eger ergenlik sonrasnda gecirilirse testiste sperm uretimini bozabilir. Prostat, uretra (sidik borusu) ve epididim iltihaplar da sperm hareketini bozabilmektedir. cogu olguda bozulmus sperm parametrelerinin nedeni bulunamamktadr. Sperm konsantrasyonu mililitrede 5 milyon ve altna dustugunde, sperm bozuklugunun genetik nedenleri de arastrlmaldr. (Y kromozomu mikrodelesyonu) Cinsel Iliskiye Ait Problemler: Sertlesme problemi, birlikteligin sklgn azaltan tarzda cinsel istek kayb, agrl iliski ve diger psikoljik skntlar gibi uygun yaklasmla duzeltilebilecek problemler, cogu zaman tedavi edilmediklerinden spermin kadn genital sistemine iletilmesini engellemektedir. Mesane icerisine geriye bosalma: Bosalmann penise dogru degil mesaneye dogru yonlenmesi ile olan durumu ifade eder. Seker hastalg, gecirilmis mesane, prostat, sidik borusu operasyonlar, baz yuksek tansiyon ve psikiyatri ilaclarnn kullanm sk gorulem nedenlerdendir.
Epididim ve bosaltc kanallarn tkanmas: Bu anatomik yaplarn tkanmas dogustan olabilecegi gibi cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar sonrasnda da olusabilirler. Dogustan olan olgularda (tek veya cift tarafl vas deferens agenezisi) kistik fibrozis isimli hastalk icin ozel bir mutasyon taramas gebelik oncesinde yaplmaldr. Semen olmamas: Spermi tasyan semenin omurilik hasarlar ya da dogustan omurga anomalileri nedeni ile bosaltlamamas ile karakterli bir durumdur. Hipospadias: Spermi dsa atan sidik borusunun penis ucu yerine, cogunlukla penis arka yuzunde olmak uzere baska bir yere aclmas ile http://www.hamilemiyim.net karakterli dogustan bir durumdur. Cerrahi olarak duzeltilmez ise spermin rahim boynuna iletilmesinde probleme neden olabilir. Hayat yasama bicimi, beslenme alskanlklar, madde bagmllklar ve diger saglk problemleri sperm uretimi ve iletimini etkileyebilmektedir. Duygusal stres: Stres, sperm uretimi icin elzem olan bir takm hormonlarn uretim ve salnmn bozabilir. Ozellikle uzams duygusal stresin erkek sperm uretimini ve sperm kalitesini azalttg bilinmektedir. Bazen bu stresin kaynag, bizatihi infertilitenin kendisi olabilmekte ve hastay ksr bir dongu icerisine sokabilmektedir. Benzer sekilde duygusal stres, seksuel fonksiyonu ve sosyal iliskileri de zedeleyebilmektedir. Kotu/noksan beslenme: Vitamin C, selenyum, cinko ve folik asiti az almak, sperm uretimi gibi yuksek hzda hucre bolunmesinin oldugu fizyolojik donguleri olumsuz etkilemektedir. Hayvansal yagdan zengin beslenme genel damar saglg uzerine olan olumsuz etkileri ile sperm uretimini de bozabilmektedir. Obez erkelerde de artan yag kitlesinin ostrojenik etkisi ya da obeziteye neden olan primer hastalgn kendisi nedeni ile sperm fonksiyonlar cogu zaman bozulmustur. Giyim Alskanlklar: Dolasm bozacak sekilde giyilen dar pantolonlar ve testisleri ileri derecede skstrarak bolgesel scaklg artrr tarzda giyilen ic camasr ve pantolonlarn uzun donemde sperm uretimini bozdugu bilinmektedir. Kanser tedavisi: Kanser tedavisinde kullanlan hem kemoterapotik ajanlar hem de radyasyon tedavisi, spermi ureten germinal hucre topluluguna geri donusumsuz hasar verebilmektedir. Bazen kanser testisin kendisinde olabilmekte ve tek veya cift tarafl testis alnabilmektedir. Bu tip olgularn verdigi hasar cogu zaman onceden tam olarak bilinemeyecegi icin, en kotusu dusunulerek tedaviler oncesinde sperm ya da testis dokusunun dondurularak saklanmasn (cryopreservation) siddetle oneririz. Alkol, sigara ve madde kullanm: Bu tip alskanlklar cogu zaman genel saglk duskunlugu ve azalms fertilite ile beraberdir. Ayrca bazen sporcularn yasal olmadg halde kas gelisimini uyarmak ve kas kuvvetini artrmak icin kullandg anabolik steroidler testiste ufalmaya ve sperm uretiminde azalmaya yol acmaktadr.
Sigara tuketimi yaygnlg, kolay ulaslabilirligi ve olumcul etkileri ile infertilitede basl basna bir problemdir. Damarlarda yaptg tahribat ve icerdigi oksidan ve toksik ajanlar nedeni ile ozellikle sperm hareket ve sekli uzerinde ciddi ve cogu zaman geri donusumu olmayan hasarlar brakmaktadr.
Tum bunlara ek olarak seker hastalg, tiroid hastalg (guatr), karaciger ve bobrek hastalklar, kanszlk, Cushing sendromu, kronik sistemik ve enfeksiyon hastalklar sperm uretimini bozabilmektedir. Ilerleyen yasla birlikte de sperm say, sekil ve hareketi giderek bozulmaktadr. Cevresel Faktorler: Scaklk, toksinler ve kimyasallar gibi birtakm cevresel faktorlerle kars karsya kalma ya direkt olarak sperm saysn azaltmakta ya da erkek hormonal sistemini bozarak sperm uretimini azaltmaktadr.
Pestisidler ve diger kimyasallar; Herbisid ve pestisidler (or
BCP) kadnlk hormonu benzeri etkileri ile sperm uretimini azaltr. Ayrca bu tip maddelerin testis kanseri gelisiminde de onemli bir rolu vardr. Etilbenzen, benzen, toluen, ksilen gibi hidrokarbonlara ve boya, cila, yapstrc benzeri maddelerin icerisinde bulunan http://www.hamilemiyim.net aromatik cozuculere mesleki maruziyet sperm uretiminde ciddi bozulmalara yol acmaktadr. Scaklk: Saunalarn ve scak banyolarn sk kullanm vucut kor scaklgn artrarak sperm uretimini azaltabilir.