Endüstride güç krizi tasası: Bu kış şalter iner çarklar durur mu?—ANALİZ

Smug

Active member
Rusya yaptırımları ile tepeye çıkan güç krizi yazın şu en sıcak günlerinde bile sanayicileri huzursuz ediyor. Dün İSO’da krizin tesirleri konuşuldu. Lider Bahçıvan, güç bağımsızlığına işaret etti.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi, “Enerji Arzındaki Gelişmelerin Avrupa ve Türkiye’ye Etkileri” ana gündemi ile toplandı. İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan’ın açılış konuşmasını yaptığı görüşmede güç uzmanları güç krizini ele aldı. Sanayicilerin genel kaygısının “Bu kış gaz kesilir de şalter iner çarklar durur mu?” olduğu görüldü.

Konuşmasında, son günlerde, Avrupalı kimi sanayi firmalarının güç maliyetleri niçiniyle üretime orta verdiğini, dar gelirli ailelerin kışı soğukta geçireceklerini, güç firmalarının iflas ediyor olduğu istikametindeki kritik haberlerin de gündeme damga vurduğunu belirten Lider Bahçıvan “Bu son gelişmeler üzerine, hiç tereddüt etmeden şu tespiti yapabiliriz: 1970’leri andıran fakat sebep sonuç alakası açısından farklılık gösteren global bir güç krizinin eşiğindeyiz.” dedi. Bahçıvan, “Yaşamakta olduğumuz güç krizinin bizlere gösterdiği en kıymetli gerçek; güçte ülkelerin kendi kendilerine yetebilmelerinin, bağımlı olmamanın ne kadar kıymetli olduğudur” görüşünü lisana getirdi.

YATIRIMLAR KRİZE YETERSİZ

“Geçmişe dönüp bakacak olursak, 50 yıl evvel yaşanan petrol şoku, jeopolitik tansiyonlardan kaynaklanıyorken; bugün yaşamakta olduğumuz kriz ise, pandemi daha sonrası tedarik zincirindeki aksamalar ve stok erimesi sebebiyle arzın talebi karşılayamaması kararı tetiklendi. Biraz evvel tabir ettiğim üzere uygulanan yaptırımlar niçiniyle Rusya’nın Avrupa’ya güç arzını azaltması da krizin derinleşmesinde değerli rol oynadı ve oynamaya da devam ediyor.” tabirlerini kullanan Bahçıvan, şunları kaydetti: “Yakın geçmişe baktığımızda, 1980’lerden başlayarak süratle özelleştirilen güç kesiminin, sabit yatırım üzerinden kar etmeye çalıştığını ve kapasite arttırmadığını görüyoruz. birebir vakitte bankaların fosil yakıtlı santrallere kredi vermekte isteksiz davranması da arama ve yatırımlara ket vuran kıymetli bir faktör olmuştur. Bugün, Milletlerarası Güç Ajansı’nın datalarına bakılırsa 2022’de güç yatırımlarının yüklü bir biçimde pak güç olmak üzere yüzde 8 artarak 2.4 trilyon ABD dolarına ulaşması bekleniyor. Fakat bu yatırımların ne geleceğin beklentilerini ne de günümüz güç krizini karşılamaktan pek uzakta olduğu bir gerçek.”

KAMULAŞTIRMA EĞİLİMİ ARTTI

Enerji krizinin iklim krizi ile etkileşiminin de dünyayı ortasından çıkılamaz bir duruma getirdiğini belirten Bahçıvan, şu iletileri verdi: “Fosil yakıtlar iklim krizinin ana niçini olarak görülürken güç krizi sebebiyle Avrupa ve Asya’da kömürden elektrik üretiminin canlandırılması, karbon emisyonlarının artmasını da birlikteinde getiriyor. Öte yandan; iklim değişikliği tesiriyle çok sıcaklar, güç tüketimini arttırırken nükleer santrallerde soğutma suyu sebebiyle randıman yüzde 30 oranında düşüyor. Biraz evvel tabir ettiğim üzere Rusya’ya yönelik uygulamaya konan ekonomik ve finansal yaptırımlara karşılık Rusya da gazı bir koz olarak kullanmakta. bu türlü siyasallaşan güç krizinin, önümüzdeki periyotta toplumsal yükleri artıracağı da kaçınılmaz görünüyor. O denli ki global ölçekte yaşanmakta olan yüksek güç ve besin fiyatları niçiniyle toplumlarda yükselmeye başlayan olumsuz sesler de buna işaret ediyor. Bu olumsuz toplumsal sesler karşısında dünya devletleri de harekete geçmeye başladı. Fransa, elektrik sistemini kamulaştırmayı, nükleer güç santrallerini yenilemeyi planlarken; İngiltere’de güç şirketlerinin kârlarına ek ve büyük vergiler getirilmesi tartışılıyor. Almanya ve Belçika nükleer güçten vazgeçme planlarını rafa kaldırıyor. Fransa, Hollanda ve Danimarka’da elektrik kısıntısı ve ışık söndürme kampanyaları başlatılıyor.”

LİSANSSIZ DÜZENLEME YATIRIMLARI VURACAK

Ülkemizde doğal gaz ve petrol kaynaklarına yönelik arama çalışmalarını ve gaz depolama kapasitemizin artırılmasına ve farklı güç kaynaklarının çeşitlendirilmesine yönelik faaliyetleri takdirle izlediklerini söz eden İSO Lideri Bahçıvan, “Enerjide kendi kendimize yetebilmemiz için güçlü güneş, rüzgar ve öbür yenilenebilir güç kaynaklarına sahibiz.” dedi.

“Enerjide Yeşil Dönüşüm”ü gerçekleştirebilmemiz için gerekli yenilenebilir güç yatırımlarının en kuvvetli enstrümanlar ile daima olarak teşvik edilmesi gerektiğine değinen Bahçıvan, kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Mayıs 2019’da yayımlanan lisanssız yönetmeliği, sanayicilerimizi çatılarına güneş gücü yatırımı yapmaya teşvik etmiş, üretilen gücün gereksinim fazlasının satılabilmesine de imkan sağlamıştı. Lakin, 11 Ağustos’ta yayımlanan karar ile satışı yapılabilecek elektrik ölçüsü tüketilen ölçü ile sonlandırılmıştır. Bu uygulama mevcut ve yeni yatırımları olumsuz etkileyebilecektir. Güce yönelik yatırımların uzun vadeli yatırımlar olduğunu, yatırımlara yönelik siyaset ve teşviklerin bu bakış açısı ile belirlenmesi gerektiğini bilhassa vurgulamak istiyorum.”

PETROL 100’Ü AŞTI AKARYAKITA ARTIRIM YOLDA

Faiz indirimi daha sonrası dolar fiyatı 18 TL’nin üzerine yükselince akaryakıta birinci artırım geçen hafta motorin üzerinden geldi. Hafta başında ise akaryakıta artırım yapıldı. Petrol fiyatları da dün 100 doların üzerine çıktı. Dolar fiyatı 18.16 TL’yi aştığından motorine ek bir artırım geleceği bildirildi. Buna göre motorinin litre fiyatına dün geceden itibaren geçerli olmak üzere 95 kuruş artırım yapıldı.

Motorine 11 Ağustos’ta 82 kuruş, 18 Ağustos’ta 77 kuruş, 20 Ağustos’ta 1 lira 7 kuruş artırım gelmişti. Bu dördüncü artırım oldu. Yeni artırımla bir arada motorinin litre fiyatının Anadolu’da 26 liranın üzerine çıkması bekleniyor. Akaryakıtın fiyatı ise 21 liranın üzerinde.

Ekonomist-gazeteci Recep Erçin’in tahlilidir. Aydınlık’tan müellifin müsaadesiyle yayınlandı

TURKBESD Temmuz Ayı Dataları: Sonlu Negatif

Sanayici sıkıntı durumda: Güç krizi fiyatları ‘tavana’ çıkardı

Avrupa’nın güç krizinden adım adım İran nükleer muahedesine doğru
 
Üst