Vitra
New member
Elektrikte kıymetli faturaya devam… Türkiye’de tüketilen elektriğin yüzde 10’undan fazlası kayıp-kaçak oluyor ve bunun mesken elektrik ünite fiyatı üzerinden yıllık maliyeti ortalama 11 milyar TL’yi buluyor. Vergiler ve öteki kalemler de eklenince kaçak elektriğin faturası 22 milyar TL’ye ulaşırken, bunlar vatandaşın faturalarına “kayıp-kaçak bedeli” olarak yansıtılıyor.
Türkiye’de özelleştirilmiş 21 dağıtım bölgesindeki 15 şirket aydınlatma, ziraî sulama, mesken, ticarethane ve sanayi tüketicilerine elektrik dağıtımı gerçekleştiriyor. Faturalanan toplam tüketimin tüketici cinsine bakılırsa dağılımına bakıldığında 2020 yılında sanayi yüzde 42.74 ile birinci sırada yer alırken, onu yüzde 25.76 ile mesken takip ediyor. Ticarethane tüketimi yüzde 24.69 olurken, ziraî sulama yüzde 4.63 ve aydınlatma yüzde 2.18 oldu. Dağıtım düzeyinden tüketilen elektrik 177.36 teravatsaat (TWH) olurken, iletim düzeyinde tüketim 56.05 TWh düzeyinde gerçekleşti. Başta organize sanayi bölgeleri olmak üzere büyük tüketiciler, dağıtım çizgisinden değil direkt iletim çizgisinden elektrik alıyor ve bu da dağıtım şirketinin sorumluluğunda bulunuyor.
Temel kaynak bilinmiyor
Kayıp-kaçak oranlarının hangi tüketici ve çizgiden gerçekleştiği yetkili kurumlar tarafınca belirtilmiyor. Bu niçinle kaçağın temel kaynağının meskenler mi yoksa sanayi tesisleri mi olduğu tam olarak bilinmiyor.
Sözcü’den Taylan Büyükşahin’in haberine nazaran, Türkiye’deki kaçak elektrik ölçüsü 2020’de 23.067.120.000 kilovatsaati (kWh) buldu. Tüm bu kaçak elektrik meskenlerde gerçekleşmiş olsa, kWh ünite fiyatı 47.43 kuruş olduğundan 11 milyar TL’lik kayıp ortaya çıkıyor.
TRT hissesi, güç fonu, dağıtım bedeli ve KDV üzere masraflar de eklendiğinde bu sayı 22 milyar TL’ye yaklaşıyor.
Kaçağın kaynağı açıklansa ve sanayi, ticarethane üzere öbür tiplerde hesaplama yapılabilse, bu sayı aşağı yahut üst taraflı değişebilir. Lakin sonuç ne olursa olsun, engellenmeyen kayıp-kaçak elektrik niçiniyle vatandaşlar milyarlarca TL’lik ek fatura ödemek zorunda kalıyor.
‘Devlet bilerek yaptırım uygulamıyor’
Kaçak elektriğin oransal olarak Doğu ve Güneydoğu’da fazlaca bulunmasına karşın, ölçü olarak tüm Türkiye’de, hatta büyükşehirlerde sorun olduğunu söyleyen Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Heyeti Üyesi Mehmet Özdağ, özelleştirilen dağıtım şirketlerinin bunu çözmediğini, devletin de bilerek yaptırım uygulamadığını ve kamuoyunda Doğu’daki insanların amaç gösterildiğini belirtti.
Dağıtım bölgelerinde hangi abone kümesinde ne kadar kaçak olduğunun kamuoyuna açık raporlarda yer almadığını söz eden Özdağ, “Mesken mi, ziraî sulama mı? Devlet bunlara niye göz yumuyor. Yoksa büyük tüketicilerin kaçak kullanması bilindiği biçimde mahzur olunmuyor mu” dedi. Caydırıcı yaptırımlar uygulanması gerektiğini vurgulayan Özdağ, bilakis kaçak elektrikle gayrette maksatları tutturamayan dağıtım şirketlerinin kârlarını artıracak yönetmelikler ve uygulamalar çıkarıldığını kaydetti.
Sistemin büsbütün vatandaşın değil, dağıtım şirketlerinin kâr etmesine yönelik çalıştığını aktaran Özdağ, “EPDK kayıp kaçakların önlenmesi konusunda özel şirketlere gereğince yaptırım uygulamıyor. En son 25 Kasım 2020’de TBMM’de onaylanarak değiştirilen Elektrik Piyasası Kanunu’na, özel dağıtım şirketlerinin denetlemesinin TEDAŞ yerine özel şirketlere yaptırılmasına ait düzenleme yapıldığını da hatırlatmak isterim” tabirlerini kullandı.
‘Kaçak elektrikle uğraş ettiği için katledildi’
Kayıp-kaçak elektrikte yapılan en kıymetli kusurlardan birisinin yalnızca bir bölgeye bakmak olduğunun altını çizen Özdağ, büyük sanayi bölgelerindeki kayıpları hatırlatarak, buraların niye görmezden gelindiğinin irdelenmesi gerektiğini kaydetti.
Batı bölgelerindeki kimi kayıp-kaçak elektrik ölçüsünün Doğu’dakilerden çok olduğunu vurgulayan Özdağ, TEDAŞ’ta mühendis olarak nazaranv yapan Hasan Balıkçı’nın Adana’da büyük fabrikalarda kullanılan kaçak elektrikle çaba ettiği için katledildiğini hatırlatarak, durumun ehemmiyetine dikkat çekti.
Türkiye’de özelleştirilmiş 21 dağıtım bölgesindeki 15 şirket aydınlatma, ziraî sulama, mesken, ticarethane ve sanayi tüketicilerine elektrik dağıtımı gerçekleştiriyor. Faturalanan toplam tüketimin tüketici cinsine bakılırsa dağılımına bakıldığında 2020 yılında sanayi yüzde 42.74 ile birinci sırada yer alırken, onu yüzde 25.76 ile mesken takip ediyor. Ticarethane tüketimi yüzde 24.69 olurken, ziraî sulama yüzde 4.63 ve aydınlatma yüzde 2.18 oldu. Dağıtım düzeyinden tüketilen elektrik 177.36 teravatsaat (TWH) olurken, iletim düzeyinde tüketim 56.05 TWh düzeyinde gerçekleşti. Başta organize sanayi bölgeleri olmak üzere büyük tüketiciler, dağıtım çizgisinden değil direkt iletim çizgisinden elektrik alıyor ve bu da dağıtım şirketinin sorumluluğunda bulunuyor.
Temel kaynak bilinmiyor
Kayıp-kaçak oranlarının hangi tüketici ve çizgiden gerçekleştiği yetkili kurumlar tarafınca belirtilmiyor. Bu niçinle kaçağın temel kaynağının meskenler mi yoksa sanayi tesisleri mi olduğu tam olarak bilinmiyor.
Sözcü’den Taylan Büyükşahin’in haberine nazaran, Türkiye’deki kaçak elektrik ölçüsü 2020’de 23.067.120.000 kilovatsaati (kWh) buldu. Tüm bu kaçak elektrik meskenlerde gerçekleşmiş olsa, kWh ünite fiyatı 47.43 kuruş olduğundan 11 milyar TL’lik kayıp ortaya çıkıyor.
TRT hissesi, güç fonu, dağıtım bedeli ve KDV üzere masraflar de eklendiğinde bu sayı 22 milyar TL’ye yaklaşıyor.
Kaçağın kaynağı açıklansa ve sanayi, ticarethane üzere öbür tiplerde hesaplama yapılabilse, bu sayı aşağı yahut üst taraflı değişebilir. Lakin sonuç ne olursa olsun, engellenmeyen kayıp-kaçak elektrik niçiniyle vatandaşlar milyarlarca TL’lik ek fatura ödemek zorunda kalıyor.
‘Devlet bilerek yaptırım uygulamıyor’
Kaçak elektriğin oransal olarak Doğu ve Güneydoğu’da fazlaca bulunmasına karşın, ölçü olarak tüm Türkiye’de, hatta büyükşehirlerde sorun olduğunu söyleyen Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Heyeti Üyesi Mehmet Özdağ, özelleştirilen dağıtım şirketlerinin bunu çözmediğini, devletin de bilerek yaptırım uygulamadığını ve kamuoyunda Doğu’daki insanların amaç gösterildiğini belirtti.
Dağıtım bölgelerinde hangi abone kümesinde ne kadar kaçak olduğunun kamuoyuna açık raporlarda yer almadığını söz eden Özdağ, “Mesken mi, ziraî sulama mı? Devlet bunlara niye göz yumuyor. Yoksa büyük tüketicilerin kaçak kullanması bilindiği biçimde mahzur olunmuyor mu” dedi. Caydırıcı yaptırımlar uygulanması gerektiğini vurgulayan Özdağ, bilakis kaçak elektrikle gayrette maksatları tutturamayan dağıtım şirketlerinin kârlarını artıracak yönetmelikler ve uygulamalar çıkarıldığını kaydetti.
Sistemin büsbütün vatandaşın değil, dağıtım şirketlerinin kâr etmesine yönelik çalıştığını aktaran Özdağ, “EPDK kayıp kaçakların önlenmesi konusunda özel şirketlere gereğince yaptırım uygulamıyor. En son 25 Kasım 2020’de TBMM’de onaylanarak değiştirilen Elektrik Piyasası Kanunu’na, özel dağıtım şirketlerinin denetlemesinin TEDAŞ yerine özel şirketlere yaptırılmasına ait düzenleme yapıldığını da hatırlatmak isterim” tabirlerini kullandı.
‘Kaçak elektrikle uğraş ettiği için katledildi’
Kayıp-kaçak elektrikte yapılan en kıymetli kusurlardan birisinin yalnızca bir bölgeye bakmak olduğunun altını çizen Özdağ, büyük sanayi bölgelerindeki kayıpları hatırlatarak, buraların niye görmezden gelindiğinin irdelenmesi gerektiğini kaydetti.
Batı bölgelerindeki kimi kayıp-kaçak elektrik ölçüsünün Doğu’dakilerden çok olduğunu vurgulayan Özdağ, TEDAŞ’ta mühendis olarak nazaranv yapan Hasan Balıkçı’nın Adana’da büyük fabrikalarda kullanılan kaçak elektrikle çaba ettiği için katledildiğini hatırlatarak, durumun ehemmiyetine dikkat çekti.