Diplomatlar büyükelçi krizini kıymetlendirdi: Türk büyükelçiler istenmeyen kişi ilan edilecek mi?

Vitra

New member
Diplomatlar büyükelçi krizini kıymetlendirdi: Türk büyükelçiler istenmeyen kişi ilan edilecek mi? Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İş insanı Osman Kavala için “serbest kalmalı” daveti yapan on büyükelçi ile ilgili olarak “10 büyükelçinin istenmeyen adam ilan edilmesi için talimat verdim” açıklamasını yaptı.

Kelam konusu açıklamayı halktv.com.tr’den gazeteci Berrak Güngör’e pahalandıran CHP Dış Siyasetten Sorumlu Genel Lider Başdanışmanı Ünal Çeviköz ve emekli büyükelçiler Osman Korutürk ve Oğuz Demiralp, Türkiye dış siyasetinin gidişatını “endişe verici” bulduklarını lisana getirdiler.

‘neticeleri Türkiye için ağır olur’

Yaşanan büyükelçi krizine yönelik değerlendirmelerini lisana getiren Ünal Çeviköz, “Bunun kararı Türkiye için ağır olur. O ülkelerdeki büyükelçilerimiz de persona non grata ilan edilirler. Kelam konusu ülkelerin hepsi büyük ülkeler, İsveç, Canada, Almanya, Fransa üzere. Bu atılacak adımların mütekabiliyeti olur alışılmış ki. Mütekabiliyet uygulandığı vakitte da Türkiye’yi hayli önemli bir biçimde negatif etkileyen gelişmelere yol açacaktır” sözlerini kullandı.

‘Avrupa Kurulu üyeliğinin askıya alınması aslına bakarsanız yolda’

Gündemdeki büyükelçiler krizi ile Avrupa Kurulu üyeliği iptalinin başka bahisler olduğunu belirten Çeviköz, “Avrupa Kurulu üyeliğinin askıya alınması aslına bakarsanız yolda olan bir müddetç. Osman Kavala ile ilgili olarak Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi bir Türkiye’ye bir süre verdi. Türkiye’ye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi sonucunın uygulanmaması halinde üyeliğiyle ilgili bir ekip ileri önlemlerin alınabileceği süreç başlatıldı. Bu süreç için de aslına bakarsan Kasım sonuna kadar bir süre verilmişti. Yani Avrupa Kurulu ve büyükelçiler konusu farklı olsa da Kurul üyesi olan ülkeler olağan ki Bakanlar Komitesi’nde bunu bir biçimde gündeme getireceklerdir” diye konuştu.

‘Yalnızlaştık’

Türkiye’nin her alanda fazlaca yalnızlaştığını ve büyükelçiler kriziyle daha da yalnızlaşacağını belirten emekli Büyükelçi Osman Korutürk, “Bunlar epey ciddiye alınması gereken kararlar. bu biçimde tek kişinin iradesine kalınca maalesef Türkiye dış alakalarda güç duruma düşüyor” dedi.

Büyükelçilerin “istenmeyen kişi” (Persona non grata) ilan edilmesinin resmiyet kazanması durumunda durumun hayli ciddileşeceğini belirten Korutürk, “Siz bir büyükelçiyi istenmeyen kişi ilan ettiğiniz vakit ekseriyetle uygulama, o büyükelçinin ülkesinin de sizin oradaki büyükelçiyi istenmeyen kişi ilan etmesiyle sonuçlanır. On ülkeyle bağların büyükelçilik seviyesinde bu tarafta ilerlemesi fazlaca önemli bir durum. Biz şikayet ediyorduk Mısır’da büyükelçimiz yok Suriye’de büyükelçimiz yok diye bunları derken artık hayli değişik bağlar ortasında bulunduğumuz hem ittifak bağları ortasında bulunduğumuz hem Avrupa kurumları içerisinde münasebette bulunduğumuz hem ticaretimizin fazlaca büyük bir kısmını gerçekleştirdiğimiz ülkelerle büyükelçilik seviyesinde bağlantıları kesmeye yönelik bir adım atılmak isteniyor. Bu da Türkiye açısından epeyce önemli sonuçlar doğurabilir” sözlerini kullandı.

‘Anlamak mümkün değil’

Kavala konusunun çıkmaza girdiğini belirten Korutürk, “Avrupa İnsan Hakları mahkemesinin bu hususta sonucu var. Türkiye’deki mahkemeler de bu mevzuda karar vermiş. Bütün bunlara inatla yaklaşmak anlaşılır bir şey değil. Tepkisel bir kararla on ülkeyle alakayı kesme adımı atmak ne kadar doğrudur bunu anlamak mümkün değil” dedi.

Türkiye’yi dünyadan izole eden bir siyasete adım atılıyor vurgusu yapan Korutürk, “Türkiye aslına bakarsanız fazlaca yalnız. Türkiye dünyada biroldukça manada önemli bir yalnızlık yaşıyor. Bu yalnızlık da Türkiye’nin bütün alanlardaki münasebetlerini etkiliyor. Kelam konusu yalnızlığımızı güçlendirecek adımlar izlemek hakikat bir siyaset değil” diye konuştu.

‘Neresinden baksak yanlış’

Korutürk, “Avrupa kurulunun biz kurucularından biriyiz. Avrupa Konseyi’nin değerli organlarından biri de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Biz kendi kurucusu olduğumuz bir memleketler arası kuruluşun kararlarını kabul etmiyoruz. Bunu da anlamak mümkün değil. Neresinden baksanız yanlış bir siyaset olduğunu düşünüyorum. Büyükelçilerin istenmeyen kişi ilan edilme durumu şayet gerçekleşirse epey vahim fakat öbür yandan da bu biçimde büyük kelamlar sarf edilip de ardı gelmezse bu da diplomasi açısından garip bir durum oluşmasına yol açar. Yani neresinden bakarsanız bu beyan yanlıştır” sözlerini kullandı.

‘Türkiye’ye yönelik karşılığı olacak’

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Talimat verdim” açıklamalarına yönelik değerlendirmelerde bulunan emekli Büyükelçi Oğuz Demiralp, “Kendi kelamının gerisinde durmak için bu biçimde bir karar verdi ve alışılmış ki kelam konusu talimatın daha sonrasında Türkiye’ye yönelik karşılığı olacak. Öbür on ülkenin nasıl karşılık vereceğini nazaranceğiz. Olumlu sonuçları olacağını natürel düşünmüyorum. Diplomaside büyük laflar edince gerisinde durmak gerekiyor yoksa zaaf ortasında görünebilirsiniz. Bizim politikalarımızda bu vakte kadar gördüğümüz en değerli şey daima bir kuvvet uğraşı, bilek güreşi. ötürüsıyla bu biçimde bir istikamete gidilmesi beni şaşırtmadı” tabirlerini kullandı.

‘Türkiye’ye yönelik müsamaha hissesi azalacak’

Demiralp, “Bu sonucun Türkiye açısından iyi sonuçları olmayacağı muhakkak. Avrupa Konseyi’nde kasım toplantısından daha sonra Türkiye’ye yönelik müsamaha hissesi uygunca azalır. Sert tedbirlere yanlışsız yönelme olacaktır. Bu kelam konusu on ülke içinde büyük ülkeler var; Fransa, Almanya üzere ötürüsıyla batı dünyasındaki izolasyonumuzun dozu artacaktır ve bu iktisadımızı de etkileyecek” yorumunu yaptı.

Ne olmuştu?

AİHM’in verdiği hak ihlali sonucuna karşın 4 yıldır tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala’nın özgür bırakılması için ortasında ABD’nin de bulunduğu 10 ülkenin büyükelçisi ortak davet yapmıştı.

Kavala’nın özgür bırakılması için 10 büyükelçilikten yapılan ortak davete; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda Büyükelçilikleri ortak olmuştu.

Açıklamada, “Osman Kavala’nın tutuklanmasının üzerinden dört yıl geçti. Davanın, farklı belgelerin birleştirilmesi ve beraat sonucundan daha sonra yeni davaların yaratılması yoluyla daima geciktirilmesi, Türk yargı sisteminde demokrasiye saygıyı, hukuk devleti ve şeffaflık unsurlarını gölgelemektedir” sözleri yer almıştı.

Bugün, Osman Kavala’nın tutuklanmasının dördüncü yıl dönümü. Hakkında devam eden dava, Türkiye’de demokrasi ve hukukun üstünlüğüne gölge düşürmektedir.
Bugün, ????????????????????????????????????????????????????????????????ile ????????, Kavala’nın hür bırakılması davetinde bulunmaktadır. Metnin tamamı: https://t.co/0rQrFUFUyR pic.twitter.com/oqbe7o0sNq

— U.S. Embassy Turkey (@USEmbassyTurkey) October 18, 2021

Kelam konusu açıklamanın akabinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’dan da reaksiyon gelmişti. Soylu, “Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, hukuk devletidir. Büyükelçilerin yürüyen bir davada yargıya tavsiye ve telkinde bulunması kabul edilemez. Tavsiye ve telkininiz, hukuk ve demokrasi anlayışınıza gölge düşürmektedir” sözlerini kullanmıştı.

Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, hukuk devletidir.
Büyükelçilerin yürüyen bir davada yargıya tavsiye ve telkinde bulunması kabul edilemez.

Tavsiye ve telkininiz, hukuk ve demokrasi anlayışınıza gölge düşürmektedir. https://t.co/eJ8K84vq7u

— Süleyman Soylu (@suleymansoylu) October 18, 2021
 
Üst