Dev kargo uçağıyla geldi: Kıymeti 1 milyar 100 milyon TL

Vitra

New member
Dev kargo uçağıyla geldi: Kıymeti 1 milyar 100 milyon TL Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı ise “Bu projenin şu an ki maliyeti 1 milyar 100 milyon Türk Lirası. Dua edelim sabaha kadar bir şey olmasın” sözlerini kullandı.

Rusya’nın başşehri Moskova’dan havalanan kargo uçağı, özel değerler ve grup eşliğinde inançlı bir biçimde Erzurum Havalimanı’na indi. Bugün tıra yüklenecek DAG aynası, saatte 10 kilometre süratle yaklaşık 5 saatlik hassas seyahatin akabinde gözlemevinin bulunduğu Konaklı Dağı bölgesine ulaştırılacak.

Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, aynayı taşıyan uçak önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, 2023 vizyon projesinin sıkıntı kaidelere karşın başarılı bir biçimde yürütüldüğünü söylemiş oldu. Gözlemevinin daha evvel teleskobunun geldiğini anımsatan Çomaklı, şöyleki konuştu:

“Doğu Anadolu Gözlemevi’nin en değerli modülü Moskova’dan geldi. DAG’ın heyetim süreci, pandemi şartları başta olmak üzere coğrafik ve atmosferik çalışma kurallarına karşın, Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafınca muvaffakiyetle yürütülüyor. Rusya’da bulunan teleskobun 4 metre çaplı aynasının optik testleri DAG teknik takımının iştirakiyle Moskova’da yapıldı ve testlerden muvaffakiyetle geçti. 3 ay üzere kısa bir müddetde DAG yerleşkemizin yolunu ıslah ettik ve Erzurum’a uçakla gelen aynamız inşallah kara yoluyla DAG yerleşkesine taşıyacağız.”

Çomaklı Türkiye’nin en büyük teleskop aynasını kara yoluyla taşımak için yollardaki hazırlıkları tamamladıklarını belirterek, Türkiye’nin tezini ortaya koyduğu her alana katkı sağlayabilecek bu biçimdesine değerli bir projenin sonuna yanlışsız ilerliyor olmaktan büyük bir heyecan duyduklarını lisana getirdi.

Hem yerli birebir vakitte yabancı teknik takım ve çalışanların özverili çalışmalarıyla DAG teleskop kurulumunun yaklaşık yüzde 90’nın tamamlandığını aktaran Çomaklı, “Bu sürecin problemsiz ilerlemesinde pandeminin yayılımını önlemek hedefiyle DAG yerleşkesinde alınan özel tedbirler yardımıyla koronavirüs olayının hiç yaşanmaması da tesirli oldu. Yerleşkenin imali, Erzurum’daki hava koşullarına karşın hala devam ediyor. Heyetim sürecinin her kademesinde olduğu üzere tamamlandığında da mekanik, elektrik-elektronik, titreşim, optik ve yazılım testleri yapılacak olup 2022 yılı sonunda tahminen inşallah üçüncü çeyreğinde ışığın alınmasını hedefliyoruz” diye konuştu.

Uçağın geldiği sırada hisli anlar yaşadığını anlatan Çomaklı, şunları kaydetti:

Duygulanmamak elde değil. Bir Erzurumlu olarak değerli bir projenin Erzurum’da gerçekleşmesi bizi memnun etti. Ülkemizin 2023 vizyon projelerinden en kıymetlisinin üniversitemizce yürütülmesi benim de rektörlük dönemime denk gelmesi ayrıyeten keyifli etti. Cahit hocayla 8 yıldır buna hayli emek verdik. Ayna bunun aslında son halkasıydı ve en hassas modül. Onun başına bir şey gelse bizi 4-5 yıl geri atacak. Sağ salim getirdik fazlaca zorluklar çektik. Havaalanına indi bu bizi keyifli etti. Bu projenin şu an ki maliyeti 1 milyar 100 milyon Türk Lirası. Bu Türkiye’nin büyük ve kuvvetli bir ülke olduğunu gösteriyor. Dua edelim sabaha kadar bir şey olmasın.

Üniversitenin Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak da aynanın teknik özellikleri hakkında bilgi vererek, şunları anlattı:

4 metre çapında bilhassa kırmızı ötesi müşahedelere hassas biçimde kaplanmak üzere Rusya’ya gönderilmişti. Hassas bir durum ve üzerine 1 mikronluk kalınlıkta bir kaplama yapıldı. O yüzden hassasiyeti oradan geliyor. Yaklaşık 4,7 ton tartısında. Esnetilebilir bir özelliğe sahip zira aynayı bir biçimde atmosferik şartlara göre ayna yüzeyinde belirli deformasyonları bilerek atmosferdeki türbülans tesirini yok edecek biçimde kimi özelliklere sahip. O yüzden dünya üzerinde en hassas, en ince ve en gelişmiş kaplamaya sahip aynadır.

Yeşilyaprak, DAG teleskopunun kendi sınıfında en teknolojik teleskopu olduğunu belirterek, bu aygıtın, 3 optik özelliği bir ortada barındıran 4 metre sınıfındaki tek teleskop olduğunu söylemiş oldu.

Bu özellikleri niçiniyle DAG teleskopunun kıymetli olduğunu vurgulayan Yeşilyaprak, “Erzurum’un atmosferindeki nem onarının düşük olması, yani soğuk olması bize esasen kırmızı ötesi bölgede müşahede yapacak o şartları sağlayacak temel özellikti. Erzurum’un seçilme niçini de buydu. Kara yolunda 30 kilometre süratle gidebilecek. daha sonrasında dağ yoluna geçtikten daha sonra saatte 10 kilometre suratında olacak. Büsbütün hava şartlarına bağlı fakat biz 4-5 saatte bu işi bitirmeyi düşünüyoruz” diye konuştu.
 
Üst