Dergâhtan müzeye Konya’dan dünyaya

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Hz. Mevlânâ’nın türbesi etrafında gelişen Konya Mevlânâ Dergâhı, kültür hayatımız ve inanç dünyamızda büyük etkileri olan Mevlevilik tarikatının merkez âsitânesidir. Osmanlı İmparatorluğu toprakları içerisinde yer alan 170’ten çok Mevlevihane’nin bağlı olduğu merkez teşkilatı burasıdır. Konya Mevlânâ Dergâhı, Cumhuriyet’in ilânından daha sonra öteki tekke ve zaviyeler üzere kapatılmış, 1926 yılında da Atatürk’ün isteği üzerine Konya Âsâr-ı Atîka Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Her yıl üç milyona yakın yerli ve yabancı ziyaretçisi olan müzede Mevlevî etnografyasına ilişkin eserler ile Selçuklu, Karamanoğlu ve Osmanlı periyodu sultan ve devlet erkeklerinın Mevlânâ Dergâhı’na ikram ettiği eserler sergilenmektedir. Konya Âsâr-ı Atîka Müzesi, 1954 yılında yapılan yeni teşhir ve tanzim çalışmalarından daha sonra Mevlâna Müzesi olarak düzenlenmiş, müzede sergilenen arkeolojik eserler İplikçi Camii’ne taşınmıştır. 2011 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafınca gerçekleştirilen onarım çalışmasında derviş hücreleri özgün haline dönüştürülerek Mevlevî Dergâhı’ndaki hizmetleri gösteren bir düzenleme yapılmıştır. 2021 yılında da Konya Müze Müdürlüğü’nden ayrıştırılarak Mevlânâ Müzesi ismi altında farklı bir Müdürlük haline getirilmiştir.

En eski yapı türbe

Mevlânâ Müzesi’nde yer alan yapılar topluluğunun en eskisi Hz. Mevlânâ’nın 1274 yılında yaptırılan türbesi… Türbe, Selçuklu Sarayı’ndan Alâmeddin Kayser ile Buyruk Süleyman Pervâne’nin karısı Gürcü Hâtun tarafınca Tebrizli Mimar Bedreddin’e yaptırılmıştır. Türbenin kuzey yanında Selçuklular Dönemi’nde yaptırılan mescit ve semahane binaları vakit içerisinde yetersiz kaldığından 16. yüzyılda Osmanlılar Dönemi’nde günümüzdeki semahane, mescit, matbah-ı şerif, derviş hücreleri ile şadırvandan oluşan tekke yapıları inşa edilmiştir.

Dünyaya yayıldı

Hz. Mevlânâ’nın vefatından daha sonra onu seven şahıslara, yakın dostu ve kâtibi Çelebi Hüsâmeddin pir olmuştur. Çelebi Hüsâmeddin’in vefatından daha sonra topluluğun başına Hz. Mevlânâ’nın büyük oğlu Sultan Veled geçmiştir. bu vakitte Mevlevîlik teşkilatlanmış ve Konya haricinde şubeler açılmaya başlanmıştır. Konya Mevlânâ Dergâhı’nda Çelebilik kurumu kurulmuş, Hz. Mevlânâ’nın soyundan gelen erkek çocuklar “postnişin” (postta oturan, tekkenin piri olan kimse) olarak dergâhı yönetim etmişlerdir. Mevlevîlik, Konya haricinde evvel Afyon, Kütahya, Muğla, İstanbul, Tokat, Erzincan üzere kentlerde, çabucak sonrasında da Balkanlardan Hicaz Yarımadası’na kadar olan bölgede yayılmış ve Mevlevîhaneler açılmıştır.
 
Üst