Vitra
New member
“Darbeci Sisi” ile olağanlaşmak “Kendini bir çukurun ortasında bulursan kazmayı bırak!”
Mısır’da Genelkurmay Lideri El-Sisi’nin 3 Temmuz 2013’te İhvancı Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi bir darbeyle devirerek idareye el koyması karşısında Erdoğan iktidarının darbenin amacı kendisiymiş üzere reaksiyon gösterip Mısır’la tüm köprüleri atması, bu biçimde bana bir Amerikalı hiciv ustasının bu veciz kelamını hatırlatmıştı.
Erdoğan iktidarının, bilhassa de Ahmet Davutoğlu’nun Dışişleri Bakanı olduğu 2009’dan itibaren sistemli bir hal alan İslamcı ve ötürüsıyla ideolojik Ortadoğu siyaseti, günün sonunda Türkiye’nin kendisini bir çukurun ortasında bulmasından öteki bir sonuç üretemezdi.
İktidar daha bu biçimde, 2013’te, o çukurun aslına bakarsanız ortasındaydı;
artık kazmayı bırakması gerekiyordu. Lakin ideolojik körlüğü, saplantıları, endişeleri ve kendisini kaptırdığı büyüklük hezeyanı niçiniyle kazmaya devam etti. Kazdıkça kazdı ve Türkiye bölgesinde derin bir yalnızlığın içine yuvarlandı.
Şu ibretlik misal yalnızlığımızın vahametini özetliyor: Türkiye coğrafyası doğu Akdeniz doğal gazının Avrupa pazarına ulaştırılması için en inançlı ve ekonomik yol iken ülkemiz, gazın üreticileri, potansiyel tüketici ve transit ülkeleri tarafınca sistemli formda dışlandı.
2019’da kurulup 2020’de “uluslararası teşekkül” hüviyetini kazanan Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nda (kısa ismiyle EastMed) bir tek Türkiye yok ancak Kıbrıs olarak tanınan Güney Kıbrıs, Mısır, Fransa, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün ve Filistin var. AB ve ABD de gözlemci statüsünde.
AKP Türkiye’sinin izleye geldiği agresif dış siyasetin ilgili ülkelerde yarattığı tehdit algısı ve önemli itimat kaybının kararıydu bu dışlanma.
Doğu Akdeniz havzasında Müslüman Kardeşler’in hamiliğini üstüne alan Erdoğan Türkiye’si, Arap sokağının bir kısmında bu niçinle seviliyor olabilir fakat bu sempatinin gdolayısü, getirisinden çokdır. Cumhurbaşkanı’nın, Arap dünyasının Müslüman Kardeşler’den tehdit algılayan kesitinde “beynelmilel İhvan’ın reisi” olarak nam salması Türkiye’ye ziyan vermiştir.
Uzun yıllar daha sonra ve nihayet, çukurda kazacak daha fazla toprak kalmadığı birileri tarafınca idrak edilmiş olmalı ki Ankara, hasmı Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve “darbeci Sisi”nin Mısır’ı ile olağanlaşma adımları atmak zorunda kaldı.
Ağustos ayında BAE ile üst seviye temaslarda bulunuldu. BAE ile yumuşama atılımlarının Sedat Peker görüntülerinden daha sonraya rastladığını bu vesileyle hatırlatalım. Bu ortada İsrail’e yönelik diyalog arayışlarının başladığı da haber veriliyor.
Mısır ile iki ülkeden diplomatik heyetler seviyesinde birinci vakit içinderda 5-6 Mayıs tarihlerinde Kahire’de yapılan görüşmeler 7-8 Eylül’de Ankara’da devam etti.
Erdoğan iktidarı, yalnızlıktan kurtulmak için kapsamlı bir tornistan hareketi başlattı. Mamafih bu adımların içeriği hakkında iktidar medyasında bilgi yer almıyor, yalnızca yüzeysel habercikler görüyoruz. İktidarın bir iki köşe müellifinin husus hakkında yazmışlığı var, onlar da “Adı geçen ülkelerin kuvvetli ve kıymetli Türkiye karşısında aman dileyip masaya oturdukları” minvalinde tezvirat kaleme alıyorlar.
Kolay değil olağan…
Bu kadar yıl meydanlarda yuhalatılanlar, yerden yere vurulup lanetlenenlerle artık ne oldu da görüşmeye başlanıldı?
Yola mı geldiler?
Kimin hangi durumdan nereye geldiğini iktidar medyasına bakarak öğrenmek mümkün değil. Mecbur, milletlerarası medyaya ve bu medyanın Türkçe servislerine göz atacaksınız.
O mecralardan, olağanlaşma için Türkiye’nin değil Mısır’ın ön şartlar getirdiğini öğreniyoruz.
Misal, Ankara Kahire’ye “Normalleşme istiyorsan Müslüman Kardeşleri terörist örgüt olarak görmekten vazgeç” demiyor, diyemiyor. Tam bilakis Kahire Ankara’ya “Normalleşme istiyorsan Müslüman Kardeşlerden dayanağını çek” diyor.
Somut olarak Kahire, Ankara’dan sürgündeki Müslüman Kardeşler örgütüne konut sahipliği yapmaktan vazgeçmesini istiyor. Kahire’nin bu talebi doğrultusunda Türkiye’deki İhvan medyasının faaliyetinin büsbütün durdurulduğu, hayli sayıda örgüt mensubunun öteki ülkelere geçmek zorunda bırakıldığı haber veriliyor.
Bu haberler Türkiye’deki iktidar medyasında olağan olarak ki yer almaz. Ortada iktidardaki taban erimesinin nihayet sirayet ettiği İslami muhafazakâr seçmenin gururunu okşayacak bir vaziyet yok zira.
İktidar, İslami muhafazakâr tabanının da kendisinden uzaklaşmaması için koyu dinci bir iç siyaset çizgisine sığınırken, dışarıda Müslüman Kardeşleri adeta satıyor. Dış siyasetin iç siyaset için yapılmasına alıştığımız AKP Türkiye’sinde yönetilmesi sıkıntı bir çelişkidir bu.
İktidarın Ortadoğu’da başlatmış olduğu çark hareketi büyüktür lakin tarihî değildir. Bu, mecbur kalınan devasa bir taktik ricattır.
İktidarın göze olumlu görünen her hareketini hayra yorma eğilimindeki kimi âlâ niyet okuyucusu gözlemcilerin tevil ettikleri üzere, bu çark hareketi bir “restorasyon” değildir. Zira “restorasyon” sözcüğü manası gereği sürdürülebilirliği ve kurumsallığı öngörür. Dış siyasette gerçek bir onarım başlatsanız da bundan randıman almak için niyetinizin ne olduğu kadar yabancı muhataplarınızın da ciddiyet ve samimiyetinize güvenmesi koşul. Erdoğan iktidarının en büyük pürüzü de bu işte: Dünyanın belirli başlı bütün aktörlerinin nezdinde yitirdiği inanç ve inandırıcılık. Mısır bu yüzden Erdoğan Türkiye’si ile olağanlaşma yolunda gereken kalıcı adımları atmakta ivedi etmiyor.
Erdoğan iktidarı Türk dış siyasetinin acil onarım gereksinimini karşılamak için gereken kapasiteden mahrumdur.
Dış siyasette kurumsal ve öngörülebilir temelde, laik ve barışçıl karakterli, inanç inşa eden, kapsamlı dönüşümünü sağlayacak olan bir onarım, lakin iktidar değişikliğiyle mümkündür. Türk dış siyasetinin onarımı, Türkiye’de laik ve demokratik bir hukuk devletinin kurulmasını hedefleyen geniş tabanlı bir onarım hareketinin modülü olmak zorundadır.
Mısır’da Genelkurmay Lideri El-Sisi’nin 3 Temmuz 2013’te İhvancı Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi bir darbeyle devirerek idareye el koyması karşısında Erdoğan iktidarının darbenin amacı kendisiymiş üzere reaksiyon gösterip Mısır’la tüm köprüleri atması, bu biçimde bana bir Amerikalı hiciv ustasının bu veciz kelamını hatırlatmıştı.
Erdoğan iktidarının, bilhassa de Ahmet Davutoğlu’nun Dışişleri Bakanı olduğu 2009’dan itibaren sistemli bir hal alan İslamcı ve ötürüsıyla ideolojik Ortadoğu siyaseti, günün sonunda Türkiye’nin kendisini bir çukurun ortasında bulmasından öteki bir sonuç üretemezdi.
İktidar daha bu biçimde, 2013’te, o çukurun aslına bakarsanız ortasındaydı;
artık kazmayı bırakması gerekiyordu. Lakin ideolojik körlüğü, saplantıları, endişeleri ve kendisini kaptırdığı büyüklük hezeyanı niçiniyle kazmaya devam etti. Kazdıkça kazdı ve Türkiye bölgesinde derin bir yalnızlığın içine yuvarlandı.
Şu ibretlik misal yalnızlığımızın vahametini özetliyor: Türkiye coğrafyası doğu Akdeniz doğal gazının Avrupa pazarına ulaştırılması için en inançlı ve ekonomik yol iken ülkemiz, gazın üreticileri, potansiyel tüketici ve transit ülkeleri tarafınca sistemli formda dışlandı.
2019’da kurulup 2020’de “uluslararası teşekkül” hüviyetini kazanan Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nda (kısa ismiyle EastMed) bir tek Türkiye yok ancak Kıbrıs olarak tanınan Güney Kıbrıs, Mısır, Fransa, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün ve Filistin var. AB ve ABD de gözlemci statüsünde.
AKP Türkiye’sinin izleye geldiği agresif dış siyasetin ilgili ülkelerde yarattığı tehdit algısı ve önemli itimat kaybının kararıydu bu dışlanma.
Doğu Akdeniz havzasında Müslüman Kardeşler’in hamiliğini üstüne alan Erdoğan Türkiye’si, Arap sokağının bir kısmında bu niçinle seviliyor olabilir fakat bu sempatinin gdolayısü, getirisinden çokdır. Cumhurbaşkanı’nın, Arap dünyasının Müslüman Kardeşler’den tehdit algılayan kesitinde “beynelmilel İhvan’ın reisi” olarak nam salması Türkiye’ye ziyan vermiştir.
Uzun yıllar daha sonra ve nihayet, çukurda kazacak daha fazla toprak kalmadığı birileri tarafınca idrak edilmiş olmalı ki Ankara, hasmı Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve “darbeci Sisi”nin Mısır’ı ile olağanlaşma adımları atmak zorunda kaldı.
Ağustos ayında BAE ile üst seviye temaslarda bulunuldu. BAE ile yumuşama atılımlarının Sedat Peker görüntülerinden daha sonraya rastladığını bu vesileyle hatırlatalım. Bu ortada İsrail’e yönelik diyalog arayışlarının başladığı da haber veriliyor.
Mısır ile iki ülkeden diplomatik heyetler seviyesinde birinci vakit içinderda 5-6 Mayıs tarihlerinde Kahire’de yapılan görüşmeler 7-8 Eylül’de Ankara’da devam etti.
Erdoğan iktidarı, yalnızlıktan kurtulmak için kapsamlı bir tornistan hareketi başlattı. Mamafih bu adımların içeriği hakkında iktidar medyasında bilgi yer almıyor, yalnızca yüzeysel habercikler görüyoruz. İktidarın bir iki köşe müellifinin husus hakkında yazmışlığı var, onlar da “Adı geçen ülkelerin kuvvetli ve kıymetli Türkiye karşısında aman dileyip masaya oturdukları” minvalinde tezvirat kaleme alıyorlar.
Kolay değil olağan…
Bu kadar yıl meydanlarda yuhalatılanlar, yerden yere vurulup lanetlenenlerle artık ne oldu da görüşmeye başlanıldı?
Yola mı geldiler?
Kimin hangi durumdan nereye geldiğini iktidar medyasına bakarak öğrenmek mümkün değil. Mecbur, milletlerarası medyaya ve bu medyanın Türkçe servislerine göz atacaksınız.
O mecralardan, olağanlaşma için Türkiye’nin değil Mısır’ın ön şartlar getirdiğini öğreniyoruz.
Misal, Ankara Kahire’ye “Normalleşme istiyorsan Müslüman Kardeşleri terörist örgüt olarak görmekten vazgeç” demiyor, diyemiyor. Tam bilakis Kahire Ankara’ya “Normalleşme istiyorsan Müslüman Kardeşlerden dayanağını çek” diyor.
Somut olarak Kahire, Ankara’dan sürgündeki Müslüman Kardeşler örgütüne konut sahipliği yapmaktan vazgeçmesini istiyor. Kahire’nin bu talebi doğrultusunda Türkiye’deki İhvan medyasının faaliyetinin büsbütün durdurulduğu, hayli sayıda örgüt mensubunun öteki ülkelere geçmek zorunda bırakıldığı haber veriliyor.
Bu haberler Türkiye’deki iktidar medyasında olağan olarak ki yer almaz. Ortada iktidardaki taban erimesinin nihayet sirayet ettiği İslami muhafazakâr seçmenin gururunu okşayacak bir vaziyet yok zira.
İktidar, İslami muhafazakâr tabanının da kendisinden uzaklaşmaması için koyu dinci bir iç siyaset çizgisine sığınırken, dışarıda Müslüman Kardeşleri adeta satıyor. Dış siyasetin iç siyaset için yapılmasına alıştığımız AKP Türkiye’sinde yönetilmesi sıkıntı bir çelişkidir bu.
İktidarın Ortadoğu’da başlatmış olduğu çark hareketi büyüktür lakin tarihî değildir. Bu, mecbur kalınan devasa bir taktik ricattır.
İktidarın göze olumlu görünen her hareketini hayra yorma eğilimindeki kimi âlâ niyet okuyucusu gözlemcilerin tevil ettikleri üzere, bu çark hareketi bir “restorasyon” değildir. Zira “restorasyon” sözcüğü manası gereği sürdürülebilirliği ve kurumsallığı öngörür. Dış siyasette gerçek bir onarım başlatsanız da bundan randıman almak için niyetinizin ne olduğu kadar yabancı muhataplarınızın da ciddiyet ve samimiyetinize güvenmesi koşul. Erdoğan iktidarının en büyük pürüzü de bu işte: Dünyanın belirli başlı bütün aktörlerinin nezdinde yitirdiği inanç ve inandırıcılık. Mısır bu yüzden Erdoğan Türkiye’si ile olağanlaşma yolunda gereken kalıcı adımları atmakta ivedi etmiyor.
Erdoğan iktidarı Türk dış siyasetinin acil onarım gereksinimini karşılamak için gereken kapasiteden mahrumdur.
Dış siyasette kurumsal ve öngörülebilir temelde, laik ve barışçıl karakterli, inanç inşa eden, kapsamlı dönüşümünü sağlayacak olan bir onarım, lakin iktidar değişikliğiyle mümkündür. Türk dış siyasetinin onarımı, Türkiye’de laik ve demokratik bir hukuk devletinin kurulmasını hedefleyen geniş tabanlı bir onarım hareketinin modülü olmak zorundadır.