Çetin Ünsalan: Taban fiyat, robot ve Asya

Smug

Active member
Yılın sonuna gerçek yaklaşırken ekonomik problemlerin gölgesinde taban fiyat tartışması alevlendi. 2 bin 825 TL olan minimum fiyat 2021’in dördüncü ayından beri açlık sonunun altında seyretmeye devam ediyor. Son açıklanan araştırmalar da yoksulluk sonunun birinci defa 10 bin TL üzerine çıktığını bize gösteriyor.

Bu hakikaten yola çıkarsak, Türkiye’deki nüfusun yüzde 80’inden az olmamak kaydıyla büyük bir kısmının yoksulluğun altında yaşadığını söyleyebiliriz. Kimileri bunu hissetmiyor olabilir. Ama kredi ve kredi kartlarıyla bu sorunu şimdilik ötelediklerinin farkına vardıklarında hayli geç olacak.

Son günlerde yeni minimum fiyatın 3 bin 500 TL net olarak belirleneceğine dair bir kamuoyu oluşturulmaya başlandı. Bu birincisi enflasyonun resmen yüzde 30’un üzerinde seyrettiğinin kabul edilmesi manasına da gelecek. Ayrıyeten bu sayının da bugün açlık hududunun 3 bin 100 TL’yi aştığını düşünürseniz bahtı, bundan evvelkinden farklı olmayacak, gelecek yılın birinci çeyreğinde bir daha anlamsızlaşacaktır.

Öte yandan başlatılan bir kampanya da bugün bile vergilerin kalkması halinde çalışanların eline minimum fiyat olarak 3 bin 577 TL geçeceğini net bir formda kamuoyuna duyuruyor. elbette bu yalnızca vergi kesintisi yapılmaması halinde. İşin içine sigorta primini de koyduğunuzda patrona maliyeti her 2 TL için 1 TL’dir. Yani patron verdiği maaşın yarısını kadarını da devlete ödüyor.

Artık bu sahiden yola çıkarsak, yeni belirlenecek minimum fiyatta sonu nereye koyacağız? Şayet patronun yükümlülüklerinden fedakarlık yapmıyorsanız, birinci öncelik vatandaşın rahatlatılması bulunmasına karşın, sonuç almanız mümkün değil ve işsizlik artacak üzere gözüküyor.

Biz bu kaidelerde minimum fiyatı tartışırken, dünyada eş vakitli bir gelişme daha oluyor. İstihdamda büyük bir dönüşümün geleceği aslına bakarsan açık. Lakin endüstriyel robotlardaki nüfus artmaya devam ediyor.

Kimileri gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfustan dolayı bunun ön plana çıktığını söyleyebilir. Ancak istatistikler bize sıkıntıyı bu biçimde anlatmıyor. Bilakis dünyada endüstriyel robot talebinde önü Asya çekiyor.

Hatta nüfus bakımından dünyanın en kalabalık ve idare zorluğu, istihdam gereksinimi olan ülkesi Çin, dünya robot nüfusunda açık orta önde gidiyor. Toplam endüstriyel robot sayısı 1 milyona yaklaşan Çin, 2021 yılında yeni robotların yüzde 44’ünü nüfusuna geçirdi.

İş burada da bitmiyor. Asya, endüstriyel robot pazarının gözdesi. O kadar ki 2020 yılında hatta geçen toplam endüstriyel robotların yüzde 71’i bu pazara satıldı. Asya ülkelerinin nüfus yoğunluğunun dünya nüfusunun ortasındaki hissesi da malum.

bu biçimde burada bir çelişki ortaya çıkmıyor mu? Endüstriyel robotlarla, dijitalleşmeyle insanların işlerini kaybedeceği çarpıtması ortaya atılmışken, endüstriyel robot pazarının en büyük müşterisi de istihdam yaratmak zorunda olan, nüfusu fazla Asya ülkeleri ise durum değişik demektir.

İşte işin bam teli burası… Ekonomik dönüşümle kimse işini kaybetmediği üzere, daha fazla iş alanı açılacak ve yalnızca verimlilik ismine eski tabirle ameliye dediğimiz işler robotlara geçecek.

Beşerler ise farklı ve yeni meslek kollarında istihdam edilecek. Bunun için gelecek nesillerde eğitimi, mevcutlarda da mesleksel maharet arttırımını konuşmak, buna yönelik siyasetlerle kalabalık değil, nitelikli insan kaynağı yaratmak gerekiyor.

Pekala biz ne yapıyoruz? Minimum fiyatı açlık sonunun biraz üzerinde belirleyip, üç dört ay ortasında altında kalmasını sağlayacak, günü kurtaracak, bu haliyle verildiğinde de patron tarafınca maliyeti karşılanamayacak bir maaş üzerinden sıkıntıları tartışıyoruz.

Sizce bu maliyetlerle patron insanlara minimum fiyattan çok para teklif eder mi? Yetmedi; taban fiyat maliyetleri öyleyseyken bir daha insan istihdam eder mi? Yetmedi… Beşerler açlık hududunda dolaşan bir sayıyla çalışmayı kabul eder mi?

İnanın hepsinin karşılığı açık. Fakat şu da açık ki, bu başla yeni ekonomiyi ve onun getirdiği yeni meslekleri dikkate almadan ithalatı göz arkası etmiş ihracat sayılarıyla kendinizi kandırmaya devam ediyorsanız, nitelikli çalışan ya verdiğiniz parayı beğenmez ya da en nitelikli haliyle yurtdışına kaçar. Sanayiciniz de burada orta eleman diye kıvranır.

Bitmedi; bu sistemi robot eğilimleri üzerinden okuyamazsanız, gelecekte de ya üretemeyecek ya da üretse de bir daha para kazanamayacak ülkeler liginde olmayı kabullenmişsiniz demektir. Pekala bu biçimde taban fiyatın ne kadar olduğunun ehemmiyeti kalıyor mu?

Minimum fiyat bugünün problemi. Onu çözüp insanları ve patronları rahatlatmadan yarının dönüşümünü sağlayamazsınız. Dış ticaret istikrarı ve cari açık sorunu de, çaresizleşen Merkez Bankası’nın inanmadan sığınacağı pembe bir hayal olarak kalır. Değişmek için bir şey yapmak lazım. Oturduğunuz yerden lafla değişim gerçekleşmez. Şunu bir anlayamadınız.

[email protected]





Hükümet Fak-Fuk paketi hazırlıyor



Rekabet Konseyi kantarın topuzunu kaçırdı: Süpermarketlere süper-ceza





İktisatta Yapılmaması Gerekenler

 
Üst