Smug
Active member
Türkiye’de işsizlik konusunda epeyce büyük bir ikiyüzlülük yaşanıyor. Üstelik bunu da telaffuzlar ve istatistikler üzerinden yapıyorlar. 1994 ve 2001 krizlerinden daha sonra geliştirilen bir telaffuz vardı.
Deniliyordu ki: Sana vereceğim sayı bu, beğenmiyorsan çık git, kapıda yüzlerce insan sırada bekliyor. İnsanların çaresizliklerini senelerca sömürdüler. Git gide düşen fiyatlar, birlikteinde gelen toplumsal hak kısıntıları bizleri 2010’lı senelera kadar ulaştırdı.
2008 krizinde dünyanın net bir biçimde soyulmasının akabinde, krizin faturasını kimin ödeyeceği tartışmaları başladı. 1 Mayıs’ta Şişli’den çıkıp Taksim’e gitmek isteyen çalışanların söylemi dünyadakiyle birebirdi: Krizin faturasını biz ödemeyeceğiz.
daha sonra Harbiye yakınlarında durduruldular. 2009 yılında ‘Taksim’e girersin, giremezsin’ tartışması yaşandı. Bir anda girişe müsaade verdiler ve yıllar daha sonra bunu başarmış olmanın sarhoşluğu ortasında sendikalar faturayı Harbiye’de ceplerine koyup, bunun hazzını yaşadılar.
2010 yılından daha sonra artan şiddetle telaffuz değişti. Şöyle denilmeye başlandı: İş beğenmiyorlar. Aslında burada da bir iki yüzlülük vardı. Zira birebir ithamla patronlar de karşılaşmıştı.
İş yapmakta zorlandıklarında kendilerine ‘işbilen işadamı’ tanımı yapılmıştı. Onların kim olduğunu da hepimiz biliyoruz. bu biçimdelar iş insanı denilmiyordu. İşbilmek, kayıtsız koşulsuz sesini çıkarmadan isteneni yapmaktan ibaretti.
2022 yılına geldiğimizde artık işbilen iş insanlarımız daima çıkıp birebir şeyi söylüyorlar: Kimse iş beğenmiyor. Lakin kendilerinin ne kadar nitekim patron olduğunu tartışma muhtaçlığı bile duymuyorlar.
Yalnızca değişen ekonomik anlayış ortasında değil, dünün insanları ile de mukayese edildiğinde tartışmalı bir halleri var. Yani öğretmenlerimiz nasıl Kel Mahmut değilse, iş insanlarımız da artık Asım Kocabıyık, Nejat Eczacıbaşı, İbrahim Bodur, Sakıp Sabancı, Vehbi Koç ya da Hasan Yelmen karakterinde beşerler değil.
senelerca işsizlikte düşük gösterilen istatistikler üzerinden insanlara palavra söylendi. Denildi ki ‘bak herkes iş buluyor, lakin sen bulamıyorsun. Kusur sende…’ halbuki o senelerda TV’lerde ya da köşelerimizde biz tıpkı şeyi söylüyorduk. Buhrana sokulmuş, başını ellerinin ortasına alıp düşünen insanlara ‘kaldırın başınızı etrafa bakın; herkes sizinle birebir durumda’ dedik lakin dinletemedik.
daha sonra ne vakit genç nesiller devreye girdi ve açlık sonunun altında teklif edilen sayılara itiraz etti; patronları eleştirmeye, eğitim sisteminin kendilerine gelecek vaat etmediğini söylemeye başladı; durum değişti.
Onlarla bir arada işsizlik çekenler de etrafına bakmaya başladılar ve gördüler ki yalnız değiller. Talepler yükselmeye başlayınca, ülkeyi yönetenler ‘herkese iş bulmak zorunda değiliz’ bile demek zorunda kaldı.
Evet devlet herkese iş bulmak zorunda değil; lakin her insanın iş bulabileceği, istihdam edileceği ekonomik bir ekosistem yaratmak zorunda. Artık mızrak çuvala sığmıyor lakin siyaset anlayışını değiştirmiyor. İsteyen herkese iş olduğunu söylerken, 4 milyonu aşkın gencin bu ülkede istatistiklere nazaran bile iş bulamadığını görmezden geliyor.
Yani yıllar daha sonra hala tıpkı oyunu oynayarak işsizliği gizleyebileceklerini düşünüyorlar. halbuki gençler dünyanın dört bir yanında çalışabiliyor. Yani artık onlar sonları aştı lakin siyaset hala birebir noktada. Köhnemiş bir zihniyet ortasında birebir şeyleri söyleyerek ükede işsiz olmadığına dair kanaat oluşturmaya çalışıyorlar.
Lakin dedim ya mızrak çuvala sığmıyor. Zira teklif edilen rezil fiyatlara ilaveten, kayıt dışı çalıştırılan yabancılar ve bir de yitirilen satın alma gücü gerçeği hayatımıza girdi. şüphesiz 2002 yılında 6,4 milyar TL olan, bugün 1 trilyon 50 milyar TL’ye ulaştırılmış bir tüketici borcu eşliğinde.
İsteyen herkese iş ha? O niçinle mi 50 kişi alınacak yere, binlerle tabir edilen kişi sayısı başvuruyor? Türkiye bu iki yüzlülüğü aşmadığı, beşerler da patron olmaya karar vermediği, planlı bir ekonomiyi eğitim sistemini düzenleyerek taçlandırmadığı sürece bu oyun sürer sarfiyat. Elbet aç ve batık insan sayısını arttırarak.
[email protected]
FÖŞ Semineri: İktisadın 3 öldürücü hastalığı ve tedavileri
İki yeni geçim anketi: Halk acından kıvranıyor
Fiyatlı çalışan sayısı yıllık yüzde 7,1 arttı