Bakan Nebati: Yüksek faiz söylemi aslında öğretilmiş bir yanlıştır

Vitra

New member
Bakan Nebati: Yüksek faiz söylemi aslında öğretilmiş bir yanlıştır Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yeni iktisat modeli ve kur muhafazalı TL mevduatı uygulamasına yönelik, “Sayın Cumhurbaşkanımızın adeta bir ekonomik manifestoyla ortaya koymuş olduğu tahlil teklifleri ve önlemler paketiyle üç günde Türkiye’nin bütün ortamını sıcak parayla değil, yüksek faizle de gerçekleştirmedik, kendi imkanlarımızla bu hale getirdik. Düne kadar yüksek faiz kesin tahlilidir diyenlere de tokat üzere bir yanıt oldu. Yüksek faiz söylemi de aslında öğretilmiş bir yanlıştır.” açıklamasını yaptı. Bakan Nebati, “Kur muhafazalı TL mevduatına geçiş sabah prestijiyle 10 milyar liraydı, öğlenden daha sonra bu katlanarak gitti.” dedi.

NTV’de soruları yanıtlayan Bakan Nebati’nin açıklamaları şu biçimde:

Yeni iktisat modeli tartışması

Herkes kendi tuttuğu yolda ilerliyor, kimi vakit değişim gerek. Altyapı, üstyapıyı belirliyor, fazlaca net. Siz bir iktisat teorisini, ekolünü ya da yolunu alıp uygulamaya başladığınız vakit birilerinin sizi yönlendirmesi konusunda maalesef bir baskı var. Zira dünyada hâkim güçler var. Biz bize öğretilmiş şeyleri yapmaktan vazgeçmenin vaktinin geldiğine inanıyoruz.

2013 yılında Seyahat olayları öncesinde faizin düştüğü, enflasyonun düştüğü bir ortamda bir meseleyle karşı karşıya kaldığımız görüyoruz. Yüksek büyüme için yüksek cari açık. 2013’te 400 milyar dolara yakın borçlanmışız. 2013’ten bugüne kadar borçlanma oranı 445 milyar dolar düzeyinde. 8 yıldır bununla ilgili bir uğraş sürüyor. Geçmişteki ataklar bir kadro değişiklikleri engelledi.

Biz diyoruz ki yeni bir ekonomik model önerelim. Bu model Türkiye’yi kapsasın, iç dinamikleriyle bir bütünlük arz etsin. Lakin ortak telaffuzun gerçekleştirildiği bütüncül bir bakış açısıyla her insanın anlayabildiği, toplumun ve tüm kurum kuruluşların da ortasında olduğu bir şey söyleyelim dedik.

Türkiye modeli denmesinin niçini şu. Biz Güney Kore modeli değiliz, zira seçilmiş bir ülke. Çin değiliz, devasa nüfusuyla, aldığı önlemlerle gelen bir ülke. Biz demokratik gelenekleri olan, özgür piyasaya inanan, kambiyo rejimine sıkı sıkı bağlı olan ve bu geleneği de sürdüren bir modeli ortaya koyuyoruz. Zira altyapımız dolu. Altyapıyı tamamlamış biçimde geliyoruz.

Türkiye modelinde 150 dolarlardan 200 dolarlardan 1000 dolarlardan yola çıkan bir ülke değil. 8500-9000 dolarlarda kişi başı geliri olan, tüm altyapısını tamamlamış bir ülke olarak geliyor.

Salgında Türkiye sıhhat konusunda, sıhhat dalında inanılmaz bir muvaffakiyet ortaya koydu, hepimizin malumu. Biz bugüne kadar aldığımız önlemlerle o denli bir noktaya getirdik ki, Türkiye’nin bundan daha sonra karşı karşıya kalabileceği olaylarla yüz yüze geldiğinde epey süratli bir biçimde ahenk sağlayıp yakın pazarlara da yakın yerlere de bir üretim merkezi oluşturabileceği imkanları ortaya koydu

“Türkiye’nin vazgeçilmez bir ülke olduğu anlaşılmış oldu”

Modelimiz; yüksek ihracata dayalı, cari açığı azaltıcı ve refah sisteminin toplumun tamamına yansıtıldığı bir modeldir. Bu model içerisinde biz yüksek teknoloji üssü olmak istiyoruz. Biz büyük sanayi bölgeleriyle her türlü gereksinimin sırf Türkiye değil yakın etrafına sağlandığı bir üs haline gelmek istiyoruz. Orta gelir tuzağını aşmanın tek yolunun da bu olduğunu biliyoruz.

20 yıldır geliştirilen bir yapı var. Bu yapı Türkiye’nin endüstride bir tık daha üste çıkabileceği altyapıyı hazırladı. Beşerler teşebbüsçüler bu yapının nasıl işlediğini gördü. Üçüncüsü dünyaya açılmayla öteki pazarlarla Türkiye’yi karşılaştırabilecek yapıya sahip oldu. Türkiye’nin vazgeçilmez bir ülke olduğu anlaşılmış oldu.

Sıcak para bilhassa gelişmekte olan ülkelerin temel sorunlarından bir tanesi. Ne vakit geldiği ne vakit gittiği muhakkak değil. Ülkelerin iktisadını sarsacak noktaya dönüşebiliyor. Sıcak paradan fazla doğudan yatırımın gelmesini istiyoruz. 2018, 2019’daki hücumlarda kullanılan temel araç sıcak paraydı. Sıcak parayla dilediğiniz biçimde manipüle edebiliyorsunuz, ülke iktidarlarını tehdit edebilecek boyuta gelebiliyor. Biz bu yolu kapatıyoruz.

“Faiz kesin çözümdür” diyenlere tokat üzere karşılık oldu

Ülkemiz üzerinde oyun oynanmasını engelliyoruz. Son üç ayda yaşadığımız bir türbülans vardı, başından beri bu bir köpüktür, yapmayın etmeyi, eylemeyin dememiş olmamıza karşın. Dövizin 18 liralara kadar gelmiş olmasından bir gecede sayın Cumhurbaşkanımızın adeta bir ekonomik manifestoyla ortaya koymuş olduğu tahlil teklifleri ve önlemler paketiyle üç günde Türkiye’nin bütün ortamını sıcak parayla değil, yüksek faizle de gerçekleştirmedik, kendi imkanlarımızla bu hale getirdik. Düne kadar yüksek faiz kesin tahlilidir diyenlere de tokat üzere bir yanıt oldu. Yüksek faiz söylemi de aslında öğretilmiş bir yanlıştır.

Düşük cari açıkla yüksek büyüme gerçekleştirebiliriz. Üç günde finansal istikrarı sağladık. Bu, sıcak paraya karşı direkt yatırımı çekecek özel bir model. Sıcak paradan fazla direkt yatırım için gelinmesini istiyoruz.

90’lı senelerda büyüme düşük, cari açık düşük. 90’lar bu biçimde gitti. 2002 ile 2020 periyodunda kâfi fakat riskli bir şey yaptık. Cari açık yüksek, büyüme yüksek. 2013’lere geldiğimizde cari açık tavan yapmıştı. Türk lirası epeyce kuvvetli hale gelmişti, borçluluğumuz artmıştı, biz büyümeyi o denli gerçekleştirdik. İşte öğretilmiş ikinci şey; cari açık olmadan büyüme olmaz. Biz de diyoruz ki hayır, düşük cari açık ve yüksek büyümeyle kâfi ve risksiz bir yapıyı gerçekleştirmiş olacağız.

Pekala nasıl yapacağız bunu? Bunu yaparken bizim 19 yıldır inşa ettiğimiz bir Türkiye’nin temelleri, altyapısı bitti. Endüstriye biz yüksek teknoloji eserleri olmak kaydıyla dayanak vereceğiz. İki, proje bankacılığına giriyoruz. Bankacılıkta yeni bir enstrüman geliyor, proje kredileri.

Bunu yaparken de rekabet gücü yüksek olan bölümleri seçeceğiz.

Finansal istikrarı üç günde, Cumhurbaşkanımızın manifestosuyla sağladık. Bundan yapılacak olan şey, Türkiye’nin bu imkanlarına kısa müddette ahenk sağlayacak kesimleri öne çıkarmak.

Rekabeti epeyce kuvvetli olan yapıtlarla çıkacağız. Pekala bu biçimde bir örnek var mı, var. Savunma sanayiinde yüzde 80’lere kadar bağımlılıkla hareket eden dal, bugün yüzde 20 bağımlılığa dönüşmüş durumda. İmkanları bahşettiğiniz vakit Türkiye’deki girişimcilerin fazlaca süratli bir biçimde o kesime akın ettiğini gorebiliyorsunuz.

Turizm ve tarım buradaki temel seyahatimizin en değerli yapı taşları. Yüksek teknoloji, tarım ve avantajlı olduğumuz turizmde süratli bir biçimde toparlanmanın gerçekleştirilmesi.

Biz ülkenin altyapısını gerçekleştirdik. Bu model, özgün bir model. Özgür, özgün, eklektik olması hiç sorun değil. Bunları yaparken de bir farkımız var. Türkiye birilerinin anlattığı Türkiye değil.

Her alanda bir bitiş var. Neyin bitişi, gereksinimin bitişi. Muhtaçlıklar bitmiş. Artık diyoruz ki her şey hazır. Artık sanayi bölgeleri düşünüyoruz. Hangi hakla bize betona gömdünüz diyorlar?

Bütün bu altyapıyla birlikte Türkiye’nin bir şeye muhtaçlığı yok. Bundan daha sonra gereksinim olan şey bu paradigma değişikliğine tüm aktörlerin uyması. Bankacılığın bilhassa uyması, bizi anlaması. Proje bankacılığını, selektif yatırımları seçmesi.

Pazartesi akşamına kadar olan bitti köpüktü, köpük gidiyor.
 
Üst